De bij voorkeur absurdistische titel - Reisverslag uit Assen, Nederland van Richard Dijke - WaarBenJij.nu De bij voorkeur absurdistische titel - Reisverslag uit Assen, Nederland van Richard Dijke - WaarBenJij.nu

De bij voorkeur absurdistische titel

Door: Richard van Dijke

Blijf op de hoogte en volg Richard

08 November 2020 | Nederland, Assen

************************************
Nieuw hier? Welkom!

Hieronder mijn meest recente blog uit een reeks van 110 verhalen, over een fietsavontuur dat 7,5 jaar duurde.
Onder de reacties van de lezers vind je de overzichten en statistieken van al die jaren fietsen.
Weer daaronder kom je door bij Voorgaande reizen op 'Per fiets de wereld rond' te klikken in het menu terecht met alle vorige blogs, van nieuw naar oud, verdeeld over zes pagina's.
Voorbeelden van graag gelezen verhalen zijn mijn blog over de doorkruising van het Amazonegebied genaamd 'Buiten spelen in je blote longen' (pagina 2) en die over de Pamir Highway, 'Een glaasje cora bij de Atkoeda-stam' (pagina 3).

Veel leesplezier!
************************************************************

Mijn reis zit erop, mijn belevenissen zijn beschreven in 109 blogs, in 411.738 woorden. Maar tijdens het fietsen waren er gedachten die ik ooit nog eens wilde noteren, in een afsluitend blog. Bij deze. Heel misschien val ik een enkele keer in herhaling maar vergeef me dat ik mijn 109 verhalen niet napluis om dat te voorkomen.


* Ontbrekende landen *

Er waren landen die ik zo lang voor me uitschoof dat het bijna een wonder mag heten dat ik er uiteindelijk toch rondfietste. Guyana was een misdaadstaatje als ik de officiële sites mocht geloven, en ik huiverde bij de gedachte om in die jungle te fietsen. Van fietsen in Suriname zou waarschijnlijk nooit iets komen. In Mexico en Zuid-Afrika zou ik ooit nog wel eens fietsen. Marokko? Dat kon altijd nog. Maar aan al deze landen heb ik nu concrete herinneringen. Soms dwong ik mezelf een land voor een tweede keer te bezoeken, omdat ik op dat moment weinig andere opties had. Dat kon goed uitpakken (Peru), maar andere keren werd het er niet beter op (Roemenië). En toch zijn er landen over die in mijn plannen voorkwamen maar die nooit bezocht zijn. Misschien had ik toch naar Mongolië moeten gaan, maar dan had ik Tadzjikistan (Pamir Highway!) gemist. Feitelijk had ik natuurlijk Tadzjikistan al in moeten passen in mijn plan van 2013, maar ik kwelde mezelf met een te lang traject door Oezbekistan. Israel, Jordanië en Oman waren in zovele jaren serieuze opties maar ik fietste er nooit. Ook de grootmachten Rusland en de VS moesten het zonder mijn bezoek stellen, Rusland omdat het te moeilijk doet over visums en aan de VS ga ik een aparte alinea wijden. In Midden-Amerika en Midden-Afrika heb ik me niet gewaagd. Midden-Amerika durfde ik niet aan. Het verbaast me hoe vanzelfsprekend anderen het lijken te vinden om van Vuurland naar Alaska te fietsen of andersom en dus 'gewoon' door El Salvador, Honduras, Nicaragua en Guatemala te fietsen. Ik vond Mexico al onveilig genoeg. Om diezelfde reden liet ik ook de Filipijnen liggen. En Midden-Afrika zou me gewoon veel te druk, te armoedig, te rokerig en te bureaucratisch zijn geweest. Fietsen hoeft niet altijd leuk te zijn om uiteindelijk toch bevrediging te geven, dat leerde ik in Australië, maar in Midden-Afrika zou ik waarschijnlijk aan niets enig plezier beleven. Wat hebben we nog meer aan essentiële landen? Canada. Zie ik niet los van de VS. Nieuw-Zeeland. Gewikt en gewogen en steeds te licht bevonden. Het ligt ook niet naast de deur.

Maar ik blijf zitten met twee landen waarvan ik vind dat ze onderdeel moeten zijn van een wereldreis. Ten eerste Iran. Overgeslagen in mijn eerste jaar. Later heroverwogen en toch weer laten liggen. De kans op een mislukking is groot vanwege regels en beperkingen (verbod op wildkamperen, oververhitting bij verplicht bedekken van de huid, 'big brother is watching you') en het gebrek aan privacy, en mede om die redenen is een bezoek aan Iran voor meerdere fietsers geen succes geworden. Maar toch... Hoe moet het zijn om in Teheran te lopen? Om gastvrij onthaald te worden op een feestmaal? Om met de wind in de rug door de woestijn te suizen? Om de wonderen van de Iraanse natuur te aanschouwen? Iran is feitelijk een must. En dat geldt nog in nog grotere mate voor dat andere land. Want wat is een wereldreis zonder India? Ja, ik weet dat het eigenlijk geen goed idee voor me is. Ik zal doordraaien, gek worden van alle aandacht, van alle starende mensen. Van de vervuiling, de chaos en de rommelende ingewanden ('the Delhi belly'). Maar India heeft niet voor niets een bijna magnetische werking op reizigers. Het land is zo anders dan wij kennen dat het niet anders dan een wonderlijk en fascinerend land kan zijn. En het heeft met de Himalaya ongeëvenaarde uitdagingen voor fietsers in huis.


* Een toekomstig fietsplan *

Waar valt nog een plan van te maken? Dat was een vraag die steeds nijpender werd naarmate ik langer fietste. Waar kan ik nog een groepje landen bijeenvegen die ik nog niet ken? Vaak waren er allerlei beperkingen (klimaat, politieke instabiliteit) waardoor de schaarse opties alsnog vervielen. Maar niets blijft eeuwig gelijk. Wie had gedacht dat Saoedi-Arabië zijn poorten zou openen? En zo zullen er meer landen zijn die lang gesloten zijn geweest maar langzaam open gaan voor toeristen. Zullen we in 2030 naar Noord-Korea kunnen? Of weer net als enkele decennia terug de Sahara kunnen doorkruisen? Eén land heeft wat dat betreft mijn speciale interesse, en dat is Pakistan. Stel je eens voor dat dat land weer redelijk bereisbaar wordt, en elders in Azië de situatie gelijk blijft of verbetert. Dan zou voor mij een fantastisch groot nieuw plan mogelijk zijn door een enorme sliert landen waar ik nooit was. Ik zou naar Tel Aviv kunnen vliegen, en door Palestina naar Jordanië kunnen fietsen. Ik zou die Saoedische zandbak kunnen doorkruisen, misschien even een kijkje kunnen nemen in de Verenigde Arabische Emiraten en aan de rand van Oman een boot of vliegtuig kunnen nemen naar kustplaats Bandar Abbas in Iran. Ik zou dan door Iran en Pakistan naar de Indiase Himalaya kunnen fietsen en via Nepal, en opnieuw India, naar Bangladesh kunnen rijden en eindigen in Birma. Elf nieuwe landen op rij! Of twaalf, als Palestina een soevereine natie is.

Ik ben de laatste jaren geregeld fietsers tegengekomen van rond de zeventig. Misschien dat deze tocht mogelijk is tegen de tijd dat ik zo oud ben. Fysiek zal het zwaarder zijn, maar wellicht zal ik milder zijn en met groter gemak bepaalde uitdagingen (luchtvervuiling, drukte) doorstaan.


* De teleurstelling *

Zes dagen verbleef ik in Mexicali, om bij te komen van die lange reis door Mexico maar ook om me voor te bereiden op mijn entree in de VS. Het was lastig om over land de VS binnen te komen zonder visum, zeiden sommigen. Het stelde niets voor, zei de laatste reiziger met wie ik contact had voor ik het zelf ging proberen. U weet inmiddels dat ik keihard geweigerd werd. Met een betere presentatie was het misschien gelukt. Om andere landen binnen te komen volstond het om vriendelijk te blijven en veel geduld te hebben, maar Amerika vraagt meer. Misschien was ik hoe dan ook kansloos, want de willekeur regeert. Alle macht ligt bij de grensbeambte. Als die je niet mag wordt het een moeilijk verhaal. Ik was niet alleen teleurgesteld na de afwijzing, maar achteraf ook kwaad en beledigd. Ik dacht er tijdens het fietsen vele malen aan terug. Maar... sommige dingen moeten zo zijn. Want wat gebeurde er? Ik ben behoed voor een waarschijnlijke tegenvaller en beloond met een fantástisch avontuur. Want wat leek me zo fascinerend aan de VS? Verrukkelijke oude musea langs de route, pretparken met houten achtbanen, boerenschuren met bluegrassconcerten, sfeervolle 'diners' in bergdorpjes met koffie en appeltaart. Zou daar iets van terechtgekomen zijn? Welnee. Als ik al zoiets tegengekomen zou zijn zou ik gedacht hebben: 'Nu niet, ik heb me al meer dan een week niet gewassen'. Ik zou door een leeg stuk Amerika noordwaarts hebben gefietst en over de Great Divide Mountain Bike Route weer zuidwaarts, en ik zou gedacht hebben: 'Mooie natuur, leuke uitdagingen, maar... was dit het dan?'. Het Amerika dat ik wil zien moet ik met een busje of camper gaan doen, niet met een fiets. Al wil ik die fietstocht toch ook nog een keer doen, maar wel met de juiste insteek. U weet inmiddels wat ik voor mijn Amerikatocht in de plaats kreeg. Wat een avontuur was dat, zeg. Terug naar Lima, na enkele dagen doorvliegen naar het hooggelegen Cuzco, en van daaruit de Amazone in, helemaal tot aan de kust van Guyana, met Suriname als bonus, het land dat ik al zo lang wilde bezoeken. Nee, die weigering bij de Amerikaanse grens was een geschenk uit de hemel.


* Snelheid *

Voor mijn eigen veiligheid heb ik geen dagelijkse gegevens bijgehouden over mijn maximumsnelheid. Voor je het weet wordt dat weer een top 10 en volgen er pogingen om oude records te doen sneuvelen. Toch heb ik op een bepaalde dag een notitie gemaakt dat ik op een zeker moment ca. 66 km/u reed. Laat dit dan alsnog mijn top 1 zijn.


* Waar doet-ie 't van? *

Wat kost dat nou, dat fietsen? Ik heb alles getotaliseerd over alle jaren en kwam per reisdag op de volgende bedragen:

- Dagelijkse kosten (o.a. voeding, onderdak, de was, entreegelden, openbaar toilet, medicijnen, fooi): €11,25.
- Internationaal vervoer (vluchten, bootreizen, fietsdoos): €5,27.
- Lokaal vervoer (veerpont, taxi van/naar vliegveld): €0,18.
- Documenten (visums, LOI, prints, 'fake return tickets'): €0,42.

Daar komt dan de uitrusting en het onderhoud ervan nog bij. Die kocht ik vooral vooraf en tussen de bedrijven door en de kosten daarvan heb ik niet bijgehouden, maar ik denk dat €10 per reisdag een aardige indicatie is. De fiets is de grootste investering; hoe langer je fietst, hoe rendabeler de aanschaf. Dan zijn er nog de medische kosten, maar die zijn om twee redenen weinig indicatief: ze kunnen per persoon sterk verschillen en zijn vaak niet gerelateerd aan het reizen. Snelle rekenaars zijn er al uit: het fietsen kostte me zo'n tienduizend euro per volledig reisjaar.

Bij velen kon je aan het gezicht aflezen dat het een nijpende vraag was, sommigen durfden 'm te stellen. Hoe kon ik toch steeds maar blijven reizen zonder te werken? In Afrika wist men het: de Nederlandse overheid betaalde mij om rond te reizen. Maar overal elders was het een raadsel. Was ik zo bevoorrecht? Nee, mijn situatie was niet uitzonderlijk. Ik had een vrij modaal salaris, maar ik hoefde het met niemand te delen want ik was de laatste jaren voor mijn fietsreis alleen. Ik had ooit als werkzoekende een sociale huurwoning betrokken maar na het vinden van een baan was er al vlot sprake van scheefhuur. Ik had een sober uitgavenpatroon, gaf weinig om luxe en ook mijn uitgaansleven bezeerde mijn portemonnee niet want als vrijwilliger dronk ik in mijn stamkroeg met korting. Iedere maand bleef er een leuk bedrag onuitgegeven. Het was een passieve vorm van sparen. Ooit zou ik er wat mee gaan doen. Een huis, een boot... Het werd een wereldreis.

Toen ik lang geleden ging rekenen dacht ik: 'Dit kan niet waar zijn'. Kon ik zo lang reizen met wat ik op mijn bankrekening had staan? Waar zat de denkfout? Ik kon niets vinden. Er viel ook niets te vinden. Het kon echt.

Even schrok ik, in de laatste reisfase, in het voorjaar van 2020. Een gedwongen lang verblijf op een camping leek een aanslag te zijn op mijn spaarpot. Maar ik bleek minder voedsel nodig te hebben dan tijdens het fietsen en ook versleet ik bijna geen uitrusting meer. Later verdwenen allerlei geplande vluchten uit mijn reisschema en mijn afsluitende tocht door Nederland werd niet de verwachte tour van camping naar camping; bijna iedere nacht lag ik toch weer in het wild. Door het beperkt houden van de kosten in 2020 heb ik in het hier en nu wat meer armslag.


* Het schrijfproces *

Ik zie me nog zitten, in april 2013, schrijvend aan mijn eerste blog onderweg, op een Oostenrijkse camping. Halverwege de middag stond mijn tent, ik ging schrijven, ik at wat, in de vroege avond rondde ik mijn verhaal af en brak een fles wijn aan. In de ochtend las ik mijn verhaaltje nog een keer over en plaatste het, nog zonder foto's. Het waren minimale inspanningen vergeleken met de hoeveelheid werk die nodig was voor latere blogs. Het zal u niet ontgaan zijn dat de verhalen steeds langer werden. In het eerste jaar deed ik alles uit mijn hoofd. Ik noteerde wel eens een grap die ik niet mocht vergeten, maar mijn blog bestond vooral uit gebeurtenissen die in mijn geheugen waren opgeslagen. Als ik het me correct herinner veranderde dat tijdens mijn tweede reis, in Australië. Toen ik daar mijn eerste blog ging schrijven had ik het gevoel dat iedere dag hetzelfde was geweest. Wat moest ik daar in godsnaam over vertellen? Ik pakte mijn dagboek erbij en viste er bijzonderheden uit die het vermelden waard waren. Een nieuwe werkwijze was geboren. Sindsdien verzamelde ik steeds in 2 à 3 uur de gegevens die ik in mijn blog wilde vermelden en begon pas daarna te schrijven. Naarmate de tijd verstreek werden de verhalen langer en gedetailleerder. Het genoemde verslag uit Oostenrijk, mijn kortste blog, telde 748 woorden; in 2019 schreef ik in Malawi het langste verhaal ('De verantwoorde rijstijl van ongewervelde dieren'), een verhaal van 7082 woorden, bijna het tienvoudige. Alleen al het schrijfwerk voor dat verhaal moet twee werkdagen gekost hebben. Buiten het doorpluizen van mijn dagboek en het schrijven kostte ook het corrigeren van mijn verhaal tijd, evenals het selecteren van foto's, de plaatsing van het blog, het uploaden van foto's en het plaatsen van een verwijzing op Facebook, inclusief begeleidende tekst. Meestal las ik mijn verhaal minstens twee keer om fouten en inconsequenties te verwijderen, en ik ben een trage lezer. U zult zich kunnen voorstellen dat de uiteindelijke plaatsing niet overal even eenvoudig ging. Als je vijf foto's wilt uploaden en de eerste staat er na een kwartier weet je dat je nog een lange weg te gaan hebt. Soms was de beschikbare tijd beperkt, bijvoorbeeld in Australië waar ik soms per uur voor wifi moest betalen. Soms ging er in de haast iets mis. Zo merkte ik pas maanden later dat de foto's die ik buiten bij een Japanse 'convenience store' had geüpload bij een oud blog waren terechtgekomen.

Een vaak tijdrovende sport op zich was het bedenken van een titel bij ieder schrijfsel. Ik heb me daar bepaald niet gemakkelijk van afgemaakt. Ik heb gestreefd naar het verzinnen van prikkelende, humoristische, bij voorkeur absurdistische titels die ook een boektitel hadden kunnen zijn. Soms kon ik wel twee uur kauwen op woorden en woordcombinaties voor ik iets vond waar ik zeer content mee was ('Genieten van een urinevrij gezicht'), een andere keer hakte ik na net zo lang peinzen de knoop door en deed het met lichte teleurstelling met wat ik had ('Rook aan het water').

Mijn verhalen werden niet alleen steeds langer omdat ik meer en meer gegevens uit mijn dagboek verwerkte, maar ook omdat de periode per blog steeds langer werd. Aanvankelijk liet ik iedere tweeënhalve week van me horen, maar aan het eind was vier weken of zelfs een maand geen uitzondering meer. Als het weer tijd was om een blog te schrijven voelde dat de laatste jaren vaak als een molensteen om mijn nek, die gedachte aan twee dagen noeste arbeid in eenzame opsluiting om de buitenwereld op de hoogte te brengen van alle gebeurtenissen. Maar vaak kwam ik tijdens het schrijven in een flow terecht, en achteraf voelde het steeds immens bevredigend om een afgerond verhaal te hebben waar ik tevreden over was en dat ik graag wilde delen.

Soms heb ik u belazerd en een loopje genomen met de werkelijkheid maar een goed verstaander wist mijn fantasieën te herkennen. De Chileense stad Antofagasta is niet vernoemd naar de Nederlander Anton van Gastel en de Peruaanse rivier Jequetepeque ('gekketepekke') niet naar de gekke Vlaamse clown Gustaaf te Pekke. In 1988 scoorde Treesje Schepman geen hit met 'Snelle bak', wel was er Tracey Chapman met 'Fast Car'. Naar de lokale radio luister ik nooit (Radio Bergeijk is stiekem van de VPRO) dus werd ik ook niet dol van het cowboylied van 'Geweren Sandra', familie van Pistolen Paultje. En zo waren er meer dolle verhalen. Soms waren mijn verzinsels wat subtieler. Het hormoon empedrine dat de behoefte aan muziek reguleert bestaat, ik geef het toe, niet echt. Het is een fantasiehormoon afgeleid van bestandsformaat mp3. Oh, en al mijn fietsavonturen heb ik bedacht op een zolderkamer in Bhutan, in 1991.

Wat voor mij boeiend was om te zien waren de fluctuaties in interesse in mijn blog (en dan laat ik de onverklaarbare extreme uitschieters naar boven even buiten beschouwing). Verslagen uit Centraal-Azië trokken veel lezers, reisde ik door naar Zuidoost-Azië dan klommen de 'kijkcijfers' na verschijning van een blog wat trager. U (of een groep incidentele lezers) vond mijn voettocht naar Roemenië bovengemiddeld interessant evenals mijn Amazonetocht, terwijl de cijfers voor het overige deel van Zuid-Amerika tot tweemaal toe wat achterbleven. Mijn conclusie is dat lezers zich het meest aangetrokken voelen tot verhalen over unieke ondernemingen óf over specifieke, verre, avontuurlijke fietsmagneten als de Pamir Highway. Als dat waar is en als je met die kennis als fietsblogger je lezersschare wilt vergroten zul je met een doorwrocht plan moeten komen. Zo is fietsen in Afrika op zich niet uniek genoeg, je zult waarschijnlijk Congo of de Sahara moeten doorkruisen. En met een tocht over de Karakoram Highway zul je meer lezers aan je binden dan met een fietstocht naar de Noordkaap.


* Het boek *

Dat moet de meest gestelde vraag zijn. Ik hoef 'm niet eens meer te stellen, u kunt 'm wel bedenken. Ik heb er zeker genoeg materiaal voor. Sterker nog, zelfs een trilogie bestaande uit lijvige delen behoort tot de mogelijkheden. Er zijn momenten dat ik zeker wist dat ik een boek ging schrijven, bijvoorbeeld toen ik in Marokko was. Daar las ik een recent werk van een van mijn favoriete schrijvers, Bill Bryson, en ik dacht: 'Als ik een paar tandjes bijzet lukt het misschien om dit niveau te benaderen', en ik stopte meer tijd en research in mijn blogs. Marokko leek me zelfs een geschikt land om me een tijd lang terug te trekken om te kunnen schrijven. Maar het idee verwaterde weer, niet voor het eerst. En daarom was het antwoord op die zo vaak gestelde vraag achtereenvolgens: 'Ja! Misschien wel. Ik weet het nog zo net niet. Nee. Nou, misschien. Ik zal kijken. Nèh. Absoluut! Ik denk van wel. Echt niet!'. Zoals het er nu voorstaat zie ik het niet gebeuren. Ik ben immers niet gaan schrijven toen ze me drie maanden opsloten in Portugal en nu ik in een soortgelijke situatie zit voel ik ook niet de drang. Waarom niet?

1. Toen ik geïnteresseerd raakte in reizen vrat ik alles wat er aan reisboeken verscheen. Dat was goed te doen want het aantal was beperkt. Een boek was een bijzonderheid. Schreef je een reisboek dan zat je al bijna bij Ischa Meijer of Karel van der Graaf aan tafel. Nee, dan nu. Steeds meer personen die het minimum van 15 minuten tv-bekendheid bereikt hebben en van wie je vermoedt dat ze analfabeet zijn melden trots dat ze een boek uit hebben, en een soortgelijke tendens zie je ook terug in de reislectuur. Twee weken fietsen in de Provence of een tocht van Utrecht naar Keulen is voor sommigen al genoeg voor een boek. Veel uitgeverijen beginnen er niet eens meer aan, veel verschijnt in eigen beheer, ongeredigeerd. Bergen reisdagboekjes worden op de mensheid losgelaten. Probeer in die papiermassa maar eens op te vallen.

2. Laten we wel wezen, ik ben er niet in geslaagd mijn aantal volgers structureel te laten groeien. Voor iedereen die in de loop der tijd geïnteresseerd raakte in mijn verhalen viel er ook weer één af. Ik schrijf leuk, zo zeggen velen, maar is leuk voldoende?

3. Schrijven is plezierig. Als ik in een flow zit en mijn verhaal definitieve vormen begint aan te nemen. Maar schrijven is zelden plezierig als ik moet beginnen. Stel, ik schrijf vier maanden lang iedere dag aan een boek. Dat betekent waarschijnlijk ruim 120 keer met tegenzin de dag beginnen. Dan moet je het niet doen, denk ik zo.

4. En zelfs al zou ik het doen en mijn verhaal is compleet dan is er nog zóveel te doen. Dat verhaal moet door anderen gelezen worden, het moet gecorrigeerd worden. Er moet fotomateriaal komen. Het verhaal moet gedrukt worden. Het boek moet gepromoot worden om op te vallen in die papiermassa. Je dacht klaar te zijn maar je stond nog maar aan het begin.

5. Het uitbrengen van een boek staat haaks op de invulling van mijn huidige leven. Ik leid inmiddels een teruggetrokken bestaan. Ik denk niet dat een boek gaat bijdragen aan het isolement waar ik van geniet, wel bestaat de kans dat meer mensen iets van mij willen. Het zou kunnen dat ik met de beperkte inkomsten van het boek mijn isolement kan verlengen, maar ik denk dat er minder omslachtige manieren zijn om mijn bestaan te financieren.

6. 'Je hebt 'm al geschreven, bundel gewoon je blogs', hoor ik vaak. Alsof dat zo eenvoudig is. Dan wil ik op z'n minst de blogs uit het eerste jaar herschrijven, die zijn te summier. Daarnaast moeten alle blogs bewerkt worden om er een lopend verhaal van te maken, en voorzien worden van meer achtergrondinformatie. En ook dan moeten nog al die vervolgstappen plaatsvinden.


* Nog enkele gedachten over wereldfietsen *

- Ik ben in de gelukkige omstandigheid geweest dat ik meerdere jaren heb kunnen fietsen. Voor velen duurt een fietsreis niet langer dan een jaar. Sommigen van hen hadden langer dan een jaar kunnen fietsen met een wat zuinigere levensstijl, maar dat is een kwestie van smaak. Het is maar net waar je ondergrens ligt op het gebied van comfort. Maar waar ik naartoe wil is dat specifieke eerste jaar, of die eerste grote reis. Eenieder die niet verder gekomen is dan dat kan ik in één opzicht geruststellen. Die eerste reis heeft de grootste impact, alles wat daarna komt haalt het niet bij die eerste reis. Want reizen wordt dan meer en meer routine, en de verwondering neemt langzaam af. Maar ik moet degenen die het bij die eerste reis hebben gelaten ook teleurstellen. Want in die routine schuilt ook iets moois. De meeste mensen, mijzelf incluis, beginnen namelijk met fietsen volgens het boekje. Uitvoerig lees je vooraf hoe anderen dat doen, dat wereldfietsen, en vervolgens ga je dat ook zo doen. Je koopt een fiets, een tent, kookgerei, landkaarten, fietskleding en zinloze rommel als ORS (oral rehydration salts, voor landen waar geen zout of suiker verkrijgbaar is) en Norit (kleurt je diarree gitzwart). Je fietst bekende routes en zoekt medefietsers op, in hostels en op campings, volgt bijna klakkeloos hun adviezen op en het leven is goed. Maar na die eerste reis ga je dingen schrappen. En andere dingen uitbreiden. En soms zijn er gebeurtenissen die je manier van reizen beïnvloeden: een overval, een ongeluk of ziekte. Je reis gaat steeds meer op jou lijken. Je ontwikkelt een eigen handboek volgens welke je leeft. En gaat je steeds meer verbazen over andere fietsers naarmate je eigen boek meer verschilt van het algemene boek. Zelf heb ik me verbaasd over al dat koken bij de tent op wiebelige gasstelletjes. En altijd spagetti, iedere dag. Is dat niet heel oncomfortabel en saai? En zijn ze niet als de dood dat ze ontdekt worden, met dat vuur en geluid en beweging? Weer anderen hebben niet meer dan een pak koekjes bij zich, voor nood. Die stellen zich volledig afhankelijk op van hun omgeving, met als resultaat dat ze soms pas om vier uur 's middags een restaurant vinden om te ontbijten, of uitgedroogd om water bietsen bij een boerderij. En eerder heb ik al geschreven over de neiging van fietsers om tegen de avond de medemens op te zoeken voor een slaapplaats, zelfs al staan ze aan de rand van het grootste wildkampeerparadijs. Of fietsers die permanent online zijn, ook zoiets, terwijl het voor mij een van de grootste genoegens is om weg te zijn van de buitenwereld. Om van de radar verdwenen te zijn en alleen in mijn eigen omgeving te leven. Vreemd volk, die fietsers.

Het hoeft niet zo te zijn. Sommige zonderlingen trekken zich nergens wat van aan en beginnen met een tocht door Afrika op een oude fiets en met hun bagage in een plastic doos. Anderen doen op hun zesde grote reis nog steeds hetzelfde als de rest. Maar toch vind ik de theorie van de ontwikkeling van een eigen stijl na een eerste reis aannemelijk, en het zal me niet verbazen als het voor de meeste fietsers geldt die meer dan één grote reis gemaakt hebben.

- Beste aspirant wereldfietser, hoed u voor valse romantiek! Ik weet inmiddels een beetje wat er te koop is aan ervaringen, maar toch kom ik regelmatig reportages tegen waarvan ik denk: 'Ja ho even, zo ziet dat land er niet uit'. Je kunt het reizende fotografen en fotograferende reizigers niet kwalijk nemen dat ze slechts hun beste foto's publiceren en hier en daar wat trucs uithalen om de werkelijkheid te verfraaien. Maar dat schept vaak wel een verkeerd beeld over hoe een fietsreis eruit gaat zien. Laatst zag ik kort achtereen twee fietsreportages over de Peruaanse Andes. Met foto's werd de indruk gewekt dat de Andes toch vooral een adembenemend, schitterend, onbewoond gebergte is. In de tekst die erbij geleverd werd kwamen nog wel een paar mensen voor. Lijnrecht tegenover dit beeld stond mijn eigen Andestocht in Peru; die tocht was nogal een claustrofobische ervaring vol mensen, hinderlijke honden, vee, poep, akkers en claxons. Die stukken met fraai gebergte heb ik ook gezien maar dat was 5% van de route. En, als we de Andes even verlaten, wat te denken van al die foto's van kampeeravonturen bij een meer? Ook dat is grotendeels een illusie. Meren zijn vaak afgezet met hekken, of er wonen mensen omheen waardoor de grond privégebied is. Zelfs als dat niet zo is is het meestal niet raadzaam om in het zicht te staan, vaak zijn er wegen in de buurt. Slechts zelden ligt een meer zo geïsoleerd dat je in redelijke veiligheid kunt overnachten, maar dan moet je de kans op bezoek van een schaapherder voor lief nemen.

Als je je vooraf vooral instelt op poep, insecten, stekels, wind en heel veel takken om je heen bij het opzetten van de tent dan kan de realiteit soms best meevallen.

- Dan nog een aardig psychologisch verschijnsel; die blijven mijn speciale interesse houden. Heb ik ooit verteld dat ik van origine psycholoog ben? Dat is nu eens geen fantasie. Ik wil het even kort hebben over doorzettingsvermogen en hoe dat soms een heel ander karakter krijgt. Doorzettingsvermogen begint met een ijzeren wil, fanatisme, eigenwijsheid, energie, stugheid of principes, maar komt soms in een soort overtreffende trap terecht. Neem de situatie waarin ik me bevond in Australië. Ik gaf er meerdere malen de brui aan in die ellendige zandbak, bereidde me in het eerstvolgende stuk beschaving voor op een versnelde vluchtpoging uit mijn ellende per bus of vliegtuig, om er vervolgens achter te komen dat ik in een veel te geïsoleerde uithoek zat, en dat het 'reddingsscenario' alleen maar ellendiger zou zijn. En zo werd doorzetten eigenlijk proberen een horde verder te komen, en van nood weer één, en weer één, omdat er geen redelijk alternatief was. Voortgang uit noodzaak, niet langer gedreven door intrinsieke motivatie maar door een vlucht voor externe factoren, een vlucht voor een erger lot dan alsmaar voortploeteren. Dat is het type doorzettingsvermogen waar films over gemaakt worden.


* Losse notities *

- Eén van mijn aangeschafte tenten verdient een groot applaus. Het is de eerste MSR Elixir 2 die ik kocht voor de tocht in IJsland en naar de Noordkaap. Het was sowieso al een wonder dat-ie overeind bleef in die gruwelijk zware storm nabij de Noordkaap. Ik durfde 'm niet voor een vol jaar mee te nemen naar Zuid-Amerika, dus kocht ik een tweede Elixir 2, maar gebruikte de eerste opnieuw voor de kortere trip naar Marokko. Daarna zat ik met gebroken stokken. Maar van de derde Elixir 2, die ik versleet in Zuidelijk Afrika, waren de stokken nog heel. Ik verving voor mijn trip door Europa dit jaar de kapotte stokken van de eerste Elixir 2 en nam 'm opnieuw mee. Ik gebruikte 'm na 199 eerdere nachten nog eens 126 nieuwe nachten en... er is niets gesneuveld, geen stok, geen rits, niets. Deze tent had waarschijnlijk opnieuw een vol jaar kamperen doorstaan. De Lowland Trailrunner die ik in 2016 meenam naar Azië hield het 255 nachten vol maar met 325 nachten lijkt mijn eerste Elixir 2 nog lang niet op z'n eind. Dus tip: bewaar oude tentstokken. Ik heb er ook een paar op maat gezaagd voor de Eureka Wabakimi die ik in 2017 gebruikte op de voettocht naar Boekarest. Kan zo weer mee.

- In bijna 7,5 jaar fietsen ben ik, als ik het me correct herinner, twee keer door politie gesommeerd een kampeerplek te verlaten, in Laos en in Nederland. Marokkaanse politie wilde dat ook doen maar kon me niet vinden, Chileense politie liet me eens na een nachtelijke paspoortcontrole verder slapen. Nooit kreeg ik een boete, ook niet in het verkeer. Nooit werd ik ziek, anders dan aan uitputting gerelateerde kwalen of door iets verkeerds te eten. Dat laatste was een zeldzaamheid want meestal at ik verpakt voedsel. Nooit kreeg ik een ongeluk, al ben ik, zeker in het eerste jaar, een paar keer onderuitgegleden en kwam ik een aantal keren goed weg. Nooit ben ik door een voorbijrijdende auto geraakt. Het dichtst bij een botsing was ik in Japan, toen ik nét geraakt werd door een auto uit een zijstraatje; mijn huid werd een klein beetje ingedrukt. Tweemaal werd ik 's avonds met geweld beroofd, in Ecuador en Malawi. In Marokko en Namibië werd een fles limonade van mijn geparkeerde fiets gehaald en dat was alles wat overdag ontvreemd werd.


* Mijn nieuwe leven *

Het ging zoals ik het gehoopt had en zoals ik het gepland had, en nog best snel ook. Ik woon nu in mijn eigen paradijsje, in een mooie, ruime caravan op een leeg veld op een camping in Drenthe, midden in de bossen (als bloglocatie hou ik de Drentse hoofdstad Assen aan; als ik de werkelijke locatie noem kan ik net zo goed mijn adres op internet zetten). Mijn caravan schafte ik voor een schappelijke prijs aan bij een caravanhandel die ik nog niet kende en die zich nota bene op een steenworpafstand van mijn ouderlijk huis bevond. Het is een sfeervol onderkomen, precies zoals ik het graag zie, met veel hout, met stijlvolle bekleding, met schuifdeuren waarmee ik mijn slaapvertrek afsluit, als een bedstee. Het is stil hier op de camping, al laten de dieren zich horen, vooral in de nacht en ochtend. Ik sport, lees boeken onder de hanglamp en kijk Youtube-video's. Over een paar maanden ga ik me langzaam richten op vacatures in de regio. Wekenlang heb ik de afgelopen zomer door Nederland gefietst en weet nu dat Drenthe Neerlands mooiste provincie is. Hier wil ik blijven. Toch wil ik in de loop van volgend jaar weer een stuk mobiliteit terugkrijgen. Met een baan kan ik me waarschijnlijk weer een auto veroorloven, misschien een busje zoals ik die voor mijn wereldreis ook had, en dan zou ik weekenden uit kunnen pikken om mijn ouderlijk huis te bezoeken, nog steeds mijn officiële woonadres, en weer plaats te nemen achter de bar van poppodium Baroeg in Rotterdam. Soms zal ik de caravan verplaatsen, permanent wonen is op weinig campings toegestaan en een verplaatsing kan ook praktisch zijn in verband met werk. Misschien schuif ik geleidelijk aan weer op naar een vaste woning, al denk ik daar direct bij: 'Waarom? Ik ben volmaakt gelukkig zo'.

Zevenenhalf jaar ben ik iemand geweest. De wereldfietser. De verhalenschrijver. Nu keer ik terug naar de anonimiteit. Naar een leven waarin ik hooguit iemand ben voor een beperkte groep mensen om me heen, en een onbekende voor de rest. Wie weet herrijs ik ooit weer uit de anonimiteit in een andere gedaante dan als wereldfietser. Als Europees kampioen motorwerpen bijvoorbeeld. Misschien dat ik over pakweg een half jaar nog eens een blog als update plaats. Misschien volgen er ooit nieuwe fietsavonturen en hervat ik mijn schrijfselen.


Het was mij een genoegen, ik vond het een aangename ervaring om te schrijven voor een geïnteresseerd publiek. Bedankt voor de steun, de reacties en de aandacht.


  • 08 November 2020 - 11:32

    Erik De Boer:

    7,5 Jaar aan het fietsen geweest. Ik heb genoten van je verhalen en heb je avonturen op de voet gevolgd. Wanneer je er weer aan toe bent, ben je hier altijd welkom en kunnen we een potje discgolfen en dat afsluiten met een biertje en wat muziek. Geheel routinematig maar wel op onze manier.

    Cheers,
    Erik

    Ooooh....wanneer je komt, zou je dan zo'n leuk hunebedje voor me mee kunnen nemen? Ik heb altijd graag zo'n ding hier op balkon willen hebben.

  • 08 November 2020 - 15:50

    Corrie Beute:

    Je bent en blijft wie je bent....ongeacht wat je bezigheid op t moment is.de inhoud zal er altijd zijn. Geniet van je mooie omgeving. Er k ook met vast nog van alles op je pad

  • 09 November 2020 - 16:05

    Hamed :

    Ik heb een groot gedeelte van je reis van een afstand meegekregen en echt genoten van je avonturen en verhalen. Iets zegt me dat dit een vervolg gaat krijgen. dit baseer ik op je persoonliijkheid en de open plekken op jouw wereldkaart.
    stuur me ff een emailtje. Ik heb namelijk nog een leuke anekdote die ik met je wil delen.

  • 13 November 2020 - 15:29

    Lennard:

    Richard,

    Bedankt voor al je mooie verhalen. Ik heb ze allemaal ademloos gelezen en de eerste helft zelfs 2 keer. Als fanatiek reiziger vond ik het altijd interessant om te lezen over landen waar ik nog niet geweest ben, of landen waar ik een andere indruk van had. Zoals je weet ben ik geen wereldfietser die de natuur en eenzaamheid opzoekt- ik ben een stadsmens. Ik heb herrie en mensen en chaos om me heen nodig. Ik kijk liever naar wolkenkrabbers dan naar bomen, en ik zit liever in Sydney of New York dan in de Andes. Evenwel hebben de meeste reizigers dezelfde karaktertrek om altijd te willen weten wat er om de volgende hoek te zien is en wat er achter de volgende berg licht.
    Heel veel plezier op de kemping en als ik weer eens naar Nederland mag, dan moeten we maar eens een paar potten bier gaan drinken.

    Cheers, and thanks for all the stories,

    Lennard

  • 16 November 2020 - 21:55

    Michiel:

    Prachtige verhalen gelezen. Leuk om jouw avonturen op deze manier een beetje meegemaakt te hebben. Hoop dat het je goed gaat en dat je straks weer eens gaat fietsen. Wik en weeg iets meer en ga naar Nieuw Zeeland.

  • 22 November 2020 - 10:07

    Manon:

    Welkom thuis!

  • 27 Maart 2021 - 21:35

    Hein:

    Beste Richard,

    Heb in een paar dagen tijd al je verhalen gelezen.
    Zelf kom ik van Middelharnis niet ver van je ouderlijk huis.
    Bedankt voor al je verhalen heb ervan genoten.
    Gaat het niet een beetje kriebelen na een klein half jaartje thuis?
    Het ga je goed.

    Groet,

    Hein

  • 28 Maart 2021 - 09:36

    Richard Van Dijke:

    Dat is een prestatie op zich, Hein! En nee, het gaat nog niet kriebelen, nog steeds heb ik een sterke voorkeur voor nieuwe bezigheden.

  • 28 Maart 2021 - 19:00

    Hein:

    Je verhalen waren top dus het was geen prestatie om ze door te nemen.
    Je geeft goede inzichten en het hielp mij enigszins van een te verre romantisering van zo'n verre tocht af. Het gevoel van vrijheid lijkt mij wel fantastisch (Zelf heb ik 3 kinderen en een leuke partner), maar heb soms wel het gevoel opgesloten te zijn in het systeem (ben 40+ dus dan zit je in zo'n periode van is dit het nu). Jouw verhalen helpen mij om mijn gedachten te verplaatsen en zo rijd ik toch een beetje met je mee de weide wereld in, dus nogmaals bedankt.

    Je houdt o.b.v. je verhalen van je isolement en wilt mogelijk niet graag in the picture staan, maar als je ooit nog een keer verre tocht wilt maken en je zoekt sponsors dan hoor ik het graag (mogelijk kan ik iets betekenen).


  • 16 November 2021 - 21:45

    Sander Mooij:

    Beste Richard,

    Ergens in 2015 moet het zijn geweest dat ik voor het eerst een verhaal van jou las, in de tijd dat ik nog wel eens zocht naar willekeurige actuele reisverhalen in Zuid-Amerika en specifiek Peru (waar ik vaak geweest ben en waar mijn vrouw vandaan komt). Sindsdien ben ik je blijven volgen. Je verhalen vormden een welkome afleiding op mijn burgerlijke gezinsleventje, dat zich in die periode vormde. Ik was altijd weer blij als er een nieuw schrijfsel verscheen en ging er vaak 's avonds even lekker voor zitten. Even weg mijmeren, voorbij alle dagelijkse beslommeringen. Je verhalen spreken tot de verbeelding, maar zijn ook zeker informatief en geven een zeker beeld van de situatie van de wereld waar je op dat moment doorheen fietste. Daarnaast verwonderde ik me ook regelmatig over de ontberingen die onderging, wat ook wel een gevoel van troost gaf: zo zwaar heb ik het ook weer niet in mijn eigen comfortabele huisje. Je eigen ontwikkelde leefstijl die je gedetailleerd beschrijft, is zeker interessant. Je verhalen prikkelden op allerlei manieren, en het was ergens wel fijn om zo op gezette tijden weer een nieuw verslag te lezen (ik heb nog geen vervangende wereldreiziger gevonden, maar als je tips heb, hou ik me aanbevolen). Ik heb altijd anoniem meegelezen, en nooit heel erg de behoefte gehad om te reageren, aangezien ik je ook niet ken. Maar nu ik een jaar na dato zomaar weer even op je site zit, leek me een bedankje wel op z'n plaats. Dus bij deze: bedankt voor je inspirerende schrijfsels. En schroom zeker niet om nog eens een update te plaatsen.

    Groet, Sander

  • 17 November 2021 - 20:19

    Richard Van Dijke:

    Hallo Sander,

    Leuk om te lezen wat mijn verhalen in al die jaren betekend hebben, ik waardeer dat zeer. En ik hou momenteel alle opties open: een update, nieuwe reizen of alsnog een boek.

  • 19 Oktober 2022 - 19:00

    Johan P Hellevoet:

    ha die richard, hoe gaat het met jou, ik heb al je reisverhalen gevolgd,

    als je wilt kun je me mischien is mailen, lijkt me leuk,

    gr johan

Reageer op dit reisverslag

Je kunt nu ook Smileys gebruiken. Via de toolbar, toetsenbord of door eerst : te typen en dan een woord bijvoorbeeld :smiley

Verslag uit: Nederland, Assen

Per fiets de wereld rond

Solo per fiets (deels ook te voet) de wereld bereizen: het oorspronkelijke idee was om alle continenten te bereizen van het ene naar het andere uiteinde, maar gaandeweg ontstond het plan om mij vooral te richten op de gebieden die mijn speciale interesse hebben, veelal lege gebieden. De focus van de reis lag dan ook niet zozeer op het kennismaken met andere culturen en het opdoen van sociale contacten, maar op het ondergaan van de grootsheid van de natuur, het aangaan van fysieke uitdagingen en het bestuderen van de psychologische effecten van het reizen.

(2012 Testrit Nederland (9 dgn, 1018 km))
(2012 Testrit Nederland - Spanje (37 dgn, 3511 km))

Deel 1
(2013 - 2014): Nederland – Indonesië, via Alpen, Balkan, Turkije, Georgië, Azerbeidzjan, de Kaspische Zee, Kazachstan, Oezbekistan, Kirgizië, China en Zuidoost - Azië
(365 dgn, 23001 km, €12,39 p.d.)

Deel 2
(2014): Australië: Darwin – Port Augusta en “tegen de klok in” naar Perth, afsluiting in Maleisië
(151 dgn, 11444 km, €12,10 p.d.)

Deel 3
(2015): Zuid - Amerika: Ushuaia (AR) – Atacames (EC), deels te voet (276 dgn, 13403 km, €10,23 p.d.)

Deel 4
(2016): Nederland - Japan (Europa, Kazachstan, Kirgizië, Tadzjikistan, Zuid - Korea, Japan met op de 'terugweg' Thailand en Laos) (360 dgn, 22136 km, €10,50 p.d.)

Deel 5
(2017): Nederland - Roemenië, te voet (73 dgn, 2608 km, €10,06 p.d.)

Deel 6
(2017): Noord - Europa (o.a. IJsland, Scandinavië, de Baltische staten en Polen) (130 dgn, 10832 km, €9,63 p.d.)

Deel 7
(2017 - 2018): Zuid - Amerika II (Buenos Aires (AR) - Lima (PE), intermezzo in Mexico, Cuzco (PE) - Albina (SR)) (349 dgn, 21030 km, €12,84 p.d.)

Deel 8
(2018 - 2019): Marokko (Nice (FR) - Dakhla (EH) - Nador (MA)) (104 dgn, 7484 km, €8,63 p.d.)

Deel 9
(2019 - 2020): Afrika (Namibië, Zambia, Tanzania, Malawi, Mozambique, Zimbabwe, Botswana, Zuid - Afrika en opnieuw Namibië) (283 dgn, 17939 km, €11,81 p.d.)

Deel 10
(2020): West - Europa (233 dgn, 11594 km, €11,57 p.d.)

Totaal aantal reisdagen: 2371
Totaal aantal kms: 146.001
Totaal aantal fietsuren: 11651
Totaal aantal nachten wildkamperen: 1198
Totaal aantal overnachtingen in een tent: 1554
Totaal aantal hotels: 342

(Laatste update: 04/10/2020)
_________________

Landen, van meest naar minst favoriet:

1. Argentinië
Als je van fietsen in eindeloze leegtes en prachtige berggebieden houdt en tegen een windvlaag kunt dan is Argentinië wat mij betreft 's werelds beste optie om maandenlang te kunnen genieten van isolement en omgeving.

2. Australië
Wat een strijd was het, tegen vliegen, wind, hitte en immer hellende wegen. Fietsen in de outback doe je niet voor je lol. Maar fietsen hoeft niet altijd leuk te zijn, soms is het de uitdaging die telt. Wat resteert is de herinnering aan dat heroïsche gevecht in die fantastische bak ellende. Mag ik terug?

3. Kazachstan
Aan het steppeavontuur uit 2013 voegde ik drie ervaringen toe: een mooie tocht van Astana naar Bishkek door opnieuw een (grotendeels) leeg stuk Kazachstan, een verregende tocht door een net even te bevolkt hoekje van het land en een aangenaam verblijf van in totaal 12 dagen in Alma - Ata. Kazachstan is voor mij nu niet meer dat onbewoonde land, maar blijft desondanks een van mijn favoriete leegtes.

4. IJsland
Wow, is dit nog dezelfde planeet? Ik zag de meest wonderlijke landschappen en natuurverschijnselen en genoot van het isolement bij het doorkruisen van het eiland. Trotseer wind, kou, regen en vliegen en je wordt rijkelijk beloond.

5. Japan
Drie maanden lang leefde ik buiten, op een weinig gevarieerd dieet, want ik kon er haast niets betalen. Maar dat gaf niet, want Japan staat vol parken met sanitaire voorzieningen en stroom en je mag daar gewoon kamperen. En ook op het strand. Met name de westkust van hoofdeiland Honshu was mooi, van geïsoleerde strandjes tussen zwart gesteente tot kilometerslange zandleegtes met windmolens. Japan is een beschaafd en schoon land dat negativiteit volledig weggeplamuurd heeft. Maar het is ook een verrekt nat land, met al die regen. Of ben ik nu te negatief?

6. Chili
Chili bleek vooral een druilerig land te zijn, maar het heeft een belangrijke troef: de Atacama - woestijn. En dat is de droogste woestijn op aarde, met een gematigde temperatuur; ideaal voor prachtige fietstochten.

7. Namibië
De droge kustregio is fascinerend, met zijn zand - en steenvlaktes en duinen. Andere smaken: rijden tussen de omheiningen van boerenbedrijven, of langs bush met hutten, vee en mensen. Het land heeft ruimte en een uitgebreide infrastructuur, goed voor maandenlang fietsen, en volop voorzieningen zoals supermarkten en campings. Aantrekkelijk fietsland.

8. Kirgizië
Het land van de bergweiden, de valken, de paarden en de yurts. Maar nu ik ook in het zuiden van het land ben geweest, weet ik dat het ook het land is van landbouwgronden, kuddes op de weg en stront, veel stront. Desondanks een zeer interessant fietsland.

9. Tadzjikistan
Komend vanuit Kirgizië was het eerste deel van de Pamir Highway een fantastische ervaring. Highway dient hier niet vertaald te worden met snelweg maar met hoge weg: de hoogste pas lag op 4655m. Nog nooit fietste ik in zo’n hooggelegen woestijn. Toen de daling inzette ging de spanning er wat vanaf en uiteindelijk werd de omgeving alledaags: landbouw, vee, huisjes. Toch werd deze tocht één van de hoogtepunten uit mijn fietsleven.

10. China
Wonderlijk vreemde wereld, totaal verschillend van welk land dan ook. Lelijkheid, lawaai en slechte wegen, maar de mensen, de hooglanden, het eten, de fysieke uitdagingen en de bijzondere ervaringen maken dit alles meer dan goed.

11. Thailand
Spannende badplaatsen, snelle wegen, fraaie tempels en beelden, uitstekende voorzieningen. Thailand heeft het.

12. Maleisië
Mooie spots, goede wegen en voorzieningen, en een aangenaam verblijf in Melaka.

13. Oezbekistan
Warme herinneringen aan hete dagen in het isolement van de steppe. Aan oriëntaalse verblijven met 's werelds meest fantastische ontbijtbuffetten. En aan mijn kortstondige vriendschap met de kinderen van Üchqorgon. Maar ik draaide volledig door in de bewoonde gebieden. Het joelen, het fluiten, het toeteren, fietsende jongens die me opwachtten en traag voor mijn wielen gingen rijden; het maakte me woest. Ik heb kennisgemaakt met de allerzwartste kant van mezelf.

14. Bolivia
Het was een mooie wereld, die Boliviaanse hoogvlakte. Nooit gedacht dat ik me zou begeven in een gebied waar het uiteindelijk - 18 graden zou worden en dat ik daar nog knap probleemloos doorheen zou reizen. Maar halverwege, toen ik van Sucre via Cochabamba naar la Paz reed, werd de wereld om me heen alledaags en zag ik vooral landbouwgebieden.

15. Guyana
Land bij uitstek voor de avonturier. Tussen Lethem en Linden (evenals de overige plaatsen in Guyana tjokvol koloniale historie) liggen honderden kilometers praktisch onbewoond regenwoud met ongeasfalteerde wegen. En met fraaie lodges. Je waant je in het hart van Afrika. De kustroute kan wat claustrofobisch aandoen, iedere 500m rijd je een nieuw dorp binnen.
16. Brazilië
Dit land verraste me, door de variatie in het landschap, zelfs als het om landbouw ging, door het goede ontbijt, door het avontuur op ongeasfalteerde trajecten in de Amazone en in nationale parken. Minpunt: in het droge seizoen wordt veel droge vegetatie verbrand en dat heeft gevolgen voor de luchtkwaliteit.

17. Zuid - Afrika
In een vrij lege uithoek van Zuid - Afrika fietste ik door prachtige landschappen en keek ik 's avonds vaak naar een schitterende hemel. Maar wat staan er extreem veel hekken in dit land!

18. Marokko / Westelijke Sahara
Zeer gevarieerd land, waarin ik vooral woestijn en bergen opzocht. Vriendelijke, behulpzame bevolking. Fraaie architectuur, mystiek en sterrenpracht. Maar... Marokko is een politiestaat en dat kan beklemmende vormen aannemen. Grand frère te regarde. En dat kost Marokko strafpunten.

19. Georgië
Bijzonder mooie trajecten, en bijzonder leuke verblijven in hostels.

20. Vietnam
De vlakke kustroute na die slopende bergen in Noord - Laos, het spontane volk, het Phong Nha Ke Bang National Park en het Easy Tiger hostel, een week in Hoi An... Onverwacht aangenaam land.

21. Laos
Zware trajecten, slechte voorzieningen, uitputting. En bier in Luang Prabang en Vientiane. Dat was tijdens mijn eerste verblijf, in het noorden van Laos. Mijn tweede tocht voerde door de Middeleeuwen in het hart van Laos. Kraampjes, bewoning langs de weg, veel kinderen, vuurtjes. Alleraardigst. Voor een paar weken.

22. Spanje
Mijn eerste grote uitdaging, dwars door het hart van dit land. Bergen, kaal gesteente, meren, uitgestorven dorpjes en een mooi nationaal park. Ook mijn tweede tocht langs de oostkust beviel goed, ondanks de sinaasappelvelden was er genoeg ruimte voor avontuur, m.n. het kamperen bij allerlei soorten ruïnes. Op de derde tocht kriskras door het binnenland had ik gemengde ervaringen: in het zuiden vooral landbouw, in het noorden veel variatie in het landschap.

23. Nederland
Zeer uitgebreid fietsnetwerk en opvallend veel natuur voor zo’n bevolkt land, al zijn provincies als Drenthe, Overijssel en Noord - Brabant geschikter om te fietsen en wildkamperen dan de Randstad.

24. Zuid - Korea
Tot in de puntjes verzorgd land met uitstekende fietsvoorzieningen, en ook nog eens erg aardige mensen. Of: rijstveld met tamme kust, vol werkende en recreërende mensen. Ondanks de zomerse hitte was dit een comfortabel land, maar spanning moet je elders zoeken.

25. Peru
Mijn eerste tocht door Peru die vooral door de Andes liep was een serieuze tegenvaller. Het Andesgebergte bleek ontbost, overbevolkt en beklemmend te zijn; misschien dat slechts 5% van de route door mooie canyons en over lege hoogvlaktes voerde, verder reed ik vooral langs akkers, honden en mensen. Hoe langer ik er fietste, hoe meer Peru een nachtmerrie werd, mede door het zware terrein en de dreiging van beroving. Mijn tweede tocht door de woestijn aan de kust was een geweldige ervaring: een desolate omgeving die tot de verbeelding sprak, goede voorzieningen onderweg en een prettige sfeer. Gemengde gevoelens dus bij dit land.

26. Zweden
Pretentieloos; eindeloze bossen bomvol muggen. En laat ik nou net houden van schier eindeloze stukken natuur met een uitdaginkje.

27. Duitsland
Mijn waardering voor dit land is gegroeid in de loop der jaren. Ik voel me er prettig, de mensen zijn aardig, de voorzieningen zijn goed, er is veel ruimte en veel bos langs de weg om te kamperen.

28. Mexico
Goede voorzieningen op het vasteland, maar de omgeving inspireerde me niet. Bovendien kreeg ik het aan de stok met de luchtvervuiling. Dat was allemaal anders op het prachtige schiereiland Baja California met zijn woestijnen en cactussen. Toch krijgt Mexico net als Cambodja strafpunten vanwege de veiligheidsproblemen waarmee het te kampen heeft.

29. Botswana
Genoeg leegte voor lange ritten in isolement. Zand, struiken en veepoep; met meer variatie in het landschap had dit land hoger geëindigd. Ook nét even te bewoond en teveel prikkeldraad om relaxed te kunnen kamperen.

30. Turkije
Tien meter omhoog, en weer omlaag, omhoog, omlaag, met links en rechts landbouwgrond. Geregeld saai, daar in centraal Turkije. Ik had mijn eerste dip. Maar er waren ook fantastische snelle stukken langs de Zwarte Zee, schitterende berggebieden en vriendelijke mensen.

31. Indonesië
Indonesië pakt je bij je lurven en blijft je door elkaar schudden. Lachend blijft het land prikken met een wijsvinger in je borst: ‘Hello, misteeeeeeeer!’. Na een paar weken dacht ik: ‘Hou daarmee op’. Maar dat kon ik vergeten. Het land dreef me tot op de rand van de waanzin, met name op Java. Maar Indonesië was ook het land waar ik rondfietste alsof ik een popster was, zo vaak wilde de jeugd met mij op de foto. De voorzieningen onderweg waren nergens ter wereld zo goed als hier en ook was er geregeld korting op chique hotelkamers, met een ontbijtbuffet in de ochtend. En op Bali had ik een leuke week in Ubud én in Kuta, tussen de backpackers. Ik kreeg het niet cadeau maar wat resteert is een waardevolle herinnering.

32. Azerbeidzjan
De echte waardering voor dit land kwam pas na een half jaar. De stijgende temperatuur, die lange hete weg naar Baku met links en rechts prairies en spoorlijnen, het verlangen naar de uitdaging in Kazachstan, het verblijf in Baku, wachtend op het moment dat ik de Kaspische Zee kon oversteken. Het drukt de herinnering aan al die aandachttrekkende wegarbeiders naar de achtergrond. Ik denk er met genoegen aan terug.

33. Oostenrijk
Altijd mooi. Maar beide keren dat ik er was, in april en juli, waren zonnige dagen uitzonderingen en regen de norm.

34. Bulgarije
Het was een beetje alsof ik weer in Kazachstan reed. Cyrillisch alfabet, monumenten, pleinen en Sovjetkunst. En: echte natuur. Dat had ik, komend uit olijfgaard Griekenland, gemist.

35. Zwitserland
Mooi, verzorgd land. Wel wat aan de krappe kant, de Zwitserse leefwereld bevindt zich altijd tussen twee bergwanden.

36. Zimbabwe
Prima verblijf in Harare en Bulawayo, ruimte voor rust en cultuur. Soms mooie natuur, met grote stenen in het landschap. Financieel is dit land een uitdaging, met zijn gebrek aan contant geld. Gastvrije mensen, maar ook veel gestaar.

37. Suriname
Tropisch land vol fascinerende herinneringen aan Nederland en ook veel gesprekken met leuke mensen, in het Nederlands. Een serieus probleem echter zijn de vele branden die er woeden, met een desastreuze invloed op de luchtkwaliteit en de leefbaarheid.

38. Zambia
Vier weken fietste ik door dit land, maar heb ik het ook gezien? Mijn zicht werd namelijk nogal beperkt door struiken en bomen langs de weg. Wat wel indruk maakte waren de Victoria Falls, de gastvrijheid van de mensen en de sfeervolle lodges.

39. Kroatië
Schitterende afdaling naar de kust, mooi zicht op de vele eilanden. Leuke avond op een camping in wording, aan een meer. Maar ook veel regen.

40. Montenegro
Lang was ik er niet, maar toch maakte dit bergstaatje indruk. De omgeving maar ook de mensen. Gratis op de camping, aangeboden fruit. Leuk.

41. Noorwegen
De laaggelegen delen van Noorwegen konden me niet zo bekoren omdat Noren overal in de natuur lukraak hun tweede huis neerzetten; ik kreeg het idee dat ik door een eindeloos bungalowpark reed. Maar ik reed ook over hoogvlaktes met resten sneeuw en keek er mijn ogen uit.

42. Slovenië
Imponerende entree in een nationaal park, komend vanuit een hoekje van Italië. Leuke nacht op een camping. Eerste hostel in Ljubljana, veel contact met medereizigers.

43. Cambodja
Mooie ervaringen, met name de overnachtingen bij NGO’s en in een bamboehut. Maar wel steeds die donkere wolk van dreigende onveiligheid.

44. Frankrijk
Lange aaneenschakeling van rotondes. Maar toch ook mooie natuur, stille dorpen en stijlvolle vrouwen.

45. Denemarken
Alleraardigste gratis kampeerstekken met eenvoudige voorzieningen. Verder vlak, winderig en met een tamelijk bewoonde kuststrook (veel woningen in de duinen).

46. België
Wat België zo interessant maakte voor mij was de mogelijkheid om lange stukken rechtuit te fietsen, hetzij op of langs provinciale wegen, hetzij langs kanalen (jaagpaden). Wildkamperen is er ook vrij goed te doen.

47. Portugal
Interessant waren de kust en het Parque Natural da Serra da Estrela. Verder is Portugal toch vooral een verzameling valleitjes vol honden.

48. Tsjechië
Praag blijft een mooie stad. Verder had ik vooral te maken met een glooiend landschap met geregeld bos en soms een dorp. Prima land om doorheen te trekken, maar niet speciaal.

49. Slowakije
Glooiend landschap met geregeld bos en soms een dorp. Prima land om doorheen te trekken, maar niet speciaal.

50. Polen
Landbouw, bossen waarin het goed kamperen is, en de voorzieningen zijn in orde. Wel veel glas op de weg en dronkenschap.

51. Hongarije
De tocht door een waterrijk natuurgebied bleef hangen, evenals de liederlijke bevolking bij mijn entree in het land. Prima land om doorheen te trekken, maar niet speciaal.

52. Italië
Tuinbouwgebied met honden.

53. Griekenland
Olijfgaard met honden.

54. Mozambique
Doodzonde. Dit had één van de mooiste fietslanden op aarde kunnen zijn. Een Australië zonder overdreven veel vliegen of hitte. Maar Mozabikanen steken graag hun natuur in brand. Dat is hun goed recht, het is hun land. Maar ik hoef die zwartgeblakerde aarde niet te zien. Doei.

55. Malawi
De soms prachtige lodges aan Lake Malawi redden de eer van dit land. Want de routes zijn saai, de lucht is ongezond, het is er druk en nergens kwam ik kinderen tegen die vervelender waren dan in dit armoedige land.

56. Tanzania
Veel accommodatie, vaak in orde. Zeer goedkoop land ook. Vleugje avontuur in bossen vol tseetseevliegen. Wel een land waar bijna niets te krijgen is, waar smakeloos eten geserveerd wordt, waar overal land in brand staat en slechte muziek klinkt en waar ik nergens een oord aantrof met een beetje sfeer. Tanzania is armoedig en zonder enige franje.

57. Ecuador
Enorm gevarieerd land: jungle, duinen, bergen, polders, plantages. Toch slaat de meter door naar de verkeerde kant. Eigenlijk is het gewoon een druk, lawaaiig en onveilig ontwikkelingsland.

58. Finland
In potentie een interessant land met veel bossen en meren. Maarja, het regent er permanent. Mijn tocht veranderde in een vluchtpoging.

59. Roemenië
Mijn verblijf in Boekarest was geweldig en ook andere steden waren aangenaam om te vertoeven. Maar wat ben ik geschrokken van het platteland. Het staren, het bedelen, de valse honden, in een decor met paardenkarren en lijkstoeten. Was dit Europa anno 2017? Of had dit land eigenlijk tussen Armenië en Azerbeidzjan moeten liggen? Er waren ook mooie ervaringen met behulpzame en vrijgevige mensen, maar het beeld van een sterk achtergebleven land bleef hangen.

60. Albanië
Sterk vervuild, achtergebleven, Kaukasus - achtig landje in een anoniem hoekje van Europa. Curieuze nachten op een Nederlandse camping, met een ‘huurmoordenaar’ en ‘maffiabaas’ in een hostel en in mijn tent voor het hotel van een innemend pisventje. Toch een beetje een domper, dit land.

In Bosnië, Hongkong, Singapore, Luxemburg, Monaco, Estland, Letland, Litouwen, Andorra en Liechtenstein fietste ik te kort om een oordeel te kunnen geven.

Grootste dagafstand
01 Haccourt (BE) - Hellevoetsluis (NL) - 31/07/2020 257,51 km
02 Vittangi (SE) - Grens FI - NO (FI) - 08/08/2017 215,20 km
03 Coober Pedy (AU) - Glendambo (AU) - 08/09/2014 209,15 km
04 Kempele (FI) - Viitasaari (FI) - 26/08/2017 203,77 km
05 Alta (NO) - Nordkapp (NO) - 11/08/2017 201,30 km
06 Dorotea (SE) - Sorsele (SE) - 02/08/2017 191,15 km
07 Akçakale (TR) - Arhavi (TR) - 12/06/2013 184,71 km
08 Probollingo (ID) - Gilimanuk (ID) - 15/03/2014 182,76 km
09 Hellevoetsluis (NL) - Kluisbergen (BE) - 28/04/2012 179,82 km
10 Noordwolde (NL) - Houten (NL) - 14/08/2020 178,27 km

Grootste dagklim
01 Buena Vista - Canta (PE) - 28/03/2018 2389m
02 Huara (+13km) - Huara (+73km) (CL) - 07/07/2015 2246m
03 Vilar Seco - Covilhã (PT) - 25/03/2020 2212m
04 Baiyangxiang - Baiyangxiang (+70km) (CN) - 07/10/2013 2202m
05 Fiesch - Tavanasa (CH) - 17/07/2020 2140m
06 Valdelosllanos - Los Molinos (ES) - 04/03/2020 2076m
07 El Pla de Sant Tirs (ES) - Vaychis (FR) - 08/07/2020 2012m 0
8 La Poma - Abra del Acay (+13) (AR) - 14/01/2018 1980m
09 Yuanyang (+15km) - Luchun (+5km) (CN) - 16/10/2013 1905m
10 Los Molinos - Navalmoral de la Sierra (ES) - 05/03/2020 1874m

Langste fiets - /loopdag (excl. pauzes)
01 Haccourt (BE) - Hellevoetsluis (NL) - 31/07/2020 15:02:00
02 Alta (NO) - Nordkapp (NO) - 11/08/2017 14:51:23
03 Vittangi (SE) - Grens FI - NO (FI) - 08/08/2017 14:17:17
04 Dorotea (SE) - Sorsele (SE) - 02/08/2017 13:12:08
05 Haurvig (DK) - Svankaer (DK) - 12/07/2017 12:17:35
06 Noordwolde (NL) - Houten (NL) - 14/08/2020 12:01:00
07 Junin ( - 32km) (PE) - Huánuco ( - 82km) (PE) - 31/08/2015 11:46:00
08 Matasaru (RO) - Boekarest (RO) - 15/04/2017 11:45:32
09 Nyjidalur airport (IS) - Thorisvatn (IS) - 26/06/2017 11:43:40
10 Talavera (ES) - Navalvilar (ES) - 22/02/2020 11:35:00

Hoogste pas
01 Abra del Acay (AR) - 14/01/2018 4895m
02 Paso de Jama - San Pedro de Atacama (CL) - 05/02/2018 4831m
03 Abra Pirhuayani (PE) - 15/07/2018 4725m
04 Abra Yanashalla (PE) - 04/09/2015 4720m
05 Ak - Baital pas (TJ) - 17/06/2016 4655m

Langste verblijf land
01 Argentinië - 149 dagen (5x bezocht)
02 Portugal - 127 dagen (2x bezocht)
03 Australië - 123 dagen (1x bezocht)
04 Peru - 115 dagen (3x bezocht)
05 Chili - 112 dagen (4x bezocht)

Langste verblijf stad
01 Nabainhos (PT) - 92 dagen (1x bezocht)
02 Boekarest (RO) - 16 dagen (2x bezocht)
02 Upington (ZA) - 16 dagen (2x bezocht)
04 Bishkek (KG) - 15 dagen (5x bezocht)
05 Paramaribo (SR) - 14 dagen (3x bezocht)

Langste onafgebroken reeks fiets-/loopdagen (halve dag: 1,75 - 5,25 uur, hele dag: 5,25 uur of meer)

01 Málaga (ES) - Douro (PT) - 2020 32,5d (3290 km)
02 Fukuoka (JP) - Miyako ( - 42km) (JP) - 2016 30d (2538 km)
03 Hellevoetsluis (NL) - Praag (CZ) - 2017 26,5d (1033 km, te voet)
04 Trelew (AR) - San Rafael (AR) - 2017 25d (2265 km)
05 Nabainhos (PT) - Feldkirch (AT) - 2020 23d (2622 km)
06 Mazatlan (MX) - Mexicali (MX) - 2018 21,5d (1933 km)
07 Sorgues (FR) - Manfredonia (IT) - 2016 20,5d (1757 km)
08 Roda de Bera (ES) - Bouarfa (MA) - 2018 20,5d (1696 km)
09 Manaus (BR) - Georgetown (GY) - 2018 20,5d (1597 km)
10 Bouarfa (MA) - Dakhla (EH) - 2018/2019 19,5d (2257 km)

Langste onafgebroken reeks wildkampeernachten (kamperen op niet-toegewezen plekken en zonder gebruikmaking van douche of elektriciteit)
01 Castro Verde (PT) - Douro (PT) - ‐ - 2020 27x
02 Hellevoetsluis (NL) - Praag (CZ) - 2017 26x
03 Nabainhos (PT) - Feldkirch (AT) - 2020 23x
04 Praag (CZ) - Debrecen (HU) - 2017 19x
05 San Rafael (AR) - Cafayate (AR) - 2017/2018 19x
06 El Chalten (AR) - Coyhaique (CL) - 2015 18x
07 Buenos Aires (AR) - Trelew (AR) - 2017 18x
08 Puerto Montt (CL) - Malargüe (AR) - 2015 17x
09 Darwin (AU) - Alice Springs (AU) - 2014 16x
09 Hellevoetsluis (NL) - Sorgues (FR) - 2016 16x

Langste onafgebroken reeks tentovernachtingen
01 Darwin (AU) - Perth (AU) - 2014 123x
02 Mutoko (ZW) - Karasburg (NA) - 2019 96x
03 Fukuoka (JP) - Osaka (JP) - 2016 79x
04 Kristiansand (NO) - Hellevoetsluis (NL) - 2017 74x
05 Igoumenitsa (GR) - Sofia (BG) - 2016 39x
06 Hellevoetsluis (NL) - Manfredonia (IT) - 2016 38x
06 Keflavik (IS) - Keflavik (IS) - 2017 38x
08 Aus (NA) - Opuwo (NA) - 2019 36x
09 Windhoek (NA) - Monze (ZM) - 2019 35x
10 Nabainhos (PT) - Hellevoetsluis (NL) - 2020 35x

Langste onafgebroken reeks dagafstanden >= 100 km
01 Vilariça (PT) - Feldkirch (AT) - 2020 18x (2164 km)
02 Warschau (PL) - Hellevoetsluis (NL) - 2017 11x (1442 km)
03 Hellevoetsluis (NL) - Sorde de l'Abbaye (FR) - 2012 10x (1465 km)
04 Hellevoetsluis (NL) - Nørre Rubjerg (+2km) (DK) - 2017 10x (1243 km)
05 Tumpen (AT) - Hellevoetsluis (NL) - 2020 9x (1165 km)
06 Bouanane ( - 40) (MA) - Assa ( - 17) (MA) - 2018/2019 9x (1010 km)
07 Faset ( - 33km) (NO) - Jokkmokk ( - 15km) (SE) - 2017 8x (984 km)
08 B'xiang (+70km) (CN) - Yuanyang (+15km) (CN) - 2013 8x (970 km)
09 Kununurra (+90km) (AU) - Broome ( - 20) (AU) - 2014 8x (931 km)
10 Kulgara (+85km) (AU) - Afsl. B55 Wilmington (AU) - 2014 7x (895 km)

Recente Reisverslagen:

08 November 2020

De bij voorkeur absurdistische titel

08 Oktober 2020

Een honds verlangen naar kwark

11 September 2020

Groningen leeuwvrij!

16 Augustus 2020

De uiige zeeëend

21 Juli 2020

Europees kampioen motorwerpen
Richard

Actief sinds 16 Feb. 2013
Verslag gelezen: 5902
Totaal aantal bezoekers 298178

Voorgaande reizen:

03 April 2013 - 22 September 2020

Per fiets de wereld rond

31 Oktober 2020 - 30 November -0001

Wederwaardigheden in een klein bestaan

Landen bezocht: