Doe Maar, doping en Dzjengis Khan - Reisverslag uit Khiva, Oezbekistan van Richard Dijke - WaarBenJij.nu Doe Maar, doping en Dzjengis Khan - Reisverslag uit Khiva, Oezbekistan van Richard Dijke - WaarBenJij.nu

Doe Maar, doping en Dzjengis Khan

Door: Richard van Dijke

Blijf op de hoogte en volg Richard

29 Juli 2013 | Oezbekistan, Khiva

Hoe smaakte de knakworst?, vroeg Lars.
Lars was een Deense kamergenoot van mijn leeftijd. Hij had mij de vorige dag zijn knakworsten cadeau gedaan. Hij vond ze niet lekker.
Uitstekend, zei ik.
Vond je ze niet taai dan?, vroeg hij.
Je hebt toch wel het plastic eraf gehaald?, vroeg ik.
Ineens werd hem alles duidelijk. En nee, ik kon hem ook niet vertellen waarom ze hier de worstjes behalve gezamenlijk ook nog eens per stuk van een laagje plastic voorzien.

Lars was één van de velen die ik heb zien komen en gaan tijdens mijn verblijf van dertien dagen in Baku. Ik was de enige sukkel die zo'n late entreedatum had bedacht voor mijn Kazachstaanse visum. Ik had een waslijst aan dingen die gedaan moesten worden, maar de laatste drie, vier dagen was ik daar wel zo'n beetje doorheen. Vooraf stelde ik me voor dat ik vanaf een bepaald moment alleen nog maar apathisch naar het plafond zou staren, liggend op mijn stapelbed, maar ik denk dat ik daar inmiddels te oud voor ben. Als je ouder wordt lijkt de tijd steeds sneller te gaan en ik kon mijn dagen vullen met mijn dagelijkse gang naar de supermarkt, eten, een lulpraatje met deze of gene, toch nog even een klein dingetje regelen... Het was een lui leven. Het was een goed leven. Maar liever zette ik mijn avontuur voort en ook voor mij kwam de dag dat ik het hostel verliet om per boot de Kaspische Zee over te steken. Er zijn geen passagiersschepen, alleen vrachtschepen waarop enkele plaatsen te vergeven zijn. Er is een klein bureautje dat tickets voor deze schepen verkoopt. Er is geen tijdschema, het is een kwestie van blijven vragen of er een schip komt. En nu was het antwoord positief. Met een absurde hoeveelheid voedsel voor op de boot en het eerste traject in Kazachstan in mijn tassen zwalkte ik door de drukke straten van Baku. Om acht uur 's ochtends stond ik in de haven, om half tien kon ik een ticket kopen en nadat alle bagage door de scanner was gegaan kon ik aan boord. Ik wist niet wat ik kon verwachten, maar ik kreeg een hut toegewezen en er waren vier maaltijden per dag. Kokkin Irina was een echte Russische moeke die acceptabele maaltijden neerzette. Mijn voedsel kon voorlopig in de tas blijven. Het toilet in de hut was overigens bijzonder. Als je na gebruik de hendel overhaalde om te spoelen konden er twee dingen gebeuren. Of de inhoud van de pot verdween. Of je kreeg er juist inhoud bij, dan kwam er een bruine brij omhoogzetten. Meestal gebeurde dat laatste.
Ik maakte kennis met een opmerkelijke medepassagier, die later ook mijn hutgenoot zou worden. Paul was een Franse professor, geboren in New York. Had in Nederland in de horeca gewerkt, in Frankrijk als fruitplukker, ook nog als flamencogitarist in Spanje, was een studie begonnen in Frankrijk, stichtte daar een gezin en leidde nu een zwervend bestaan als universitair docent in China, Rusland en Turkije. Zijn huidige standplaats was Istanbul, deze reis was voor een tiendaagse studie in Kazachstan. Terwijl we een gesprek hadden kwam er een piepjong Duits stel de boot op, Janusch en Lilli, en daarmee was de westerse equipe compleet. Om vier uur vertrokken we. En opnieuw begon er een lui leven. Uurtje in de hut liggen, eten met de bemanning, de zonsondergang gadeslaan, gesprekken op het dek... Van mij had het tien dagen mogen duren maar na 34 uur was het feest afgelopen, en zo stonden we om twee uur 's nachts in de haven van Aktau. Het centrum van Aktau lag op negen kilometer afstand. Na het dure verblijf in Baku werd het tijd om de vinger op de knip te gaan houden. Geen taxi en hotel voor mij voor deze halve nacht, ik zou hier de nacht wel doorbrengen. Paul dacht er hetzelfde over. Lilli was een wijf dus die had een echt bed nodig.* Het Duitse tweetal verdween in de duisternis. Paul en ik verruilden de wachtruimte, waar Azerbeidzjaanse chauffeurs sliepen, voor de buitenlucht, en zittend praatten we de nacht vol. Paul was een groot en enthousiast verteller. Hij verhaalde over beroemde Oosterse reizigers die in de westerse geschiedenisboeken ontbreken.
Bij de eerste signalen dat de dag aanbrak begonnen we te lopen, Paul met zijn rugzak om en ik met mijn fiets aan de hand. Door een bizar landschap vol oliepijpleidingen liepen we in twee uur naar het centrum. In het hotel dat we op het oog hadden konden we pas vier uur later inchecken. We rustten wat in een parkje waar een koe in een verhoogd bloemperkje stond te grazen en we besloten daarna om op zoek te gaan naar het immigratiekantoor, om alvast de registratie te regelen. Iedere buitenlander is verplicht zich binnen enkele dagen te registreren, dat kon maar beter direct gebeurd zijn. Waar Baku een stad was vol pracht en praal, een stad waar iedere voetbalvrouw zich op haar gemak zou voelen tussen Gucci en Dolce & Gabbana, daar was Aktau, aan de andere kant van de plas, een stad vol Sovjetflats. Maar het was geen grijze stad. De betonnen gebouwen hadden kleuren als roze en mintgroen. Die ochtend zou ik Doe Maar niet meer uit mijn hoofd krijgen. Het immigratiekantoor was zo ongeveer de hel. Allemaal vage loketten (we hadden gelukkig bij binnenkomst een getal meegekregen), een grote horde mensen, nare mensen, voordringende mensen. Op een zeker moment liep ik alle voordringers weer voorbij en ging pal achter degene staan die geholpen werd. Een forse vrouw was het hier niet mee eens en begon tegen me aan te ratelen.
O ja joh?, zei ik.
Een loketbeambte schoot te hulp, vroeg om onze paspoorten en beval de vrouw te vertrekken. Een uurtje later konden we onze gestempelde briefjes in ontvangst nemen. De registratie was eigenlijk het enige wat voor mij op het programma stond in Aktau en dat was gedaan. Feitelijk lag de weg voor me open en ik besloot het hotel dan ook maar te laten voor wat het was en de steppe in te rijden. Ik nam afscheid van Paul maar kon nog niet direct vertrekken; een korte check bracht gebroken spaak nummer 9 aan het licht. Een half uur later vertrok ik alsnog. Geen ideale start, na een overgeslagen nacht, maar het was niet anders.

Wat ligt er voor me? Voor me liggen 900 kilometers steppe, tussen Aktau in Kazachstan en Kungrad, de eerste stad over de grens, in Oezbekistan. Op pakweg 170 km ligt het plaatsje Shetpe, op 475 km ligt de stad Beyneu. De paar overige dorpjes hebben geen voorzieningen. Op 555 km ligt de Oezbeekse grens. Tot Beyneu is er gemiddeld om de 50 km een zgn. chaikana, een theehuis waar ook eenvoudige maaltijden worden geserveerd. Na Beyneu is dat gemiddeld om de 125 km. Tussen Shetpe en de Oezbeekse grens ligt nauwelijks asfalt. Hier ligt een stenige ondergrond, met kiezels en poederzand. Op het Kazachstaanse deel van het traject moet er ook nog verrassend vaak geklommen worden, het is zeker geen vlak traject.

Ik reed de stad uit. Voorbij de flatgebouwen met op de zijkanten de geschilderde beeltenissen van roemruchte heersers uit voorbij eeuwen. Dzjengis Khan, Chaka Khan, Wim Khan. De eerste avond was ik kapot na 70 km. Ik zette mijn tent op, ging even liggen en werd midden in de nacht wakker. Voor de vorm at ik wat en sliep verder, bijna de klok rond. En ook de volgende dagen waren zwaar. Het was niet iets waar ik van genoot. Het was verplichte arbeid, noodzakelijk om verder te komen. Gelukkig waren de weersomstandigheden mild. Tijdens het fietsen maakte het me niet zoveel uit hoe heet het werd, maar daarbuiten is hitte gewoon vervelend. Een enkele keer maakte ik gebruik van de afvoerbuizen die om de zoveel kilometer onder de weg door lopen. Vaak was dat de enige kans op wat schaduw tijdens een pauze. Soms sliep ik er een uurtje. De chaikana's verschilden veel van elkaar. Soms leek het een voetbalkantine of een schaftkeet voor bouwvakkers. Een andere keer weer een authentiek restaurantje met kleden, kussens en lage tafels. Eenmaal kon ik aanschuiven bij een groep arbeiders. Een andere keer werd mijn hele maaltijd betaald door een chauffeur.
Zoeken naar een slaapplaats voor de nacht hoefde hier niet. Remmen inknijpen, stukje rechts- of linksaf en zet maar neer die tent. Dat viel vaak nog niet mee. Het kan verschrikkelijk waaien in deze contreien, en dat deed het dan ook. Het kostte soms heel wat acrobatiek voordat ik een onderkomen voor de nacht had. Eenmaal viel mijn fiets om en brak de tentstok. Met een haring heb ik hem tijdelijk kunnen spalken.

Wat valt er eigenlijk te zien onderweg? Vooral zandgrond met lage struikjes. Ik weet niet precies wanneer je een gebied een woestijn noemt, maar zolang er nog iets groeit noem ik het maar een steppe. Er zijn kuddes dromedarissen, kamelen en paarden. En vrachtwagens. Op veel stukken staat iedere passerende vrachtwagen garant voor een verse stofdouche. Soms stoppen voertuigen om je een fles water aan te bieden. En er is de spoorweg, en de vele treinen die dag en nacht langskomen.

Na een dag of vier veranderde alles. Ik raakte in een bloedvorm. Ik begon langere dagen te maken en de aantallen kilometers liepen hoog op. Deels kwam dat door doping. In dit klimaat heeft ijskoude cola nogal een stimulerende werking. De combinatie van cafeïne, suiker en koeling zorgde ervoor dat ik razendsnel weer energie kreeg. Ik trakteerde mezelf daarom in iedere chaikana op minstens een liter cola. Het is overigens bizar hoeveel vocht je weg kunt tanken hier. In één chaikana dronk ik bij een bord aardappelschijfjes en een bord salade 1,5 liter cola in een prachtige relaxruimte, en werd daarna door de eigenaar vriendelijk doch urgent verzocht mijn voeten te gaan wassen. Klanten hadden geklaagd. Ik was voldoende bijgekomen en besloot in plaats daarvan weer te vertrekken maar had toch nog een beetje dorst en wierp er nog 1,5 liter Fanta achteraan. En dat zijn dan de extraatjes, dat komt bovenop de standaard hoeveelheid water.

Maar het bleef niet leuk. Het gebrek aan afleiding begon me parten te spelen. Het werd heter. Op een zeker moment gaf de fietscomputer 48 graden aan. Water drinken gaf geen enkele voldoening meer. Mijn eetlust verdween. Ik had wel honger maar gewoon geen zin om te eten. Ik was het blikvoer zat. Uiteraard eet je toch. Maar ik wilde alleen maar grote hoeveelheden koud vocht. En slapen. En vooral niet fietsen.

Mijn buitenband was versleten. Op enkele punten dreigde de binnenband te ontsnappen. Die binnenband was ook nog eens lek geraakt. Een lek vinden is hier niet moeilijk. Leg de band neer, ga pompen en daar waar het zand woest uiteenspat moet je zijn. Ik had gelukkig veel reservemateriaal bij me. Ik plakte de binnenband, verving de buitenband en het voelde net of ik in een western meespeelde. Zinderende hitte aan de kant van de weg, zweet dat onder mijn hoed over mijn bevuilde voorhoofd loopt, een vlieg die om mijn hoofd zoemt, en verder doodse stilte.

Ik had de stad Kungrad overgeslagen. Ik had een afslag gemist, het was al laat en ik wist dat er toch geen hotel was. Ik reed door naar Nukus. Om die stad te bereiken heb ik de volgende dag iedere kilometer op mijn teller voorbij zien komen, op een tergend trage manier. Het was de meest vreselijke fietsdag ooit. Ik sloeg de eetpauze over. Het enige wat ik wilde was aankomen. Een douche, een bed. Een dag rust.
En ik kreeg mijn douche. En ik kreeg mijn bed. Maar daar bleef het bij. Ik verlangde naar iets anders dan blikvoer, ging naar een restaurant en kreeg een bord gortdroge pasta. Mijn hotelkamer was alleen betaalbaar als ik hem deelde. Helaas stierf het van de jonge militairen die de halve nacht bleven praten, roken en muziek luisteren. Ik denk dat ik twee uur geslapen heb. Dit was geen plek waar ik tot rust ging komen. Ik ben de volgende dag weer vertrokken en reed in twee dagen door naar Khiva, een alleraardigst historisch stadje. Het fietsen was meegevallen, er was weer wat afleiding. Ik reed door dorpjes en door het groen. In Khiva vond ik de rust die ik inmiddels heel hard kon gebruiken. In 12 achtereenvolgende dagen had ik 1227 km afgelegd. Het was een zware, maar rijke, wonderlijke ervaring.


* Naschrift: dit klinkt wat vrouwonvriendelijk maar ik was achteraf gepikeerd, want het tot dan toe onschuldige duo onderging bij vertrek een ware metamorfose. Onder felle druk, alsof het om de finale van spelprogramma Peking Express ging, probeerden ze Paul mee te krijgen, vermoedelijk omdat ze hem goed konden gebruiken vanwege zijn kennis van het Russisch.

  • 29 Juli 2013 - 13:00

    Anita:

    Hoi Richard,

    Ik denk dat je boek al aardig vordert zo. Drie van deze lappen tekst en je bent al op de helft!
    Misschien dat je door 'Lilli was een wijf dus die had een echt bed nodig' uiteindelijk wel alleen mannelijke lezers overhoudt! :-)
    Heb wederom genoten (van de rest) van de tekst en kan me Lars zn gezicht goed voorstellen bij je verhaal over het plastic en zie je versleten band zo voor me. Heb zelfs een idee gekregen van hoe het voelt om zo'n mega zandvlakte te doorklieven. Heb best een aantal etappes van Dakar gekeken, maar dit spreekt toch meer tot mn verbeelding!
    Dat van die w.c. op een boot, dat was niet nieuw voor me. Maar vind het wel heel leuk om te lezen, dat Irina voor je zorgde, dat Paul je vermaakte en dat er mensen zijn die je onderweg van water voorzien!!! Hoop (voor de volgende keer?) dat je weet, dat te veel drinken levensgevaarlijk is. 'k Denk dat het niet uitmaakt of dat dan cola of sinas of water is.
    "k Ga nog even je foto's bewonderen en wens je wederom een goede reis!

    Grtz,
    Anita

  • 30 Juli 2013 - 12:38

    Monica:

    Cola drinken is altijd goed!

  • 03 Augustus 2013 - 15:48

    Rob:

    Dit klinkt wel echt als afzien zeg. Ik ben zelf al trots als ik 100km gefietst heb. Maar 12 dagen achterelkaar in de bloedhete zon... Respect hoor! Goeie reis verder, ik hoop dat je het snel weer leuker gaat vinden. Groetjes, Rob

  • 06 Augustus 2013 - 23:27

    Lawrence:

    Weer een erg tot de verbeelding sprekend verslag! Ik zie het allemaal voor me terwijl ik het lees. Ik voel het zelfs bijna, hoe zwaar het regelmatig moet zijn. Toch weet je er steeds iets positiefs in te verwerken en dat is maar goed ook, hoe moet je het anders vol houden? Thanks voor je boeiende verslag! Op naar het volgende......

    Groet,

    Lawrence

Reageer op dit reisverslag

Je kunt nu ook Smileys gebruiken. Via de toolbar, toetsenbord of door eerst : te typen en dan een woord bijvoorbeeld :smiley

Verslag uit: Oezbekistan, Khiva

Per fiets de wereld rond

Solo per fiets (deels ook te voet) de wereld bereizen: het oorspronkelijke idee was om alle continenten te bereizen van het ene naar het andere uiteinde, maar gaandeweg ontstond het plan om mij vooral te richten op de gebieden die mijn speciale interesse hebben, veelal lege gebieden. De focus van de reis lag dan ook niet zozeer op het kennismaken met andere culturen en het opdoen van sociale contacten, maar op het ondergaan van de grootsheid van de natuur, het aangaan van fysieke uitdagingen en het bestuderen van de psychologische effecten van het reizen.

(2012 Testrit Nederland (9 dgn, 1018 km))
(2012 Testrit Nederland - Spanje (37 dgn, 3511 km))

Deel 1
(2013 - 2014): Nederland – Indonesië, via Alpen, Balkan, Turkije, Georgië, Azerbeidzjan, de Kaspische Zee, Kazachstan, Oezbekistan, Kirgizië, China en Zuidoost - Azië
(365 dgn, 23001 km, €12,39 p.d.)

Deel 2
(2014): Australië: Darwin – Port Augusta en “tegen de klok in” naar Perth, afsluiting in Maleisië
(151 dgn, 11444 km, €12,10 p.d.)

Deel 3
(2015): Zuid - Amerika: Ushuaia (AR) – Atacames (EC), deels te voet (276 dgn, 13403 km, €10,23 p.d.)

Deel 4
(2016): Nederland - Japan (Europa, Kazachstan, Kirgizië, Tadzjikistan, Zuid - Korea, Japan met op de 'terugweg' Thailand en Laos) (360 dgn, 22136 km, €10,50 p.d.)

Deel 5
(2017): Nederland - Roemenië, te voet (73 dgn, 2608 km, €10,06 p.d.)

Deel 6
(2017): Noord - Europa (o.a. IJsland, Scandinavië, de Baltische staten en Polen) (130 dgn, 10832 km, €9,63 p.d.)

Deel 7
(2017 - 2018): Zuid - Amerika II (Buenos Aires (AR) - Lima (PE), intermezzo in Mexico, Cuzco (PE) - Albina (SR)) (349 dgn, 21030 km, €12,84 p.d.)

Deel 8
(2018 - 2019): Marokko (Nice (FR) - Dakhla (EH) - Nador (MA)) (104 dgn, 7484 km, €8,63 p.d.)

Deel 9
(2019 - 2020): Afrika (Namibië, Zambia, Tanzania, Malawi, Mozambique, Zimbabwe, Botswana, Zuid - Afrika en opnieuw Namibië) (283 dgn, 17939 km, €11,81 p.d.)

Deel 10
(2020): West - Europa (233 dgn, 11594 km, €11,57 p.d.)

Totaal aantal reisdagen: 2371
Totaal aantal kms: 146.001
Totaal aantal fietsuren: 11651
Totaal aantal nachten wildkamperen: 1198
Totaal aantal overnachtingen in een tent: 1554
Totaal aantal hotels: 342

(Laatste update: 04/10/2020)
_________________

Landen, van meest naar minst favoriet:

1. Argentinië
Als je van fietsen in eindeloze leegtes en prachtige berggebieden houdt en tegen een windvlaag kunt dan is Argentinië wat mij betreft 's werelds beste optie om maandenlang te kunnen genieten van isolement en omgeving.

2. Australië
Wat een strijd was het, tegen vliegen, wind, hitte en immer hellende wegen. Fietsen in de outback doe je niet voor je lol. Maar fietsen hoeft niet altijd leuk te zijn, soms is het de uitdaging die telt. Wat resteert is de herinnering aan dat heroïsche gevecht in die fantastische bak ellende. Mag ik terug?

3. Kazachstan
Aan het steppeavontuur uit 2013 voegde ik drie ervaringen toe: een mooie tocht van Astana naar Bishkek door opnieuw een (grotendeels) leeg stuk Kazachstan, een verregende tocht door een net even te bevolkt hoekje van het land en een aangenaam verblijf van in totaal 12 dagen in Alma - Ata. Kazachstan is voor mij nu niet meer dat onbewoonde land, maar blijft desondanks een van mijn favoriete leegtes.

4. IJsland
Wow, is dit nog dezelfde planeet? Ik zag de meest wonderlijke landschappen en natuurverschijnselen en genoot van het isolement bij het doorkruisen van het eiland. Trotseer wind, kou, regen en vliegen en je wordt rijkelijk beloond.

5. Japan
Drie maanden lang leefde ik buiten, op een weinig gevarieerd dieet, want ik kon er haast niets betalen. Maar dat gaf niet, want Japan staat vol parken met sanitaire voorzieningen en stroom en je mag daar gewoon kamperen. En ook op het strand. Met name de westkust van hoofdeiland Honshu was mooi, van geïsoleerde strandjes tussen zwart gesteente tot kilometerslange zandleegtes met windmolens. Japan is een beschaafd en schoon land dat negativiteit volledig weggeplamuurd heeft. Maar het is ook een verrekt nat land, met al die regen. Of ben ik nu te negatief?

6. Chili
Chili bleek vooral een druilerig land te zijn, maar het heeft een belangrijke troef: de Atacama - woestijn. En dat is de droogste woestijn op aarde, met een gematigde temperatuur; ideaal voor prachtige fietstochten.

7. Namibië
De droge kustregio is fascinerend, met zijn zand - en steenvlaktes en duinen. Andere smaken: rijden tussen de omheiningen van boerenbedrijven, of langs bush met hutten, vee en mensen. Het land heeft ruimte en een uitgebreide infrastructuur, goed voor maandenlang fietsen, en volop voorzieningen zoals supermarkten en campings. Aantrekkelijk fietsland.

8. Kirgizië
Het land van de bergweiden, de valken, de paarden en de yurts. Maar nu ik ook in het zuiden van het land ben geweest, weet ik dat het ook het land is van landbouwgronden, kuddes op de weg en stront, veel stront. Desondanks een zeer interessant fietsland.

9. Tadzjikistan
Komend vanuit Kirgizië was het eerste deel van de Pamir Highway een fantastische ervaring. Highway dient hier niet vertaald te worden met snelweg maar met hoge weg: de hoogste pas lag op 4655m. Nog nooit fietste ik in zo’n hooggelegen woestijn. Toen de daling inzette ging de spanning er wat vanaf en uiteindelijk werd de omgeving alledaags: landbouw, vee, huisjes. Toch werd deze tocht één van de hoogtepunten uit mijn fietsleven.

10. China
Wonderlijk vreemde wereld, totaal verschillend van welk land dan ook. Lelijkheid, lawaai en slechte wegen, maar de mensen, de hooglanden, het eten, de fysieke uitdagingen en de bijzondere ervaringen maken dit alles meer dan goed.

11. Thailand
Spannende badplaatsen, snelle wegen, fraaie tempels en beelden, uitstekende voorzieningen. Thailand heeft het.

12. Maleisië
Mooie spots, goede wegen en voorzieningen, en een aangenaam verblijf in Melaka.

13. Oezbekistan
Warme herinneringen aan hete dagen in het isolement van de steppe. Aan oriëntaalse verblijven met 's werelds meest fantastische ontbijtbuffetten. En aan mijn kortstondige vriendschap met de kinderen van Üchqorgon. Maar ik draaide volledig door in de bewoonde gebieden. Het joelen, het fluiten, het toeteren, fietsende jongens die me opwachtten en traag voor mijn wielen gingen rijden; het maakte me woest. Ik heb kennisgemaakt met de allerzwartste kant van mezelf.

14. Bolivia
Het was een mooie wereld, die Boliviaanse hoogvlakte. Nooit gedacht dat ik me zou begeven in een gebied waar het uiteindelijk - 18 graden zou worden en dat ik daar nog knap probleemloos doorheen zou reizen. Maar halverwege, toen ik van Sucre via Cochabamba naar la Paz reed, werd de wereld om me heen alledaags en zag ik vooral landbouwgebieden.

15. Guyana
Land bij uitstek voor de avonturier. Tussen Lethem en Linden (evenals de overige plaatsen in Guyana tjokvol koloniale historie) liggen honderden kilometers praktisch onbewoond regenwoud met ongeasfalteerde wegen. En met fraaie lodges. Je waant je in het hart van Afrika. De kustroute kan wat claustrofobisch aandoen, iedere 500m rijd je een nieuw dorp binnen.
16. Brazilië
Dit land verraste me, door de variatie in het landschap, zelfs als het om landbouw ging, door het goede ontbijt, door het avontuur op ongeasfalteerde trajecten in de Amazone en in nationale parken. Minpunt: in het droge seizoen wordt veel droge vegetatie verbrand en dat heeft gevolgen voor de luchtkwaliteit.

17. Zuid - Afrika
In een vrij lege uithoek van Zuid - Afrika fietste ik door prachtige landschappen en keek ik 's avonds vaak naar een schitterende hemel. Maar wat staan er extreem veel hekken in dit land!

18. Marokko / Westelijke Sahara
Zeer gevarieerd land, waarin ik vooral woestijn en bergen opzocht. Vriendelijke, behulpzame bevolking. Fraaie architectuur, mystiek en sterrenpracht. Maar... Marokko is een politiestaat en dat kan beklemmende vormen aannemen. Grand frère te regarde. En dat kost Marokko strafpunten.

19. Georgië
Bijzonder mooie trajecten, en bijzonder leuke verblijven in hostels.

20. Vietnam
De vlakke kustroute na die slopende bergen in Noord - Laos, het spontane volk, het Phong Nha Ke Bang National Park en het Easy Tiger hostel, een week in Hoi An... Onverwacht aangenaam land.

21. Laos
Zware trajecten, slechte voorzieningen, uitputting. En bier in Luang Prabang en Vientiane. Dat was tijdens mijn eerste verblijf, in het noorden van Laos. Mijn tweede tocht voerde door de Middeleeuwen in het hart van Laos. Kraampjes, bewoning langs de weg, veel kinderen, vuurtjes. Alleraardigst. Voor een paar weken.

22. Spanje
Mijn eerste grote uitdaging, dwars door het hart van dit land. Bergen, kaal gesteente, meren, uitgestorven dorpjes en een mooi nationaal park. Ook mijn tweede tocht langs de oostkust beviel goed, ondanks de sinaasappelvelden was er genoeg ruimte voor avontuur, m.n. het kamperen bij allerlei soorten ruïnes. Op de derde tocht kriskras door het binnenland had ik gemengde ervaringen: in het zuiden vooral landbouw, in het noorden veel variatie in het landschap.

23. Nederland
Zeer uitgebreid fietsnetwerk en opvallend veel natuur voor zo’n bevolkt land, al zijn provincies als Drenthe, Overijssel en Noord - Brabant geschikter om te fietsen en wildkamperen dan de Randstad.

24. Zuid - Korea
Tot in de puntjes verzorgd land met uitstekende fietsvoorzieningen, en ook nog eens erg aardige mensen. Of: rijstveld met tamme kust, vol werkende en recreërende mensen. Ondanks de zomerse hitte was dit een comfortabel land, maar spanning moet je elders zoeken.

25. Peru
Mijn eerste tocht door Peru die vooral door de Andes liep was een serieuze tegenvaller. Het Andesgebergte bleek ontbost, overbevolkt en beklemmend te zijn; misschien dat slechts 5% van de route door mooie canyons en over lege hoogvlaktes voerde, verder reed ik vooral langs akkers, honden en mensen. Hoe langer ik er fietste, hoe meer Peru een nachtmerrie werd, mede door het zware terrein en de dreiging van beroving. Mijn tweede tocht door de woestijn aan de kust was een geweldige ervaring: een desolate omgeving die tot de verbeelding sprak, goede voorzieningen onderweg en een prettige sfeer. Gemengde gevoelens dus bij dit land.

26. Zweden
Pretentieloos; eindeloze bossen bomvol muggen. En laat ik nou net houden van schier eindeloze stukken natuur met een uitdaginkje.

27. Duitsland
Mijn waardering voor dit land is gegroeid in de loop der jaren. Ik voel me er prettig, de mensen zijn aardig, de voorzieningen zijn goed, er is veel ruimte en veel bos langs de weg om te kamperen.

28. Mexico
Goede voorzieningen op het vasteland, maar de omgeving inspireerde me niet. Bovendien kreeg ik het aan de stok met de luchtvervuiling. Dat was allemaal anders op het prachtige schiereiland Baja California met zijn woestijnen en cactussen. Toch krijgt Mexico net als Cambodja strafpunten vanwege de veiligheidsproblemen waarmee het te kampen heeft.

29. Botswana
Genoeg leegte voor lange ritten in isolement. Zand, struiken en veepoep; met meer variatie in het landschap had dit land hoger geëindigd. Ook nét even te bewoond en teveel prikkeldraad om relaxed te kunnen kamperen.

30. Turkije
Tien meter omhoog, en weer omlaag, omhoog, omlaag, met links en rechts landbouwgrond. Geregeld saai, daar in centraal Turkije. Ik had mijn eerste dip. Maar er waren ook fantastische snelle stukken langs de Zwarte Zee, schitterende berggebieden en vriendelijke mensen.

31. Indonesië
Indonesië pakt je bij je lurven en blijft je door elkaar schudden. Lachend blijft het land prikken met een wijsvinger in je borst: ‘Hello, misteeeeeeeer!’. Na een paar weken dacht ik: ‘Hou daarmee op’. Maar dat kon ik vergeten. Het land dreef me tot op de rand van de waanzin, met name op Java. Maar Indonesië was ook het land waar ik rondfietste alsof ik een popster was, zo vaak wilde de jeugd met mij op de foto. De voorzieningen onderweg waren nergens ter wereld zo goed als hier en ook was er geregeld korting op chique hotelkamers, met een ontbijtbuffet in de ochtend. En op Bali had ik een leuke week in Ubud én in Kuta, tussen de backpackers. Ik kreeg het niet cadeau maar wat resteert is een waardevolle herinnering.

32. Azerbeidzjan
De echte waardering voor dit land kwam pas na een half jaar. De stijgende temperatuur, die lange hete weg naar Baku met links en rechts prairies en spoorlijnen, het verlangen naar de uitdaging in Kazachstan, het verblijf in Baku, wachtend op het moment dat ik de Kaspische Zee kon oversteken. Het drukt de herinnering aan al die aandachttrekkende wegarbeiders naar de achtergrond. Ik denk er met genoegen aan terug.

33. Oostenrijk
Altijd mooi. Maar beide keren dat ik er was, in april en juli, waren zonnige dagen uitzonderingen en regen de norm.

34. Bulgarije
Het was een beetje alsof ik weer in Kazachstan reed. Cyrillisch alfabet, monumenten, pleinen en Sovjetkunst. En: echte natuur. Dat had ik, komend uit olijfgaard Griekenland, gemist.

35. Zwitserland
Mooi, verzorgd land. Wel wat aan de krappe kant, de Zwitserse leefwereld bevindt zich altijd tussen twee bergwanden.

36. Zimbabwe
Prima verblijf in Harare en Bulawayo, ruimte voor rust en cultuur. Soms mooie natuur, met grote stenen in het landschap. Financieel is dit land een uitdaging, met zijn gebrek aan contant geld. Gastvrije mensen, maar ook veel gestaar.

37. Suriname
Tropisch land vol fascinerende herinneringen aan Nederland en ook veel gesprekken met leuke mensen, in het Nederlands. Een serieus probleem echter zijn de vele branden die er woeden, met een desastreuze invloed op de luchtkwaliteit en de leefbaarheid.

38. Zambia
Vier weken fietste ik door dit land, maar heb ik het ook gezien? Mijn zicht werd namelijk nogal beperkt door struiken en bomen langs de weg. Wat wel indruk maakte waren de Victoria Falls, de gastvrijheid van de mensen en de sfeervolle lodges.

39. Kroatië
Schitterende afdaling naar de kust, mooi zicht op de vele eilanden. Leuke avond op een camping in wording, aan een meer. Maar ook veel regen.

40. Montenegro
Lang was ik er niet, maar toch maakte dit bergstaatje indruk. De omgeving maar ook de mensen. Gratis op de camping, aangeboden fruit. Leuk.

41. Noorwegen
De laaggelegen delen van Noorwegen konden me niet zo bekoren omdat Noren overal in de natuur lukraak hun tweede huis neerzetten; ik kreeg het idee dat ik door een eindeloos bungalowpark reed. Maar ik reed ook over hoogvlaktes met resten sneeuw en keek er mijn ogen uit.

42. Slovenië
Imponerende entree in een nationaal park, komend vanuit een hoekje van Italië. Leuke nacht op een camping. Eerste hostel in Ljubljana, veel contact met medereizigers.

43. Cambodja
Mooie ervaringen, met name de overnachtingen bij NGO’s en in een bamboehut. Maar wel steeds die donkere wolk van dreigende onveiligheid.

44. Frankrijk
Lange aaneenschakeling van rotondes. Maar toch ook mooie natuur, stille dorpen en stijlvolle vrouwen.

45. Denemarken
Alleraardigste gratis kampeerstekken met eenvoudige voorzieningen. Verder vlak, winderig en met een tamelijk bewoonde kuststrook (veel woningen in de duinen).

46. België
Wat België zo interessant maakte voor mij was de mogelijkheid om lange stukken rechtuit te fietsen, hetzij op of langs provinciale wegen, hetzij langs kanalen (jaagpaden). Wildkamperen is er ook vrij goed te doen.

47. Portugal
Interessant waren de kust en het Parque Natural da Serra da Estrela. Verder is Portugal toch vooral een verzameling valleitjes vol honden.

48. Tsjechië
Praag blijft een mooie stad. Verder had ik vooral te maken met een glooiend landschap met geregeld bos en soms een dorp. Prima land om doorheen te trekken, maar niet speciaal.

49. Slowakije
Glooiend landschap met geregeld bos en soms een dorp. Prima land om doorheen te trekken, maar niet speciaal.

50. Polen
Landbouw, bossen waarin het goed kamperen is, en de voorzieningen zijn in orde. Wel veel glas op de weg en dronkenschap.

51. Hongarije
De tocht door een waterrijk natuurgebied bleef hangen, evenals de liederlijke bevolking bij mijn entree in het land. Prima land om doorheen te trekken, maar niet speciaal.

52. Italië
Tuinbouwgebied met honden.

53. Griekenland
Olijfgaard met honden.

54. Mozambique
Doodzonde. Dit had één van de mooiste fietslanden op aarde kunnen zijn. Een Australië zonder overdreven veel vliegen of hitte. Maar Mozabikanen steken graag hun natuur in brand. Dat is hun goed recht, het is hun land. Maar ik hoef die zwartgeblakerde aarde niet te zien. Doei.

55. Malawi
De soms prachtige lodges aan Lake Malawi redden de eer van dit land. Want de routes zijn saai, de lucht is ongezond, het is er druk en nergens kwam ik kinderen tegen die vervelender waren dan in dit armoedige land.

56. Tanzania
Veel accommodatie, vaak in orde. Zeer goedkoop land ook. Vleugje avontuur in bossen vol tseetseevliegen. Wel een land waar bijna niets te krijgen is, waar smakeloos eten geserveerd wordt, waar overal land in brand staat en slechte muziek klinkt en waar ik nergens een oord aantrof met een beetje sfeer. Tanzania is armoedig en zonder enige franje.

57. Ecuador
Enorm gevarieerd land: jungle, duinen, bergen, polders, plantages. Toch slaat de meter door naar de verkeerde kant. Eigenlijk is het gewoon een druk, lawaaiig en onveilig ontwikkelingsland.

58. Finland
In potentie een interessant land met veel bossen en meren. Maarja, het regent er permanent. Mijn tocht veranderde in een vluchtpoging.

59. Roemenië
Mijn verblijf in Boekarest was geweldig en ook andere steden waren aangenaam om te vertoeven. Maar wat ben ik geschrokken van het platteland. Het staren, het bedelen, de valse honden, in een decor met paardenkarren en lijkstoeten. Was dit Europa anno 2017? Of had dit land eigenlijk tussen Armenië en Azerbeidzjan moeten liggen? Er waren ook mooie ervaringen met behulpzame en vrijgevige mensen, maar het beeld van een sterk achtergebleven land bleef hangen.

60. Albanië
Sterk vervuild, achtergebleven, Kaukasus - achtig landje in een anoniem hoekje van Europa. Curieuze nachten op een Nederlandse camping, met een ‘huurmoordenaar’ en ‘maffiabaas’ in een hostel en in mijn tent voor het hotel van een innemend pisventje. Toch een beetje een domper, dit land.

In Bosnië, Hongkong, Singapore, Luxemburg, Monaco, Estland, Letland, Litouwen, Andorra en Liechtenstein fietste ik te kort om een oordeel te kunnen geven.

Grootste dagafstand
01 Haccourt (BE) - Hellevoetsluis (NL) - 31/07/2020 257,51 km
02 Vittangi (SE) - Grens FI - NO (FI) - 08/08/2017 215,20 km
03 Coober Pedy (AU) - Glendambo (AU) - 08/09/2014 209,15 km
04 Kempele (FI) - Viitasaari (FI) - 26/08/2017 203,77 km
05 Alta (NO) - Nordkapp (NO) - 11/08/2017 201,30 km
06 Dorotea (SE) - Sorsele (SE) - 02/08/2017 191,15 km
07 Akçakale (TR) - Arhavi (TR) - 12/06/2013 184,71 km
08 Probollingo (ID) - Gilimanuk (ID) - 15/03/2014 182,76 km
09 Hellevoetsluis (NL) - Kluisbergen (BE) - 28/04/2012 179,82 km
10 Noordwolde (NL) - Houten (NL) - 14/08/2020 178,27 km

Grootste dagklim
01 Buena Vista - Canta (PE) - 28/03/2018 2389m
02 Huara (+13km) - Huara (+73km) (CL) - 07/07/2015 2246m
03 Vilar Seco - Covilhã (PT) - 25/03/2020 2212m
04 Baiyangxiang - Baiyangxiang (+70km) (CN) - 07/10/2013 2202m
05 Fiesch - Tavanasa (CH) - 17/07/2020 2140m
06 Valdelosllanos - Los Molinos (ES) - 04/03/2020 2076m
07 El Pla de Sant Tirs (ES) - Vaychis (FR) - 08/07/2020 2012m 0
8 La Poma - Abra del Acay (+13) (AR) - 14/01/2018 1980m
09 Yuanyang (+15km) - Luchun (+5km) (CN) - 16/10/2013 1905m
10 Los Molinos - Navalmoral de la Sierra (ES) - 05/03/2020 1874m

Langste fiets - /loopdag (excl. pauzes)
01 Haccourt (BE) - Hellevoetsluis (NL) - 31/07/2020 15:02:00
02 Alta (NO) - Nordkapp (NO) - 11/08/2017 14:51:23
03 Vittangi (SE) - Grens FI - NO (FI) - 08/08/2017 14:17:17
04 Dorotea (SE) - Sorsele (SE) - 02/08/2017 13:12:08
05 Haurvig (DK) - Svankaer (DK) - 12/07/2017 12:17:35
06 Noordwolde (NL) - Houten (NL) - 14/08/2020 12:01:00
07 Junin ( - 32km) (PE) - Huánuco ( - 82km) (PE) - 31/08/2015 11:46:00
08 Matasaru (RO) - Boekarest (RO) - 15/04/2017 11:45:32
09 Nyjidalur airport (IS) - Thorisvatn (IS) - 26/06/2017 11:43:40
10 Talavera (ES) - Navalvilar (ES) - 22/02/2020 11:35:00

Hoogste pas
01 Abra del Acay (AR) - 14/01/2018 4895m
02 Paso de Jama - San Pedro de Atacama (CL) - 05/02/2018 4831m
03 Abra Pirhuayani (PE) - 15/07/2018 4725m
04 Abra Yanashalla (PE) - 04/09/2015 4720m
05 Ak - Baital pas (TJ) - 17/06/2016 4655m

Langste verblijf land
01 Argentinië - 149 dagen (5x bezocht)
02 Portugal - 127 dagen (2x bezocht)
03 Australië - 123 dagen (1x bezocht)
04 Peru - 115 dagen (3x bezocht)
05 Chili - 112 dagen (4x bezocht)

Langste verblijf stad
01 Nabainhos (PT) - 92 dagen (1x bezocht)
02 Boekarest (RO) - 16 dagen (2x bezocht)
02 Upington (ZA) - 16 dagen (2x bezocht)
04 Bishkek (KG) - 15 dagen (5x bezocht)
05 Paramaribo (SR) - 14 dagen (3x bezocht)

Langste onafgebroken reeks fiets-/loopdagen (halve dag: 1,75 - 5,25 uur, hele dag: 5,25 uur of meer)

01 Málaga (ES) - Douro (PT) - 2020 32,5d (3290 km)
02 Fukuoka (JP) - Miyako ( - 42km) (JP) - 2016 30d (2538 km)
03 Hellevoetsluis (NL) - Praag (CZ) - 2017 26,5d (1033 km, te voet)
04 Trelew (AR) - San Rafael (AR) - 2017 25d (2265 km)
05 Nabainhos (PT) - Feldkirch (AT) - 2020 23d (2622 km)
06 Mazatlan (MX) - Mexicali (MX) - 2018 21,5d (1933 km)
07 Sorgues (FR) - Manfredonia (IT) - 2016 20,5d (1757 km)
08 Roda de Bera (ES) - Bouarfa (MA) - 2018 20,5d (1696 km)
09 Manaus (BR) - Georgetown (GY) - 2018 20,5d (1597 km)
10 Bouarfa (MA) - Dakhla (EH) - 2018/2019 19,5d (2257 km)

Langste onafgebroken reeks wildkampeernachten (kamperen op niet-toegewezen plekken en zonder gebruikmaking van douche of elektriciteit)
01 Castro Verde (PT) - Douro (PT) - ‐ - 2020 27x
02 Hellevoetsluis (NL) - Praag (CZ) - 2017 26x
03 Nabainhos (PT) - Feldkirch (AT) - 2020 23x
04 Praag (CZ) - Debrecen (HU) - 2017 19x
05 San Rafael (AR) - Cafayate (AR) - 2017/2018 19x
06 El Chalten (AR) - Coyhaique (CL) - 2015 18x
07 Buenos Aires (AR) - Trelew (AR) - 2017 18x
08 Puerto Montt (CL) - Malargüe (AR) - 2015 17x
09 Darwin (AU) - Alice Springs (AU) - 2014 16x
09 Hellevoetsluis (NL) - Sorgues (FR) - 2016 16x

Langste onafgebroken reeks tentovernachtingen
01 Darwin (AU) - Perth (AU) - 2014 123x
02 Mutoko (ZW) - Karasburg (NA) - 2019 96x
03 Fukuoka (JP) - Osaka (JP) - 2016 79x
04 Kristiansand (NO) - Hellevoetsluis (NL) - 2017 74x
05 Igoumenitsa (GR) - Sofia (BG) - 2016 39x
06 Hellevoetsluis (NL) - Manfredonia (IT) - 2016 38x
06 Keflavik (IS) - Keflavik (IS) - 2017 38x
08 Aus (NA) - Opuwo (NA) - 2019 36x
09 Windhoek (NA) - Monze (ZM) - 2019 35x
10 Nabainhos (PT) - Hellevoetsluis (NL) - 2020 35x

Langste onafgebroken reeks dagafstanden >= 100 km
01 Vilariça (PT) - Feldkirch (AT) - 2020 18x (2164 km)
02 Warschau (PL) - Hellevoetsluis (NL) - 2017 11x (1442 km)
03 Hellevoetsluis (NL) - Sorde de l'Abbaye (FR) - 2012 10x (1465 km)
04 Hellevoetsluis (NL) - Nørre Rubjerg (+2km) (DK) - 2017 10x (1243 km)
05 Tumpen (AT) - Hellevoetsluis (NL) - 2020 9x (1165 km)
06 Bouanane ( - 40) (MA) - Assa ( - 17) (MA) - 2018/2019 9x (1010 km)
07 Faset ( - 33km) (NO) - Jokkmokk ( - 15km) (SE) - 2017 8x (984 km)
08 B'xiang (+70km) (CN) - Yuanyang (+15km) (CN) - 2013 8x (970 km)
09 Kununurra (+90km) (AU) - Broome ( - 20) (AU) - 2014 8x (931 km)
10 Kulgara (+85km) (AU) - Afsl. B55 Wilmington (AU) - 2014 7x (895 km)

Recente Reisverslagen:

08 November 2020

De bij voorkeur absurdistische titel

08 Oktober 2020

Een honds verlangen naar kwark

11 September 2020

Groningen leeuwvrij!

16 Augustus 2020

De uiige zeeëend

21 Juli 2020

Europees kampioen motorwerpen
Richard

Actief sinds 16 Feb. 2013
Verslag gelezen: 1703
Totaal aantal bezoekers 313625

Voorgaande reizen:

03 April 2013 - 22 September 2020

Per fiets de wereld rond

31 Oktober 2020 - 30 November -0001

Wederwaardigheden in een klein bestaan

Landen bezocht: