Bij de toetervolkeren
Door: Richard van Dijke
Blijf op de hoogte en volg Richard
04 Juli 2013 | Azerbeidjan, Bakoe
Het heeft vooraf wat denkwerk gekost. Iran klonk zo avontuurlijk, zo mysterieus. In ieder idee dat ik me ooit vormde over een avontuurlijke reis oostwaarts kwam het land voor. Maar Georgië sprak me ook aan. Het land met de ruige bergen en groene weiden. Een combinatie van beide landen zou een erg kromme route opleveren. Er moest een keuze komen, vond ik. Vriend Leo raadde me thuis Georgië aan. Bij vertrek hield ik het op Georgië, maar ik hield een slag om de arm. Reizigers onderweg raadden me vooral Iran aan. Maar wodka, rock 'n roll en ruige natuur spraken me meer aan dan thee en gesprekken over politiek en religie. Ik liet Leo winnen.
Mijn eerste stop in Georgië was Batumi, net over de grens. Het was een feestelijke start. Er was een bont gezelschap aanwezig in het hostel waar ik verbleef, en men had wel zin in een feestje. Ik vormde geen uitzondering. Maar na enkele dagen werd het tijd om Georgië beter te leren kennen en ik reed de bergen in. De vertrouwde wereld viel weg. Ik moest wennen. Aan de mensen. Aan de taal. Ik kon niet goed inschatten wat voor vlees ik in de kuip had. Ik zag veel boeventronies. Hier en daar een dronkelap. Velen staken hun hand op ter begroeting. Een enkeling zijn middelvinger.
Aan de mensen wende ik na een dag of drie. Aan de taal niet. Ik had een woordenboek Russisch bij me en ik ging er, gedwongen door de omstandigheden, nu toch echt eens voor zitten om de meest noodzakelijke basale woorden te leren. Ik bakte er niets van. Als kind kun je op vakantie tot tien leren tellen in een vreemde taal, maar dat vermogen brokkelt hard af in de loop der jaren. Ik kwam niet verder dan nul. Ik kon me geen omstandigheid voorstellen waarin ik voordeel zou kunnen hebben van het tellen tot nul. Eén was adien, maar zodra ik het nodig had vroeg ik me af of het nou Nadieh of Dani was. Dwaa en trie gaat nog, maar als we vier tsjetyrje gaan noemen, waarbij de y hier gebruikt wordt als klank die tussen de i en u valt, dan houdt het voor mij op. Voor de rest bestaat ieder woord uit minimaal vijf lettergrepen. Ik kon ze herhalen zo vaak ik wilde, maar zodra ik ze wilde gebruiken vielen ze uit elkaar.
Ik bleek één foto gemaakt te hebben van Georgië waarop de zon scheen. Die wilde ik bewaren want die werd misschien ooit veel geld waard. Ik stuiterde vijftig kilometer over een modderig keienpad. Ik klom in mistige wolken omhoog tegen een steile helling, had geen grip meer op de weg een duwde mijn fiets enige tijd lopend voort bij zeven graden. Maar ik keek mijn ogen uit want ik zag de meest prachtige bergweiden. Onder een grijze hemel fietste ik langs meren. Maar ik sliep in de mooiste stukken natuur. Soms maakte ik nachten van tien uur, een luxe die ik thuis al lange tijd niet gekend had. In Tbilisi maakte ik een tussenstop. Een drukke stad, maar ik vond het er aangenaam. Ik bleef er drie dagen en daarna verminderde mijn zonnige foto in waarde. Want ik zat op een laagvlakte en het was gedaan met de regen en bewolking. Na anderhalve dag passeerde ik de Azerbeidzjaanse grens. De temperatuur steeg. Ik kon me weer verstaanbaar maken want tot mijn verrassing sprak men in dit land weer een soort Turks. Ook de mentaliteit deed me denken aan Turkije, alleen leek men hier nog veel blijer. Iedereen kijkt naar je, iedereen probeert je aandacht te trekken en het regent uitnodigingen voor een glaasje thee, een praatje, een bord eten. Dat is natuurlijk bijzonder vriendelijk, maar wellicht kent u mij inmiddels een beetje. Al die aandacht hoeft niet zo van meneer Fandacki. Regelmatig groette ik terug. Een enkele keer ging ik in op een uitnodiging. Maar als het is om je dorst te lessen kun je het beter laten. Terwijl je nipt aan zo'n vingerhoedje thee lekt er een halve liter zweet uit je poriën. Zodra je weer de hoek om bent gaat subiet de fles water aan de keel om het opgelopen vochttekort aan te vullen. En met de conversaties die ik hier voer ga ik ook al geen revolutie ontketenen op het vlak van de communicatietechnieken. Nee, laat mij liever fietsen.
Als je zuidwaarts gaat vanuit Nederland valt op dat mensen gretiger gebruik maken van hun claxon. Bij sommigen krijg je het vermoeden dat het de enige reden is van de aanschaf van een auto. In Azerbeidzjan kende dit fenomeen zijn voorlopige hoogtepunt. Eén op de vier auto's toeterde naar me. Regelmatig groette ik terug. Soms toeterde ik terug, want ik heb ook een toeter. Je wilt niet achterblijven. Maar vaker bekroop een gevoel van moedeloosheid me. Van cynisme. Van creativiteit. Dan verzon ik een lied. Zoals deze, op de melodie van Shadow on the Wall van Mike Oldfield:
Toeter in je hol (#gitaar) (4x)
(#drums) Douw die toeter in je hol
Ik hoop dat de mensen hier in het vervolg de fietsers krijgen die ze verdienen. Fietsers die niet grommen.
Over grommen gesproken: over het algemeen komt hier hetzelfde soort hond voor als in de voorgaande landen. De kuthond. Een keer of veertig heb ik nu één of meerdere honden achter me aan gehad. Twee keer bleef er één aan mijn bagage hangen, gelukkig nooit aan mijn kuiten. Voor het overige bleef het bij blaffen. Dat dan weer wel.
Op een avond reed ik rond in een vlak gebied. Nergens kon ik ongemerkt mijn tent opzetten, er waren alleen wegen, stukken landbouwgrond en hier en daar een stukje wildgroei. Ik sloeg een pad in en wilde mijn tent opzetten achter wat struiken. Voor het overige was ik volkomen zichtbaar, maar het moest maar. Er liepen twee jongens langs van een jaar of zeventien. Ze zagen me en voor de vorm vroeg ik of ik hier mijn tent op kon zetten. Dat werd me afgeraden, er zouden hier slangen zijn. Dat klopte, er was er zojuist één voor mijn voeten weggeschuifeld. Maar ik ben niet bang voor slangen. 'Opbokken', zeg ik altijd als ik er één zie. Dat haalt niets uit, maar het toont aan hoe onbevreesd ik ben. Hoe dan ook, ik kon beter aan de andere kant van het pad gaan staan, zo werd er gezegd. Daar was ik echt volkomen zichtbaar voor langsrijdend verkeer, maar ik luisterde. De jongens bleven, ook nadat ik de tent had opgezet. Giechelend hadden ze me aanschouwd toen ik mijn mond aan het ventiel van de slaapmat zette en blies. Ik kreeg het vermoeden dat ze op gezette tijden elkaars ventiel manipuleerden, en aldus bipsvriendjes waren. Ze lieten mij muziek horen vanaf een telefoon. Het was het gebruikelijke gejengel dat je vaak hoort in islamitische landen, waarvan Azerbeidzjan er één is. Ik heb een radiootje bij me waarop ik in Georgië wel eens een zender uitprobeerde. Hier haal ik dat niet in mijn hoofd, ik ben geen masochist. Eén van de jongens vroeg me ook eens wat muziek te draaien vanaf mijn telefoon. Ik zette Whole Lotta Rosie op. Dat vroeg hij niet. Muziek wilde hij horen. Dit was alleen maar raar. Ik zette een vrolijk deuntje van Amazulu op. Dat was beter, en ogenblikkelijk overstemde hij het geluid weer met het miauwsel uit zijn eigen telefoon. Die cultuurverschillen toch, het is me wat. Ze bleven hij de tent zitten, ze bleven pogingen wagen wat communicatie in stand te houden. Maar ze bleven ook vooral onderling lachen en smoezen. Van mij mochten ze weg. Ik hoorde woorden als camera en telefoon en vertrouwde het niet. Toen volgden er allerlei verzoeken. Ze hadden geen ouders. Of ze mee mochten eten. Of ze bij me mochten slapen. Of ze een t-shirt mochten hebben. Ik zei dat ik mijn tent in ging. Maar ik kon hier niet staan, zeiden ze. Hier was verkeer. Mijn tent zou overreden worden. En hier waren slangen. Ik kon beter aan de overkant gaan staan. Ik was ze helemaal zat. Ik pakte mijn tent in en reed vlak voor de duisternis weer het lege landschap in. Het was onmogelijk nu nog iets te vinden. Maar ik vergiste me. Twee kilometer verder was er plots een kleine kloof langs de weg. Ik liet mijn fiets er in glijden, volgde een beekje, en om een hoek, volkomen uit het zicht van alles, lag een mooi klein veldje, speciaal voor mij.
Vaak is het redelijk laat als ik stop. Maar een dag later had ik het voor zessen wel gehad. Ik vroeg me af wat ik met de lange avond moest doen. Ik wachtte met het opzetten van de tent, ging liggen tegen een heuvel met gebarsten aarde, tussen de heideplanten, richtte de blik naar de hemel en wist wat ik moest doen. Even niets. Het was een belangrijk moment. Ik had tijd teveel en ik hoefde er niets nuttigs mee te doen. Ik mocht er mee smijten. De afgelopen tien jaar waren mijn dagen te kort geweest. Dit leek een keerpunt. Vooraf had ik van alles bedacht om te gaan doen op de momenten dat ik niet zou fietsen. Maar ik ben niets verplicht. Ik mag ook gewoon stoppen na 100 kilometer en gaan liggen en naar de lucht kijken. De volgende dag stopte ik weer rond dezelfde tijd. Ik reed mijn fiets de prairie in langs de weg, vond een soort oase en realiseerde me hoezeer ik tegenwoordig ook genoot van het hele leven om het fietsen heen. Van mijn mobiele huis die zo vaak op de meest fantastische plekken staat, van de vrijheid. Of alleen al van simpelweg water drinken.
De temperatuur piekt hier overdag op ruim veertig graden. Vroeg stoppen betekent wel stoppen in de hitte. Er is geen wrijvingswind meer zodra je stilstaat. En het is afgelopen met uitslapen, om hitte in de tent voor te zijn.
Dit is de introductieweek voor een hoger niveau. Het speelkwartier is over. Het wordt nu serieus. De woestijn wacht.
Ik ben in Baku. Tot aan China heb ik alle benodigde documenten. Ik moet wachten op een boot naar Kazachstan, waar ik pas vanaf 15 juli welkom ben. Die datum heb ik nu eenmaal ooit opgegeven, en daar wordt ik nu aan gehouden. De stem die zegt dat ik na drie dagen weer op pad moet is verstomd. Verplichte pauze. Opnieuw met tijd smijten. Als ik het kan.
-
04 Juli 2013 - 17:44
Lawrence:
Dat wordt wel een lange zit zeg 11 dagen met tijd smijten! Volhouden Man!
Ik kijk al weer uit naar je volgende schrijfsels.
Cheers Lawrence -
04 Juli 2013 - 19:43
Monica:
Paar keer hardop lachen. Superverhaal weer! -
04 Juli 2013 - 19:59
Bianca B:
Je verhalen lezen altijd heerlijk weg! Ben benieuwd naar je ervaringen tijdens de 11 dagen pauze. -
04 Juli 2013 - 20:42
Martin Kwakernaak:
Als je terug bent....ga dan gewoon schrijver worden.....je hebt echt tallent! -
05 Juli 2013 - 21:21
Michiel:
Ik dacht al dat je de brui eraan gegeven had. Maar mijn overijverige spamfilter had je avonturen wederom geweigerd. Toch is dat wel lekker, zo'n tijdje niks te horen, krijg je in één keer meerdere verhalen voor je kiezen. En ze lezen stuk voor stuk lekker weg.
Ik dacht dat het lekker was om een zomerse avond in de tuin te zitten, met een Corona voor m'n neus. Maar zittend in de zwoele avondlucht kan ik er niks aan doen dat ik jaloers op je ben. En op je prairie...!!!
Blijf genieten en blijf vooral schrijven. Er komt een dag dat ik de verhalen wel weer uit de spamfilter weet te trekken.
Have fun!!
Michiel -
07 Juli 2013 - 16:42
Rob:
Hoi Richard, weer prachtige verhalen. Als het wachten je te lang duurd, fiets je toch gewoon een rondje? ;) Ik krijg de indruk dat je er al aardig wat kilo's afgetrapt hebt. Je ziet er in ieder geval goed uit hoor. Groetjes en veel plezier !
-
13 Juli 2013 - 12:23
Anita:
Hoi Richard,
Kuithonden horen aan je kuit te hangen en niet aan je bagagedrager. Misschien moest je destijds gewoon wat langzamer fietsen - hadden ze er vast beter bij gekund.
En ... dan had je ook niet hoeven leren niksen.
Maar .... niksen is af en toe best heel goed voor een mens. Al is het wel iets dat je moet leren. Of af en toe moet opfrissen.
Ik las zojuist dat Michiel jaloers op je is, maar .... ik zou inmiddels niet graag meer met je ruilen.
'k Zou vast geen slangen proberen af te schrikken met de kreet 'opbokken' - maar die dieren zijn nog tot daar aan toe.
Het gebrek aan water dat je in de woenstijn vast te wachten staat, boezemt me meer angst in.
Hoop dat je de komende tijd goed voor jezelf zorgt en erg voorzichtig zult zijn.
Avontuurlijk bezig zijn is een ding, maar water drinken is echt wel fijn!!!
Heb zelf afgelopen donderdag met de zee gestoeid en flink wat zoutwater binnen gekregen. Dat smaakte dan ook weer iets minder!
Take care - van jou is er maar 1 ehhh adien. En ook in dit geval : niemand heeft iets aan tellen tot ...
Grtz,
Anita
Reageer op dit reisverslag
Je kunt nu ook Smileys gebruiken. Via de toolbar, toetsenbord of door eerst : te typen en dan een woord bijvoorbeeld :smiley
