Knolraap en lof, zoete peren en prei
Door: Richard van Dijke
Blijf op de hoogte en volg Richard
31 Januari 2015 | Nederland, Hellevoetsluis
Op mijn zelfgemaakte eenpersoonsvlot dobberde ik in de branding. Soulmates Bettina en Anita hadden ook een eigen vlot, zij dreven in mijn buurt. Vanavond moest er iemand van het eiland gestemd worden, en dit was misschien een goede mogelijkheid om, afgezonderd van de anderen, te peilen hoe er door hen gestemd ging worden. Misschien was er zelfs een complot mogelijk, al zou dat moeilijk zijn want eigenlijk was de groep zo hecht dat ik zelf niet eens wist op wie ik moest stemmen. Erik had voor de derde keer op rij de immuniteitsproef gewonnen; op hem kon niet gestemd worden. Onvoorstelbaar hoe rap hij tijdens de eetproef dat bord curry naar binnen werkte!
Je had Erik en Eric #1. En Russ. Die laatste twee lagen heel goed in de groep, en terecht, en dat betekende dat een stem op één van hen een verloren stem zou zijn. Op Sharon, die zo liefdevol mijn verbrande voet verzorgd had, kon ik natuurlijk nooit stemmen. Maar op de eigenzinnige Samantha eigenlijk ook niet. Toch moest er een beslissing komen. Hoeveel gevaar liep ik eigenlijk zelf? Moest ik tactisch stemmen uit lijfsbehoud? Mijn buddies Kris en Ray waren al weggestemd, wellicht was dat een teken aan de wand. Misschien kon ik het beste de jungle intrekken om te pogen nieuwe Bacardi te vinden, om de groep mild te stemmen en mijn kans op een verlengd verblijf te vergroten.
Oh, excusez-moi. Nee, met mijn voet is niets mis. Net een seizoen Expeditie Robinson ingehaald en nu lopen de eilandervaringen enigszins door elkaar. Niet vreemd want ik ben sowieso in een wonderlijke periode terechtgekomen. Het ene moment zwoeg ik door Australië, het volgende moment maak ik een pleziertocht door het natte Maleisië gevolgd door een 10-daags verblijf met vrienden op een tropisch eiland. Daarna word ik gedropt in de Nederlandse vrieskou en zet drieënhalve week later voet op Argentijnse bodem voor een lang, nieuw avontuur. Er zijn saaiere fases geweest in mijn leven. Het is alsof ik een acteur in een tv-serie ben geworden die in iedere aflevering in een andere setting wordt geplaatst. 'Asjeblieft, hier is je nieuwe omgeving. En dit is je nieuwe opdracht: (...). Pas je snel aan en maak er het beste van.' Het is een buitengewoon interessante en amusante levensfase en ik voel me knap bevoorrecht dat dit allemaal kan en dankbaar dat ik aan alle kanten aandacht en steun ontvang.
Ik zal pogen om in de schriftelijke weerslag van deze boeiende fase zo chronologisch mogelijk door de ervaringen heen te wandelen.
Australië
Ik zocht een echte uitdaging en die kreeg ik. Ik zocht antwoorden op vragen en die kreeg ik. Ik had enkele weken in de Centraal-Aziatische hitte gefietst maar hoe hittebestendig was ik eigenlijk als die hitte maanden zou aanhouden? Hoe insectenbestendig was ik? Hoe lang zou ik het volhouden in een lege wereld, een wereld waarin nauwelijks externe prikkels waren? Op vele fronten werd ik getest. En ik weet nu waar ik sta en wat ik waard ben als avonturier. Ik ben tot meer indrukwekkende prestaties in staat geweest en bezit een groter doorzettingsvermogen dan ik voor mogelijk had gehouden voordat mijn fietsleven begon. Ik voelde me voorheen altijd uitgedaagd door extreme hitte maar weet nu dat deze uitdaging op een zeker punt overvloeit in ellende. Maar toch is hitte geen factor die me tot stoppen brengt. Ik heb ervaren dat het door mij bejubelde fietsen in de leegte gaandeweg ronduit saai wordt en dat ik naarstig zocht naar middelen om mezelf te vermaken. Maar leegte werd nooit een showstopper. En dan het onverwachte gevecht tegen de wind. Alleen toen ik naar het westen reed had ik hem meestal niet tegen, in de andere richtingen meestal wel. Ook dat was niet bepaald aangenaam, maar ik maakte doorgaans toch voldoende progressie en ik gaf niet op.
Maar dan de insecten. Alleen in Oezbekistan had ik ooit hinder gehad van vliegen, maar ik bedekte mijn gezicht en daarmee was de kous af. Maar in Australië was het anders. Ze waren met meer dan toen, en mijn tolerantie bleek flinterdun te zijn. Voor deze test zakte ik. Het had allemaal nog veel erger gekund. In andere jaren was het veel erger geweest, in andere gebieden waren ze met nog veel meer. En het waren slechts vliegen, geen zweetbijen, geen horzels, geen wespen. Ze staken niet, ze liepen maar wat rond, maar ik kon er niet tegen. Achteraf waren de vliegen één van de twee daadwerkelijke oorzaken waarom ik Adelaide niet gehaald heb. Die andere oorzaak was tijdgebrek. Er was namelijk één groot verschil tussen mijn verwachtingen van Australië en de werkelijkheid. Ik wist dat deze reis zwaar zou worden maar verwachtte dat de omstandigheden ongeveer de helft van het traject in mijn voordeel zouden zijn: wind mee, goed asfalt en vlakke of dalende wegen. Maar vrijwel iedere dag was een strijd en nooit bouwde ik een comfortabele buffer aan tijd op om tegenslagen op te kunnen vangen. En dus kwam ik in tijdnood toen de vermoeidheid en zelfs de uitputting toesloegen.
Had ik ooit een waardige kompaan kunnen zijn voor schrijver en reiziger Redmond O'Hanlon tijdens zijn jungle-expedities? Ik heb het me wel eens afgevraagd en weet nu het antwoord. Het luidt: 'Droom verder'. Zou ik, op jongere leeftijd, geschikt zijn geweest voor het vreemdelingenlegioen? Ook dat heb ik me wel eens afgevraagd en ik weet nu dat het antwoord op de vorige vraag ook hier volstaat. Ik kan een verrekt aardig pak ellende en inspanningen aan, maar tussendoor moet ik op z'n tijd natuurlijk wel een colaatje kunnen scoren.
Het is bijzonder om te ervaren hoe snel je weer vervreemdt van een land waar je geweest bent. Ik zag laatst foto's van Australische wegen en werd onmiddellijk weer enthousiast. Mijn tegenstanders waren namelijk onzichtbaar. Ik bezag die beelden zoals ik ze zag voordat ik in Australië was: ik voelde de hitte niet, de vliegen niet. Ik moest enige moeite doen om me weer voor te stellen hoe Australië echt was. En met die realistische kijk op Australië, maar inmiddels met voldoende afstand, ben ik in staat te oordelen over dit land als fietsland. Welke positie neemt het in in mijn landenrangschikking? Welnu, het krijgt een hoge notering. Tegenover de ontberingen staat het gegeven dat je in Australië zo heerlijk je gang kunt gaan. Je hebt alle ruimte, alle vrijheid en geregeld is de wereld waarin je je bevindt van jou alleen. Mijn top drie bestaande uit Kirgizië, Kazachstan en China laat ik ongewijzigd, maar op de vierde plek, voor Georgië, komt Australië terecht.
En waar staat de teller inmiddels? Voorafgaand aan het noemen van getallen wil ik een paar correcties aanstippen. De Australische kilometerpaaltjes hebben mij met de neus op het feit gedrukt dat mijn teller een afwijking heeft van 2% in mijn voordeel. Daarom heb ik onlangs voor de toekomstige ritten de op de teller ingevoerde wielomtrek verminderd met 2%, evenals de genoteerde kilometers van reeds gereden afstanden. Ook heb ik alle bagageloze boodschappenritjes in de steden geschrapt uit de statistieken. Anderzijds heb ik de kilometers van de drie met bepakking uitgevoerde testritten uit 2011 en 2012 aan het totaal toegevoegd. Met een weekend Zeeland (203 km), een ronde door Nederland (1021 km), de rit naar het Spaanse Tarifa (3521 km), de tocht naar Bali (23051 km) en de ronde door Australië (11476 km) kom ik op een totaal van 39272 km. Als ik uitga van een aardomtrek van 40075 km, de lengte van de evenaar, dan betekent dat dat ik nog slechts 803 km hoef te rijden om te kunnen zeggen dat ik qua kilometers de aarde, bepakt en bezakt, volledig rondgereden heb.
Met de genoemde correcties kan ik na het lijstje favoriete landen ook eens naar de andere lijstjes kijken. Ik zette een mooi dagrecord neer van 210 km, maar dat was ook de enige indrukwekkende afstand die ik in Australië reed. Wat dat betreft deed ik het beter als het ging om reeksen aaneengesloten fietsdagen. Ik scherpte mijn definities van halve en hele fietsdagen wat aan, telde de aaneengesloten halve en hele dagen op en kwam tot één pauzeloze reeks van 15,5 dag, één van 14 dagen en twee van 11 dagen, goed voor 4 noteringen in de top 10 der fietsperiodes, maar geen record. Wel sneuvelde het record in de lijst met het aantal achtereenvolgende wildkampeernachten: nergens sliep ik zo vaak zo lang achtereen in de vrije natuur, eenmaal zelfs 16 nachten. Daardoor is Australië voor mij één van de goedkoopste fietslanden geworden. Ik sliep buiten en bevoorraadde mij in de supermarkten Woolworths en Coles in de steden opdat ik in de outback niet aangewezen was op de dure levensmiddelen en maaltijden. Ik gaf gemiddeld 10,53 euro per dag uit aan eten en slapen. De kosten werden ook nog eens beperkt doordat ik door de zware inspanning mijn liederlijke gedrag wat in heb moeten tomen. Voor de grap plaatste ik een half jaar geleden een lijstje met alcoholvrije periodes en ik kan u vertellen dat in dit lijstje alle records aan flarden gingen. Ik nam alleen een wijntje (oké, een doos) in Mount Isa. Daarvoor en daarna versnaperde ik 66 resp. 74 dagen uitsluitend alcoholvrij. Maar op Langkawi heb ik alles weer ruimschoots goedgemaakt.
Maleisië
Ik had me vergist in de hoeveelheid beschikbare tijd om van Singapore naar het eiland Langkawi te reizen. Ik maakte er een gewoonte van om iedere dag pas tegen het middaguur te gaan fietsen en de eerste mogelijkheid die ik had om Langkawi te bereiken, via een ferry vanaf het eiland Penang, was uiteindelijk de enige mogelijkheid om nog op tijd te komen voor de hereniging met mijn vrienden. Toch was ik er wel iets eerder dan de rest en diende voor één nacht zelf een onderkomen te vinden. Terwijl ik in Australië overal waar ik niet in de natuur sliep de voorkeur had gegeven aan caravan parks boven hostels vol backpackende jeugd, en terwijl ik binnen een dag herenigd zou zijn met mijn eigen vrienden, leek het me plots heel leuk om toch nog één nachtje op een slaapzaal te liggen. En het wás ook leuk, mede omdat Langkawi aantrekkingskracht uitoefent op reizigers en toeristen uit bijzondere windstreken. Dit is een vakantie-eiland voor niet-westerse vakantiegangers, voor de betergesitueerden uit Zimbabwe, Kazachstan, Irak en Soedan, en voor jeugd uit Dubai en Saoedi-Arabië. Dat maakt het eiland tot een bijzondere plek. Maar ook omdat dit de plek was waar ik uiteindelijk tien feestelijke dagen met mijn eigen vrienden zou doorbrengen.
Met zijn tienen waren we, in de leeftijd van 26 tot 56 jaar. Maar die leeftijd vergaten we allemaal, want voor zo lang als we hier waren, waren we weer 21. Eens te meer leerde ik hoe bijzonder het gezelschap is dat ik hier weer trof. Een club met een onuitputtelijke feestbereidheid en een indrukwekkende tolerantie en zorgzaamheid jegens elkaar. Ik had vierenhalve maand alleen geleefd, volgens mijn eigen regels, en knorde aanvankelijk nog wat als dingen me niet bevielen, maar ik leerde dat snel af toen ik me realiseerde dat mijn eigen gedrag, hoe tegendraads of onmogelijk dat soms ook was, nooit tot ook maar één wanklank leidde. We waren daar vooral om te lachen, iedereen moest maar gewoon doen waar hij of zij zin in had en als iemand een minder moment doormaakte was er aandacht, steun en zorg. Eén keer trek je de conclusie: vriendschap is geen illusie.
Nederland
Na die tien dagen had ik het wel gehad met die bende zatlappen en vloog naar Nederland. Bij gebrek aan adequate kleding betrad ik Nederland in een korte broek, maar bij hoge uitzondering was het deze dag veertien graden waardoor ik niet ter plekke bevroor. Ik had sinds augustus geen eigen woning meer in Nederland. Eén van de achterblijvers op Langkawi had me haar woning aangeboden voor de tijd dat ik in Nederland was maar het was niet nodig; ik kon bij mijn ouders terecht. En dat was wel zo praktisch voor het combineren van weerzien, een verblijf met vol pension en de aanwezigheid van al mijn resterende bezittingen. Casa Padre y Madre, la buena vida. En voor drie weken was mijn tienerkamer weer even van mij.
Het thuiskomen had niet dezelfde impact als in april vorig jaar. Nu was ik 'maar' vijf maanden weggeweest, en was ik voor de twééde keer weggeweest. Net zoals ik wende aan het reizen en er in Australië nauwelijks meer bij stil had gestaan dat ik alweer twee, drie of vier maanden van huis was, wende ik ook aan het thuiskomen. Dat nam niet weg dat ik met volle teugen genoot van de Nederlandse keuken. Op de dag van aankomst stelde mijn moeder de vraag wat ik het liefst wilde eten en er volgde een onverwacht antwoord: een groot bord groente, andijvie of knolraap ofzo. En zo zat ik reeds bij de lunch gebogen over een flink bord knolraap, en in de dagen erna volgden rode kool, spruitjes, stoofperen, prei en zoveel meer van al datgene wat ik had ontbeerd in de meest recente maanden en wat ik een jaar lang niet in blik ga aantreffen in de supermercados van Santiago, La Paz en Bogota. Denk ik. Je weet het niet. Hoe dan ook, het was nodig om weer wat aan te sterken want ondanks dat ik dacht dat mijn gewichtsverlies deze reis binnen de perken was gebleven was ik toch weer teruggeduikeld van 88 naar 73 kilogram.
De inspanningen in Australië hadden er dermate ingehakt dat ik het fietsen tijdelijk afzwoor. Maar zo werkt een verslaving niet. Vier dagen na mijn thuiskomst was mijn fiets er al weer klaar voor en in een zwak moment sprong ik op mijn zadel en reed de polder in. Het was een forse overgang van de drukkende hitte naar de ijzige kou, maar ik kon het wel gebruiken. Anderhalf uur fietsen bij nul graden was met geschikte kleding zowaar wel uit te houden, en de temperatuur van pakweg veertien graden die me op Vuurland te wachten staat zal dan des te aangenamer zijn.
Terwijl ik fietste en at druppelde de nieuwe uitrusting binnen. Na een lange zoektocht had ik het geluk gehad dat ik op een fors afgeprijsde tent en slaapzak uit een hoge prijsklasse stuitte. Het voelt goed dat het belangrijkste materiaal dat ik meeneem op reis naar het zich laat aanzien ook degelijk materiaal is. Dat mijn nieuwe tandenborstel rommel is, is zo'n drama niet.
Ter afleiding ende vermaak heb ik in Australië dermate lang met mijn mp3-speler op mijn oren gereden dat een kwart van de collectie mij de neus uit kwam. Ik had de opdracht 150 nieuwe, frisse, motiverende liederen te verzamelen met behulp van mijn eigen digitale muziekcollectie, veel denkwerk, Youtube en lijsten op internet, en ik ben grotendeels geslaagd. Nieuw muzikaal elan en dus zal ik ook in de Andes uit volle borst het gevogelte doen schrikken en valse honden met de staart tussen de benen doen afdruipen.
Toen het einde van de voorbereiding in zicht kwam kocht ik een ticket naar Ushuaia, Argentinië.
Argentinië
Binnenkort vertrek ik. Vliegend via Rome en Buenos Aires zal ik afgeleverd worden op de zuidpunt van Zuid-Amerika. Het plan is om zoveel mogelijk de westkust aan te houden en om dat te doen zal ik de eerste weken afwisselend door Argentinië en Chili rijden. Uiteindelijk zal er een doorlopende route noordwaarts zijn in Chili. Peru, Ecuador en Colombia zullen volgen en vervolgens hou ik de noordkust aan: Venezuela, Guyana, Suriname en Frans-Guyana. Via Brazilië zal ik weer zuidwaarts gaan naar het hart van Zuid-Amerika: Bolivia. Maar minder dan ooit staat mijn plan vast. Mijn fysieke uitdaging heb ik in Australië gehad, ik zet voorzichtig de deur open voor andere dingen dan fietsen. Misschien is dat hoe het uiteindelijk toch gaat als een grotendeels fysieke fietsreis een meerjarenplan wordt. Misschien word ik net als Wayne, de Brit die ik in Azerbeidzjan trof en die inmiddels ruim vijf jaar onderweg is. Tachtig kilometer per dag vindt hij wel genoeg, er moet ook ruimte zijn voor andere dingen, zo vindt hij. Ik sloeg steil achterover toen ik vernam dat hij in december de Nullarbor in Australië doorkruist had. Ik wist totaal niet dat hij in Australië was en we waren nota bene vrijwel gelijktijdig bezig met hetzelfde traject. Enerzijds werd ik lichtgroen van jaloezie omdat hij de Nullarbor wél bedwongen had, anderzijds was ik blij dat die strijd in de outback voorbij was en ik me op het moment dat ik het las in het comfort van een Maleisische hotelkamer bevond, met chips, limonade en wi-fi.
In Azerbeidzjan ontmoette ik destijds ook James uit de VS. Hij was van Schotland naar Singapore gefietst en was na een ingelast verblijf in Japan huiswaarts gevlogen. Voor hem zat het er alweer een poosje op. En hij was weer jaloers op mij toen hij las over mijn Zuid-Amerikaanse plannen....
Volkomen terecht natuurlijk want het gaat fantastisch worden. Niet dat ik brand van verlangen om weg te gaan, dat niet. Ik ken dit gevoel, het is immers al de derde keer. Moeite hebben om de 'comfort zone' te verlaten terwijl je weet dat het verblijf in Nederland gewoner en saaier wordt als je blijft. Enigszins nerveus worden van het gedropt worden in een vreemde wereld terwijl je weet dat een vreemde wereld in korte tijd je eigen wereld is, je enige realiteit, met vertrouwde maaltijden, weertypen, begroetingen. Vrij snel leer je waar je het beste kunt slapen, wat je het beste kunt eten, hoe overige weggebruikers zich gedragen. En dan voel je je weer thuis, in je nieuwe comfort zone, in die nieuwe, warme slaapzak in die nieuwe, robuuste tent in dat ijzingwekkend mooie panorama in de uitlopers van de Andes. Nee, komt allemaal goed.
-
31 Januari 2015 - 03:22
Erik:
Hey Ries,
Ik vind het wederom een prachtig en zelfs ontroerend verhaal. Succes in Latijns-Amerika en tot wederziens :)
Jumpa lagi.
Greetz, Erik -
06 Februari 2015 - 14:12
Samantha:
geweldig verhaal richard!!
ik ben benieuwd in welk land we elkaar nog eens zien.
veel succes en plezier met de aankomende ervaringen misschien wel ontberingen.
dikke kus vam sam
Reageer op dit reisverslag
Je kunt nu ook Smileys gebruiken. Via de toolbar, toetsenbord of door eerst : te typen en dan een woord bijvoorbeeld :smiley
