Dag lama’s, hallo geisha’s
Door: Richard van Dijke
Blijf op de hoogte en volg Richard
18 December 2015 | Nederland, Hellevoetsluis
Daar stond ik dan in februari, in Ushuaia. Ineens was het hartje zomer en zag ik overal water, bergen met sneeuwtoppen en gekleurde huisjes om me heen. Dit was mijn nieuwe wereld, de startplaats van een jaar reizen over een continent dat compleet nieuw voor me was. Ik denk nog wel eens terug aan de energie, de nieuwsgierigheid en de wilskracht die ik op dat moment had. De gretigheid waarmee ik Spaans ging leren. Het kon bijna niet anders of dit moest één grote, fantastische ervaring worden. Maar het werd een compleet andere reis dan ik verwachtte. Reeds tien dagen na mijn aankomst was mijn fietsframe op twee plaatsen onherstelbaar beschadigd. Ik gaf een gunstige draai aan de omstandigheden en beschouwde het als dé gelegenheid om eens een lange voettocht te maken met mijn fiets als pakezel. Het is vrij waarschijnlijk dat ik de enige idioot ter wereld ben in de geschiedenis van de mensheid die ruim 2000 km met een zwaarbepakte fiets aan de hand heeft gelopen. Ik was vol vertrouwen dat het moest kunnen, en dan kun je veel. Ik weerstond de oersterke stormen in Patagonië, sjokte door de regen op de Chileense Carretera Austral, gaf tussen de bedrijven door de fles whisky aan Maarten en hervatte in Puerto Montt de fietsreis. Ik slalomde over de Chileens-Argentijnse grens, en verbaasde me over hoe fantastisch Argentinië was. Maar ook Chili werd plots veel interessanter toen de Atacama-woestijn op het programma kwam. Dit zijn voor mij de neuzen van de zalm, de kersen op de taart en de krenten in de pap. Daar had ik graag een fietstocht over Salar de Uyuni aan toegevoegd, de grootste zoutvlakte te wereld in Bolivia, maar ik oordeelde dat het er in juli, midden in de winter, te koud zou zijn en sloeg het over, om vervolgens op de even koude Altiplano terecht te komen. Ik had nooit verwacht dat ik me met zo weinig moeite door deze extreme kou, in de nacht oplopend tot -18 graden, zou slaan. Tot aan Bolivia was Zuid-Amerika een soort Spanje geweest, een westerse wereld vol blanken, maar nu reed ik een indianenwereld in vol met wollige lama’s. Ik dompelde mij onder in deze nieuwe wereld in de stad Oruro en trok verder naar Potosi, een stad vol barricades en onlusten. En verder naar de charmante hoofdstad Sucre. En daar lag voor mij het breekpunt. Tot dat moment was de reis een mooi avontuur geweest, en vanaf dat moment zou het geleidelijk aan afbrokkelen totdat er niets meer van de reis overbleef. Achteraf gezien had ik na Sucre af moeten dalen, de Amazone in en dwars door Brazilië naar Frans-Guyana moeten reizen. Maar ik koos voor een route met de klok mee. Allereerst zag ik het landschap veranderen. Het was afgelopen met de leegtes, het land was niet meer ‘van mij’. Akkers, met politieke leuzen beschilderde huisjes, mensen, vee en honden, dat was wat ik zag. Ik dacht dat het wel weer op zou houden, maar ik vergiste me. Voor een lange tijd was wel uit te houden, ook in Peru. Maar uiteindelijk hield het op. De vrijpostige Peruanen waren andere koek dan de gereserveerde Bolivianen. Ik had gekozen voor de Andes omdat ik aan de kust veel meer bewoning verwachtte dan in de bergen maar dat was een misrekening. In Peru zijn juist de kustgebieden veelal leeg, daar zijn pampa’s en woestijnen. In de Andes daarentegen zijn bijna alle berghellingen volgeplamuurd met lapjes landbouwgrond. Overal loopt vee, de honden zijn hinderlijk, mensen roepen naar je langs de weg, automobilisten toeteren. Toen ik doorkreeg dat deze route niets voor me was, was het te laat. Alternatieve routes waren te gevaarlijk en ik moest de route die ik reed voortzetten. Mijn voortgang was dramatisch, soms was ik een halve dag bezig om hemelsbreed twee km verder te komen. Ik raakte uitgeput en moest dagenlang herstellen in een bergdorpje. Eenmaal tijdens die uitputting werd ik midden in de nacht wakker en zat rechtop in bed. Vóór mij een eindeloze duisternis en achter mij ook en ik dacht: ‘Het is allemaal zo zinloos, ik kan niet voor of achteruit, iedere route is één grote eindeloze ellende’. Na een paar minuten realiseerde ik me dat ik in bed zat, in een kamer in een hostel. Maar mijn Peruaanse avontuur was wel degelijk een deprimerende nachtmerrie geworden. Uiteindelijk kon ik toch weer een relatief veilige kustroute nemen. Relatief, want onder politiebegeleiding. Met genoegen liet ik Peru achter me en omarmde Ecuador. En toen las ik over de grens tussen Venezuela en Colombia, die was inmiddels gesloten. Mijn doorgang was geblokkeerd. Ik besloot al die dubieuze landen te schrappen en mijn resterende tijd te verdelen over Ecuador, Suriname en Frans-Guyana. Maar het was veel te veel tijd voor deze kleine landjes. Ik rekte mijn verblijf in Ecuador net zo lang totdat het me de neus uitkwam. Feitelijk was de hele fietsreis aan het doodbloeden. Ik was ondertussen bezig met een veel interessantere reis, een reis die in Chili gestart was en steeds intensiever werd. Het was een muzikale ontdekkingsreis, die begonnen was met het downloaden van wat nieuwe muziek en het bekijken van een paar YouTube-video’s. Maar in Ecuador was ik uiteindelijk zover dat ik me dagenlang opsloot en steeds tot vier uur ’s nacht video’s bleef kijken. Op gezette tijden downloadde ik waslijsten aan mogelijke juweeltjes die ik genoteerd had en het fietsen was vooral interessant omdat ik dan tijdens het voortbewegen de nieuwe aanwinsten kritisch kon beoordelen: was het iets voor in mijn reiscollectie of niet? Mijn fietsreis werd in de schaduw geplaatst door mijn muzikale reis. Langzaam opgevreten. Net één dag voordat in een internetcafé in Santo Domingo een grote update (‘Release 4.0’) van de collectie op mijn mp3-speler, een soort memorystick met afspeelfunctionaliteit, zou plaatsvinden greep het lot in. Ik werd overvallen in mijn tent en mocht bijna al mijn bezittingen inleveren. Mijn doodbloedende fietsreis was nu daadwerkelijk overleden.
Het is me weer eens ingewreven. Wat zoek ik toch in drukke derdewereldlanden? Daar moet ik me gewoon helemaal niet laten zien als het niet hoeft. Waarom beperk ik me niet tot de landen met een grote kans op succes, landen waar ik de ruimte heb om mijn ding te doen? Ik begon steeds vaker terug te denken aan Australië. Dat avontuur is nogal haastig afgesloten. Ik heb geloof ik niet eens meer de foto’s bekeken. Party op Langkawi, blik vooruit op Zuid-Amerika en plop, na drie weken stond ik alweer in Argentinië. Australië was taai geweest, ik kan niet zeggen dat ik er met veel plezier heb gefietst, maar ter plekke dacht ik ook: ‘Het hoeft niet altijd leuk te zijn’. De Elfstedentocht rijden is ook niet leuk, dat is een verrekt zware en pijnlijke onderneming, maar reken maar dat die tocht wel leuk wordt zodra je hem voltooit. En zo is mijn waardering voor wat ik deed in Australië alleen maar gegroeid. Dat gevoel ontbreekt als de hindernissen die ik moet nemen niet door de natuur maar door de mens voor mijn voeten geworpen worden. Ik blijf huiveren van gedachten aan joelende mensen langs de weg, van meefietsende mensen, van gemiddeld één claxon per seconde, van permanent jammerende moskeeën. Op dat soort uitdagingen zit ik helemaal niet te wachten. Geef mij het isolement. In Azië had ik op bepaalde momenten nog behoefte aan contact, maar in Zuid-Amerika verdween dit. Na de eerste weken heb ik geen slaapzaal meer gezien. Geen behoefte meer aan.
En dus scherp ik de toekomstplannen wat aan. Sahara, Sahel en Kalahari kunnen ooit een bezoek van mij verwachten. Ik ruim extra tijd in voor Mongolië. Door Birma en de Filippijnen gaat een streep, evenals vele Afrikaanse landen. Als een land dichtbevolkt is, laat het dan ontwikkeld zijn, zoals bv. Zuid-Korea. Voor een lange tijd neem ik afscheid van de tropen.
Ik ga er eens wat lijstjes en losse data bijpakken.
Inclusief mijn voettocht legde ik 13403 km af in Zuid-Amerika. De totaaltelling staat daarmee op 52675 km. Ik ben 9 maanden en 3 dagen onderweg geweest, ik tel 1319 arbeidsuren, 175 hele fiets/loopdagen (5u15 of meer) en 29 halve (1u45 – 5u15) en 71 dagen waarop niet of weinig (<1u45) gefietst werd, 179 nachten in mijn tent waarvan 3 op een camping, 93 in een of andere soort accommodatie, 2 in een vliegtuig en 1 op een luchthaven. Ik denk dat ik de enige Zuid-Amerikafietser ooit ben die nooit bij mensen thuis, bij brandweer, politie of in een school overnacht heeft. Ik kan het niet, dan voel ik me gevangen, en afhankelijk.
Lijst 1. De landenlijst, van meest naar minst favoriet.
Ik heb de bestaande lijst aangevuld met Zuid-Amerikaanse landen (dikgedrukt), en ontdaan van Europese landen (al heb ik geen idee meer waar tegenwoordig precies de Europese grenzen liggen) omdat het geven van een oordeel over de landen op die gejaagde rit door regen en wind van Nederland naar Turkije in 2013 niet helemaal fair is. Wat opvalt zijn de sterk verschillende oordelen over de Zuid-Amerikaanse landen, en de herwaardering voor Australië en ook Oezbekistan.
1. ARGENTINIË
Al was mijn fiets niet kapot geweest dan had ik nog veel moeten lopen vanwege die absurd krachtige wind. Maar het deerde me niet. Zelden voelde ik me zo gelukkig als in het lege Patagonië. Wekenlange tochten, alleen door de pampa’s. Argentinië was zeg maar echt mijn ding.
2. Australië
Wat een strijd was het, tegen vliegen, wind, hitte en immer hellende wegen. Fietsen in de outback doe je niet voor je lol. Maar fietsen hoeft niet altijd leuk te zijn, soms is het de uitdaging die telt. Wat resteert is de herinnering aan dat heroïsche gevecht in die fantastische bak ellende. Mag ik terug?
3. Kirgizië
Het walhalla voor de wereldfietser. En voor ieder ander die zich graag in een machtige bergwereld begeeft.
4. CHILI
Chili bleek vooral een druilerig land te zijn, maar het heeft een belangrijke troef: de Atacama-woestijn. En dat is de droogste woestijn op aarde. Mijn eerste echte woestijn, en wat was het er mooi.
5. Kazachstan
Het was maar een hoekje van dit enorme land dat ik bereisde, maar wat een avontuur was dit. De meeste fietsers zetten hier hun fiets op de trein of leggen hem achter in een pick-up truck. Onvoorstelbaar en doodzonde. Maar goed, mensen verschillen.
6. China
Wonderlijk vreemde wereld, totaal verschillend van welk land dan ook. Lelijkheid, lawaai en slechte wegen, maar de mensen, de hooglanden, het eten, de fysieke uitdagingen en de wonderlijke ervaringen maken dit alles meer dan goed.
7. Thailand
Spannende badplaatsen, snelle wegen, fraaie tempels en beelden, uitstekende voorzieningen. Thailand heeft het.
8. Maleisië
Mooie spots, goede wegen en voorzieningen, en een aangenaam verblijf in Melaka.
9. Oezbekistan
Warme herinneringen aan hete dagen in het isolement van de steppe. En aan mijn kortstondige vriendschap met de kinderen van Üchqorgon. Maar ik draaide volledig door in de bewoonde gebieden. Het joelen, het fluiten, het toeteren, de vele fietsers die me opwachtten en traag voor mijn wielen gingen rijden; het maakte me woest. Ik heb kennisgemaakt met de allerzwartste kant van mezelf.
10. BOLIVIA
Nooit gedacht dat ik me zou begeven in een gebied waar het uiteindelijk -18 graden zou worden en dat ik daar nog knap probleemloos doorheen zou rijden. Het was een mooie wereld, die Boliviaanse hoogvlakte. Maar halverwege werd het saai. Bah, akkers.
11. Georgië
Bijzonder mooie trajecten, en bijzonder leuke verblijven in hostels.
12. Vietnam
De vlakke kustroute na die slopende bergen in Noord-Laos, het spontane volk, het Phong Nha Ke Bang National Park en het Easy Tiger hostel, een week in Hoi An. Onverwacht aangenaam land.
13. Laos
Zware trajecten, slechte voorzieningen, uitputting. Maar zelden genoot ik zo van mijn isolement als in Luang Prabang, met een pul bier onder de palmbladeren, aan de Mekong, en in Vientiane, op dat houten terras van het aan koloniale tijden herinnerende Ban Lao restaurant. Bier, muziek, en simpelweg tot rust komen en genieten.
14. Azerbeidzjan
De echte waardering voor dit land kwam pas na een half jaar. De stijgende temperatuur, die lange hete weg naar Baku met links en rechts prairies en spoorlijnen, het verlangen naar de uitdaging in Kazachstan, het verblijf in Baku, wachtend op het moment dat ik de Kaspische Zee kon oversteken. Het drukt de herinnering aan de honderden hinderlijk schreeuwende wegarbeiders naar de achtergrond. Ik denk er met genoegen aan terug.
15. Turkije
Omhoog, omlaag, omhoog, omlaag. Geregeld saai, daar in centraal Turkije. Eerste dip. Maar ook fantastische snelle stukken, schitterende berggebieden en vriendelijke mensen.
16. Cambodja
Mooie ervaringen, met name de overnachtingen bij NGO’s en in een bamboehut. Maar wel steeds die donkere wolk van dreigende onveiligheid.
17. ECUADOR
Enorm gevarieerd land: jungle, duinen, bergen, polders, plantages. Toch slaat de meter door naar de verkeerde kant. Eigenlijk is het gewoon een druk, lawaaiig en onveilig ontwikkelingsland.
18. Indonesië
Indonesië pakt je bij je lurven en blijft je door elkaar schudden. Lachend blijft het land prikken met een wijsvinger in je borst: ‘Hello, misteeeeeeeer!’. Na een paar weken dacht ik: ‘Hou daarmee op’. Maar dat kon ik vergeten. Het land dreef me tot op de rand van de waanzin.
19. PERU
Doe wat je wilt in Peru maar plan er geen grote fietsexpeditie. Het Andesgebergte bleek saai, overbevolkt en beklemmend te zijn. Op de alternatieve routes door Amazone en langs de kust wordt je opgewacht door lieden die je graag van je bezittingen ontdoen. Peru is een nachtmerrie.
In de nu volgende lijstjes zijn de gegevens van vóór Zuid-Amerika buiten beschouwing gelaten. Daar waar RECORD vermeld staat betreft het een record sinds de start van mijn fietscarrière.
Lijst 2. Kosten per dag voor eten, onderdak en kleine aankopen, in euro’s
1. Argentinië 8,00
2. Bolivia 8,40
3. Peru 9,74
4. Chili 11,64
5. Ecuador 12,79
Kanttekening: Bevoorrading voor Argentinië vond soms in Chili plaats.
Gemiddeld gaf ik in Zuid-Amerika 10,23 euro per dag uit.
Statistisch gegeven: Goedkoopste betaalde overnachting
In Desaguadero betaalde ik op de laatste dag van mijn verblijf in Bolivia in ‘alojamiento’ Abaroa II 1,95 euro voor een kamer met een bed, een stopcontact en een lampje.
Statistisch gegeven: Duurste overnachting
‘Duur’ maar tevens standaard: in Chili betaalde ik op vier adressen 10000 pesos (14,81 euro) voor een eigen kamer met wi-fi maar zonder badkamer.
Lijst 3. Grootste afstand op één dag.
Afstandsrecords kon ik vergeten op mijn route. Mijn (gecorrigeerde) record van 210 km, gereden in Australië, bleef met gemak overeind.
1. Ciudad de Dios (-20km) - Lambayeque (+40km) (PER) 2015-09-25: 162 km (geschat)
De Andes uit, dag één in de woestijn met wind mee.
2. Lambayeque (+40km) - Piura (-5km) (PER) 2015-09-26: 158 km (geschat)
De Andes uit, dag twee in de woestijn met wind mee.
3. Junin (-32km) - Huánuco (-82km) (PER) 2015-08-31: 149 km
Fietsdag incl. dwaaltocht door mijnbouwgebied.
Lijst 4. Meeste fiets/loopuren op één dag.
1. Junin (-32km) - Huánuco (-82km) (PER) 2015-08-31: 11u46 (RECORD)
Fietsdag incl. dwaaltocht door mijnbouwgebied.
2. Traject Hornopirén - Puerto Montt (CHI) 2015-04-27: 10u29 (geschat)
Slot voettocht.
3. Rio Grande (+12km) - San Sebastian (-5km) (ARG/CHI) 2015-02-11: 10u02
Dagdeel + nachtelijke route i.v.m. extreem harde wind overdag.
Lijst 5. Langste ononderbroken reisperiode.
1. Punta Arenas (CHI) - El Chalten (ARG) 19 dagen (RECORD)
Eerste traject te voet.
2. El Chalten (ARG) - Coyhaique (CHI) 18,5 dag
Tweede traject te voet.
3. Puerto Montt (CHI) - Malargüe (ARG) 16,5 dag
Herstart fietstocht.
Lijst 6. Langste ononderbroken wildkamperiode.
1. El Chalten (ARG) - Coyhaique (CHI) 18 nachten (RECORD)
2. Puerto Montt (CHI) - Malargüe (ARG) 17 nachten
3. La Serena (CHI) - Iquique (CHI) 15 nachten
Lijst 7. Meeste hoogtemeters op één dag.
1. Huara (+13km) - Huara (+73km) (CHI) 2015-07-07: 2246 meter (RECORD)
2. Huánuco (+17km) - Chavinillo (-10km) (PER) 2015-09-02: 1799 meter
3. Pallasca (-31km) - Pallasca (+6km) (PER) 2015-09-12: 1789 meter
Zo. Punt achter Zuid-Amerika. De herinneringen aan de overval zakken steeds verder weg naar de achtergrond, van mijn nog licht verdoofde linkerhand ondervind ik weinig hinder en financieel leid ik geen grote strop; de bank heeft het bij de automaat ontvreemde bedrag grotendeels vergoed en de door de verzekering ingeschakelde schade-expert heeft aan het eind van zijn bezoek een acceptabel schadebedrag genoteerd. Even heb ik last gehad van een wat mindere periode. Ik wil er geen zwaarbeladen term voor gebruiken; in een fietsverhaal kwam ik, als ik het me juist herinner, het woord ‘terugkomblues’ tegen, en dat lijkt me een adequate omschrijving. Mentaal zat het even niet goed en ik wist het niet meer. Maar inmiddels is dat verleden tijd en geniet ik weer volop van het leven in Nederland. Het nieuwe fietsplan is zo goed als rond, de nieuwe fiets is net opgehaald en vrijwel alle uitrusting is binnen. Dat fietsplan was nogal een breinbreker; er zijn vele plannen gesneuveld. Met name het plan om eerst enkele maanden in een warm land te overwinteren bleek moeilijk uitvoerbaar. Zo leerde ik dat een retourtje Zuid-Afrika nog best prijzig is en dat je op de meeste wegen in de Verenigde Arabische Emiraten helemaal niet mag fietsen. En dus val ik terug op mijn resterende basisplannen met een doorlooptijd van een jaar. Daarvan zijn er twee: Afrika en Europa/Azië deel 2. Dat laatste betreft de landen die ik de vorige keer heb laten liggen en die ik zeker een bezoek waard acht, én de landen die een herkansing nodig hebben. Afrika is momenteel moeilijk bereisbaar en heeft nu niet mijn voorkeur. En dus wordt het het andere plan. In Europa en een groot deel van Azië is het momenteel koud en nat, maar daar moet ik dan maar doorheen bijten. Eerder schreef ik dat ik niet meer in Europa zou kunnen fietsen, met zijn wildkampeerverboden en saaie landbouwgebieden, maar de keuzes zijn beperkt. Het perfecte plan bestaat niet, ik moet concessies doen. En opnieuw naar Azië is nu voor mij gewoon het beste plan. Dit plan wordt nog steeds bijgevijld en aangescherpt en dus ga ik het niet in detail bespreken. Wel kan ik er globaal al aardig wat over vertellen. Streefdatum voor mijn vertrek is 31 december. Mensen verklaren mij voor gek dat ik op die datum wil vertrekken, maar toen ik besloot een fietsend bestaan te gaan leiden maakte ik een voorstelling van al die exotische locaties waar ik de jaarwisseling zou gaan vieren en tot op heden ben ik erg tevreden met Pattaya en Langkawi. Het voelt helemaal niet goed als daar plots een Nederlandse locatie bij komt te staan terwijl ik nog lang niet uitgefietst ben. En dus rijd ik op 31 december Hellevoetsluis uit om dan op zijn minst in het exotische België te zijn. Mocht ik vooraf het idee krijgen dat ik dat niet in een dag haal dan vertrek ik een dag eerder. Het zal de start zijn van een fietsreis naar Japan. Met een bootje vanuit Zuid-Korea lijkt mij dat goed te doen. Dan moet ik alleen nog in Zuid-Korea zien te komen. Hiertoe ga ik wederom forse lappen land befietsen, maar alles met de fiets doen is geen heilig moeten meer. Ik ga niet door landen fietsen waarvan ik op voorhand weet dat ze een verkeerd soort kwelling worden, en ik ga me waarschijnlijk niet meer in de kromste bochten wringen om een visum los te peuteren. En dus ga ik wat vaker een vliegtuig nemen.
Ik ga proberen de winterse nattigheid en kou achter me te laten door vlot naar de Franse Rivièra te rijden en van daaruit oostwaarts te reizen. Omdat Mongolië, als dunstbevolkte land ter wereld, mijn bijzondere interesse heeft krijgt het een prominente plaats in mijn plannen.
En daar moet u het even mee doen.
Kijk ik er naar uit? Nee joh, gekkie. Vaak kijk ik naar buiten, naar die grijze, druilerige wereld. Ga ik echt weer al die heerlijke luxe achterlaten om door de regen te fietsen en ’s nachts buiten te liggen en koude doperwten uit een blikje te lepelen? Ga ik echt al die geweldige mensen om me heen weer verlaten? Ja. Dit is mijn missie. Al die luxe vervaagt straks en maakt vast weer plaats voor een nieuwe, aantrekkelijke realiteit. Even doorbijten en dan wacht er heus wel een mediterraan zonnetje op me. En toch hè… aan de ene kant is mijn vierde vertrek van huis haast routine, aan de andere kant is er toch weer die onzekerheid, net als de eerste keer. Wordt het wel leuk? Vind ik het plezier in het fietsen weer terug, nadat het halverwege Bolivia zoek is geraakt en slechts incidenteel weer de kop op stak? Die onzekerheid, én de nieuwe bestemmingen, zorgen toch weer voor nieuwe spanning.
-
18 December 2015 - 18:52
B.meijer:
Ik heb al je reisverslsgen gelezen,en vind het schitterend heel veel plezier in je volgende fietstocht -
18 December 2015 - 20:21
Erwin:
Dan alvast een goed fietsjaar gewenst!
Ik kijk uit naar je verhalen en denk dat je goede keuzes maakt. -
16 Januari 2016 - 14:02
Rob:
Ik hoop dat je je fietslezier inmiddels gevonden hebt. Goede reis maar weer. Ik lees je verhalen graag. Lekker op de bank. Dat dan weer wel ;)
Reageer op dit reisverslag
Je kunt nu ook Smileys gebruiken. Via de toolbar, toetsenbord of door eerst : te typen en dan een woord bijvoorbeeld :smiley
