Genieten van een urinevrij gezicht - Reisverslag uit El Chaltén, Argentinië van Richard Dijke - WaarBenJij.nu Genieten van een urinevrij gezicht - Reisverslag uit El Chaltén, Argentinië van Richard Dijke - WaarBenJij.nu

Genieten van een urinevrij gezicht

Door: Richard van Dijke

Blijf op de hoogte en volg Richard

15 Maart 2015 | Argentinië, El Chaltén


Er kwam goed nieuws uit Nederland: op mijn gebroken frame zat nog garantie dus er werd mij een nieuw frame toegezegd. Er waren echter twee problemen: het zou al gauw een maand gaan duren voordat ik dat frame daadwerkelijk in mijn bezit zou hebben en de verzendkosten en invoerrechten zouden wel eens hoog op kunnen lopen. Maar eigenlijk waren dat geen problemen, want ik had een beter idee. Het lopen was me zo goed bevallen dat ik dit eigenlijk een mooie gelegenheid vond om eens een lange voettocht te maken. Wij zijn flexibel, nietwaar? De fiets kon mijn bagage blijven dragen en het voortduwen van de fiets was goed te doen; het was niet te zwaar en vertraagde me nauwelijks, onder normale omstandigheden. Ik zocht uit of het plan reëel was, of de afstanden te voet te overbruggen waren en of het niet te koud zou worden de komende maanden, maar ik kon niets vinden dat me tegenhield. Ik wilde een voettocht gaan maken die vele maanden zou duren, dan terugkeren naar Nederland en de fiets weer rijklaar laten maken, en dan alsnog een jaartje fietsen in Zuid-Amerika.

Die twee dagen lopen op Vuurland waren probleemloos geweest, maar nadat ik Punta Arenas had verlaten veranderde de situatie snel. Binnen tien km had ik blaren op mijn voeten. En de fiets was met die nieuwe voorraad voedsel en water veel zwaarder geworden. De spieren konden dat wel aan maar ik kreeg problemen met de bloedvaten. Ik loop links van de fiets en mijn rechterhand kreeg niet voldoende bloed en raakte gevoelloos. Dat probleem heb ik eerder gehad toen ik begon met het fietsen over lange afstanden en ik wist dat dit een serieus te nemen probleem was. Destijds reed ik er te lang mee door en het heeft een half jaar geduurd voordat ik het gevoel in mijn vingers weer volledig terug had.
Maar de blaren hielden maar twee dagen aan en het probleem met de hand loste ik uiteindelijk op door het verplaatsen van gewicht van de rechter- naar de linkerkant.
En dan was er nog de omgeving, die was nu een stuk saaier dan toen ik langs de kust liep. Ik liep nu langs de hoofdweg, er was vrij veel verkeer en het terrein was vlak en monotoon. Gelukkig diende er zich een alternatieve route aan, een gravelweg die weliswaar 17 km langer was, maar waarop ik twee dagen in alle rust zou kunnen lopen. Ik nam dit pad en het lopen werd direct aangenamer. Wel begonnen er weer wat nieuwe lichaamsdelen aandacht te vragen: mijn nek en rug gingen zeuren. Ook liet mijn grootste tegenstander zich weer voelen: de wind. Ongeveer om de dag is er een zware storm die meestal zo'n 12 tot 18 uur aanhoudt. Overdag vertraagt hij me, 's nachts houdt hij me wakker.
In het dorpje Rio Verde waren niet echt voorzieningen voor de reiziger, maar ik kon een huisje in de speeltuin goed gebruiken om even, verlost van de wind, te kunnen lunchen. Ik kreeg nog wat meer fietspech: van een bout waarmee de bagagedrager rechtsvoor vast zit brak de kop af en het restant van de bout bleef vastzitten in het frame; ik kon er dus geen nieuwe bout indraaien. Met een tie-wrap hield ik de drager op zijn plek.
Het was een mooie route maar na die twee dagen was de pret over en liep ik weer langs de hoofdweg en er waren voorlopig geen alternatieven meer. Er lagen enkele kleine dorpjes op de route maar voor de reiziger was hier hooguit het cafetaria aan de weg interessant.
Lopen is iets heel anders dan fietsen en dat merk je aan je lijf. Op een avond ontdekte ik bloed in mijn broek, tussen mijn benen. Ik dacht even goed na. Was ik een plusminus 13-jarig meisje? Totaal niet. In dat geval waren mijn dijen door de wrijving kapot gegaan. Ik bekeek een en ander nader en jawel, tot bloedens toe opengewreven schaafplekken. Op mijn rechterbeen was er zelfs zichtbaar een lapje huid verdwenen. Ik liet de wonden helen en zou de volgende dag dan eindelijk echt gebruik maken van mijn EHBO-kit, waar ik tot dan toe alleen maar heel af en toe een pleister of aspirine uit had gehaald. Nu werden de kompressen die ik als backpackende twintiger al meenam naar Afrika eindelijk daadwerkelijk gebruikt.
Na al die kinderziektes kwam de mentale omslag, ik begon het lopen echt leuk te vinden. Er kwam een patroon in de dag: vertrekken tussen 9 en 10 uur, pauze bij 10 km, lunch bij 17,5 km, pauze bij 27,5 km en de finish bij 35 à 40 km, rond een uur of 7. Lopen vergt minder concentratie dan fietsen dus is er meer ruimte om weg te dromen. De hersenen gaan volop werken en bieden allerlei onderwerpen aan. Er worden nieuwe plannen gemaakt, problemen opgelost, ervaringen herbeleefd. Het is niet voor niets dat mensen een pelgrimage aangrijpen om orde aan te brengen in hun leven, dingen recht te zetten, te verwerken, nieuwe wegen in te slaan. Als je goed in je vel zit kan een voetreis wat dat betreft heel effectief zijn. Zit je niet goed in je vel dan wordt zo'n reis te confronterend, je zit dan de hele tijd opgescheept met jezelf, je gedachten en je problemen.
Door de waardering voor het lopende bestaan was ik beter gewapend tegen tegenslagen of gewoon wat minder aangename situaties. Bijna altijd vlak langs de weg moeten kamperen vanwege prikkeldraad. Om de nacht circa vier uur wakker liggen vanwege de storm. Je fiets tegen een absurde windkracht in duwen, door gruis, over hellingen. Soms zag ik mijn snelheid dalen naar een schamele 2 km/u. Een andere keer word je weer blij gemaakt. Door het lopen langs een stukje bos dat de wind breekt. Of door een autobestuurder die stopt en je een pakket met broodjes gerookte zalm overhandigt. Saaie en mooie omgevingen wisselen elkaar af, maar in zijn algemeenheid is dit een indrukwekkende hoek van de wereld en zeer geschikt om vertraagd in rond te reizen als je de wind voor lief neemt. Ik zie veel zwaarbepakte motorrijders voorbijrijden, en terwijl me dat vroeger fantastisch leek, lijkt het me nu helemaal niets meer om met een dergelijke snelheid dit landschap aan je netvlies voorbij te zien trekken. Eén dagje rijden en je zit alweer pakweg 600 km verder. In een paar weken kun je heel het continent over reizen. Het komt op mij over als het voorgeschoteld krijgen van een rijsttafel die je in vijf minuten weg moet werken, omdat daarna de tafel wordt afgeruimd. Pijlsnel geconcentreerd genieten en dan is het voorbij.
Met al die wind vergeet je wel eens dat het best warm kan zijn soms. Eenmaal voelde ik me niet zo goed meer en realiseerde me dat ik al uren in de volle zon aan het lopen was en beter een helm kon gaan dragen om een zonnesteek te vermijden.

En toen, na een week lopen, bereikte ik Puerto Natales, een alleraardigst plaatsje dat  gelegen is aan het water en van waaruit je een schitterend uitzicht hebt over de besneeuwde bergpieken aan de andere kant van het water. In Puerto Natales zou ik mezelf moeten herbevoorraden want op het vervolgtraject, dat een tocht van om en nabij de twaalf dagen zou worden, lagen geen dorpen. Alle namen op de landkaart waren feitelijk boerderijen. Ik bezocht de supermarkt, deed in outdoorzaken tevergeefs een poging degelijke leren wandelschoenen te vinden, leende een nijptang om de kapotte bout te verwijderen en te vervangen, pikte 's avonds nog een stukje mee van een openluchtconcert van een jazzcombo, liep over de boulevard en sliep een nachtje in een prima hostel. En toen ging ik weer op pad voor een nieuw wandelingetje van 428 km naar het bergdorp El Chaltén, de volgende bevoorradingspost. Met moeite had ik een voorraad voedsel voor twee weken in mijn tassen gepropt gekregen en met vijftien liter water kon ik een week vooruit, alleen op dagen dat de temperatuur boven de twintig graden uitkomt heb ik iets meer nodig dan de twee liter die ik dagelijks drink.
Toeristenfuik Torres del Paine, een nationaal park, liet ik met genoegen links liggen. Het lag te ver uit de route voor een wandelaar en het schijnt er even druk te zijn als in de Efteling op een mooie warme zaterdag in augustus. Ik waagde mij weer in de wereld van weer en wind en om de tocht aangenaam te houden voor de langeafstandloper heeft men veel fraaie huisjes langs de weg gezet. Eigenlijk zijn het bushokjes. En net als in Nederland worden ze gesloopt, beklad en gebruikt als toilet. Maar soms zijn de ruitjes nog heel en is de stank te harden en kun je even uit de wind pauzeren. Wat me opvalt aan de verhalen van andere fietsers, die ik nog steeds dagelijks tref, is dat zij bijna altijd pogen andere mensen op te zoeken wanneer het tijd is om te slapen. Ze bellen aan bij boerderijen, slapen bij tankstations, klitten samen in leegstaande woningen. Waar zou dat uit voortkomen? Een gevoel van veiligheid? Is het een sociale drang? Ik probeer juist zoveel mogelijk om mensen om me heen te mijden als het bedtijd wordt. De aanwezigheid van mensen betekent vaak de aanwezigheid van honden en windmolens die klinken als generatoren. Muziek, gepraat, draaiende motoren. En ik lig al genoeg wakker. Nee, ik voel me vanaf nacht één volkomen veilig hier en lig graag in isolement in mijn tent. Maar soms ligt er toch nét een boerderij op de route wanneer het tijd is om te stoppen en lig ik net niet ver genoeg om gevrijwaard te zijn van het permanente geblaf van de plaatselijke kuthond.
Omdat mijn fietscomputer een afwijking had van 2% had ik, zoals eerder gemeld, voor het begin van de reis op dit continent de ingevoerde wielomtrek met 2% teruggebracht, maar nu is de afwijking 1% in de andere richting; hij geeft te weinig kilometers aan. Waarschijnlijk heb ik te simpel gedacht en had ik iets met pi moeten doen, maar ik heb vroeger niet opgelet bij wiskunde. Ik tel die ene procent er voorlopig zelf wel bij.
Ik liep een mooi stuk door de bergen en bereikte de grens met Argentinië; op deze breedte ligt een stuk ontoegankelijk Chili, de doorgaande weg slalomt over de grens. Wederom kwam ik de Nederlanders uit het vliegtuig tegen, ze waren door een blessure vertraagd. Ze waren de enige fietsers die me tot dan toe inhaalden, alle overige fietsers reden van noord naar zuid. Strikt genomen is het slimmer om van zuid naar noord te rijden want de route loopt dan buiten noordwaarts heel licht oostwaarts en dus heb je minder last van de westenwind dan wanneer je uit het noorden komt. Maar in de praktijk heb ik vooral veel hinder van de wind en zie ik fietsende tegenliggers meestal aan komen vliegen. Vreemd. Er was nu weer zo'n heftige storm gaande dat ik zelfs een omgewaaide motor zag bij het douanegebouw. Maar die avond genoot ik toch weer erg toen ik op een bergweide kampeerde; langs dit stukje piste was geen prikkeldraad. Was ik ooit gelukkiger geweest dan hier in Patagonië? Ik voel me helemaal thuis in deze leegte. Het is net of ik veel intenser leef als reiziger, ik vraag me af of ik ooit nog zonder kan. Toch mocht die wind wel weg. Je tent afbreken en zorgen dat alles weer op de fiets terechtkomt valt niet mee bij windkracht.... acht?.... negen? Je tent wil er vandoor, je fiets valt steeds om, alles wat te licht is moet je vasthouden of verzwaren, want anders mag je achter je helm, plastic zakken, een tenthoes of papieren aanhollen. Mijn onderlip was inmidels een groep harde schubben die openscheurde en bloedde tijdens maaltijden. Urineren is ook zo fijn in deze omstandigheden. Ik weet dat ik met de wind mee moet wateren, maar je moet tevens je gezicht afwenden want de straal verstuift, waait alle kanten op en voor je het weet krijg je een nevel van je eigen brouwsel in het gelaat. Je moet dat soort dingen dan ook gewoon in een bushokje doen. Na het stukje grenspiste was er weer asfalt en had ik zowaar wind mee, maar zelfs dat is niet fijn als je loopt; de fiets is soms nauwelijks te beteugelen. Ik zat nu op een traject waar nauwelijks bescherming is tegen de wind en dat kan lastig zijn bij het kamperen maar ik werd gered door een oude vriend: de afwateringsbuis onder de weg. In Centraal-Azië en Australië had hij me beschermd tegen zon en vliegen, en nu kon hij me helpen in mijn strijd tegen de wind. Alleen kroop ik er nu niet in maar maakte ik gebruik van de bermwallen bij de uiteinden, daar paste vaak mooi de tent tussen. De kracht van de wind die door de buis komt is verwaarloosbaar.
Ik kreeg een echt probleem. Mijn voeten waren weer in uitstekende staat, mijn handen kregen weer voldoende bloed, mijn dijen waren genezen, met mijn lip en mijn chronisch verbrande neus kon ik leven, nekklachten kon ik door een wat ontspannendere houding aanvaardbaar houden, maar mijn rug werd pijnlijker en pijnlijker. Op een zekere dag moest ik om de twee km pauzeren omdat de pijn ondraaglijk werd. Ik sprak met mezelf af dat ik met deze onderneming zou stoppen als ik ook buiten het lopen last zou houden, maar afspraken met mezelf zijn soms waardeloos want toen ik 's avonds in de tent nog steeds pijn voelde liep ik de volgende dag toch gewoon door. Je moet luisteren naar je lichaam maar ik ben soms ook graag oostindisch doof. Ik liep een paar kilometers, en toen moest ik alweer stoppen. Nee, deze voettocht was ten dode opgeschreven. Ergonomisch deugde dit plan niet. Er moest een nieuw plan komen. Maar voor nu werd ik gered. Ik bereikte een afslag en kwam op een zeer rustige weg terecht. Het gebied was vlak en ik kon veilig op het asfalt gaan lopen, en dat pakte goed uit voor mijn rug. Ik kon weer even verder zonder een lift te moeten aanvaarden; ik wilde per se alles op eigen kracht blijven doen, zolang het kon.
Ik vulde mijn watervoorraad aan bij een boerderij en keek naar de fauna om me heen toen ik weer verder liep. De guanaco's waren lange tijd weggeweest maar nu weer terug in beeld. Ze brengen een heel eigenaardig geluid voort. Het is een soort gehinnik, maar het is net of het afkomstig is uit de keel van een verkouden raaf. Ik zag ook loopvogels, roofvogels, een gordeldier en incidenteel een vosje. De weg ging stijgen, maar dit ging heel geleidelijk en mijn rug hield zich koest. En op een bepaald moment werd ik beloond voor die stijging: ik keek uit op een adembenemend mooi, weids panorama. Misschien heeft u wel eens in zo'n speciale bioscoop gezeten met een enorm scherm om u heen, met zo'n film die opgenomen is in helicopters en sportvliegtuigjes en die prachtige stukken aarde in beeld brengt. Welnu, voor het eerst in mijn leven had ik het gevoel dat ik echt midden in zo'n film zat. Dat wat saaiige glooiende landschap waar ik normaal mijn fiets doorheen duw was nu een wonderlijk mooie geplooide deken. En ik kon er lang van genieten want de afdaling was lang. Nog weer later liep ik door een landschap zoals je dat soms op posters van de Verenigde Staten ziet: één lange streep asfalt met links en rechts niets tot aan de horizon, waar zich dan een gebergte bevindt.
De pijn bleef draaglijk. Drie dagen voor El Chaltén wist ik het. Ik zou het gaan halen. Op eigen kracht.
Toen ik me door weer een nieuwe storm had gevochten bereikte ik Lago Viedma. De route zou nu langs dit meer blijven lopen en in de verte zag ik besneeuwde bergtoppen en een gletsjer. Daar ergens lag El Chaltén. En op de ochtend van dag twaalf na mijn vertrek uit Puerto Natales legde ik de laatste 15 km af. Alles werd uit de kast gehaald om de laatste loodjes het zwaarst te maken. Zelfs met dichtgeknepen remmen werd mijn fiets soms achteruit geblazen. In striemende regen vocht ik me een weg omboog. En na een strijd van vier uur lag El Chaltén pal voor me. Ik vond een heel ruim hostel met lange gangen met zithoeken, een grote lobby en eetzaal en dronk veel koffie, en later een stevige neut. Dat had ik wel verdiend.

Mijn rug heeft het niet begeven, maar zal in de Andes absoluut een einde maken aan dit avontuur. Een nieuw plan blijft nodig. En dat plan heb ik: ik ga weer fietsen. Wat ik nodig heb is een goede fietsenzaak, en die vind ik in Coyhaique, en om daar te komen zal ik nog  650 km moeten lopen. Het is een mooie maar complexe Chileense route met een grensovergang en drie over te steken meren. De ferry die op het tweede meer vaart gaat eens per week en vaart nog drie keer, daarna is de route dicht tot januari en ben je aangewezen op een veel langere route door Argentinië. Ik heb twee keuzes. Óf ik laat nu het toegezegde frame verzenden naar Coyhaique, waar ik zelf over een week of vier aankom. Dan kan de fietsenmaker alle onderdelen overzetten. Een nadeel zijn de twee onzekere factoren: de inklaringstijd bij de douane en de hoogte van de verzendkosten en invoerrechten. Óf ik schaf bij aankomst in Coyhaique zelf een frame aan. Van een Nieuw-Zeelands echtpaar hoorde ik dat er Surly-frames verkrijgbaar zijn, dit zijn de frames waar Amerikaanse wereldfietsers mee rijden, maar de absolute zekerheid van de verkrijgbaarheid van een degelijk frame heb ik niet. Ik mag er nog drie dagen over nadenken, daarna moet ik El Chaltén verlaten anders mis ik de boot. Tot die tijd geniet ik ook nog even van de windstille zithoeken, de windstille eetzaal en de windstille lobby. En van mijn urinevrije gezicht.


P.S. El Chaltén heeft waarschijnlijk het traagste internet ter wereld. Als u dit leest is plaatsing zowaar gelukt. Plaatsing van foto's gaat zolang ik hier ben waarschijnlijk een onmogelijke opgave worden.

  • 15 Maart 2015 - 19:19

    Mirjam:

    Met zo'n geweldige beschrijving heb je haast geen foto's meer nodig :) Ik zie het allemaal zo voor me... Heb zelf tot nog toe weinig problemen met in m'n gezicht plassen gehad, maar goed om te weten wat me te wachten staat... Groeten uit het Noorden!

  • 15 Maart 2015 - 19:19

    Mirjam:

    Met zo'n geweldige beschrijving heb je haast geen foto's meer nodig :) Ik zie het allemaal zo voor me... Heb zelf tot nog toe weinig problemen met in m'n gezicht plassen gehad, maar goed om te weten wat me te wachten staat... Groeten uit het Noorden!

  • 15 Maart 2015 - 20:28

    Wow:

    wow

  • 18 Maart 2015 - 17:53

    Erwin:

    Held!!! weer met verbazing zitten lezen. Wat een expeditie is het geworden. Mooi om te lezen.

  • 23 Maart 2015 - 10:17

    Corrie Beute:

    wat weer een mooi verslag, blijf wel goed op je lijf passen he, dat is onvervangbaar.
    groetjes van ons allen xx

  • 06 April 2015 - 16:04

    Monica:

    Met vertraging alsnog je verhaal gelezen. Poeh he! Het valt niet mee. Ik geloof dat ik op dit moment niet zo heel erg jaloers ben :D. Succes en veel plezier daar!

  • 11 April 2015 - 17:06

    Rob:

    Hoi Richard, waarom ruil je je fiets niet in voor een ezeltje? Kun je lekker blijven lopen? Of duurd het dan allemaal toch te lang?

    Groetjes en goede reis!

  • 18 April 2015 - 23:52

    Richard Van Dijke:

    Da's een boel extra zorgen, Rob. Zo'n beest heeft ook water en voedsel nodig, en misschien een degelijke slaapplaats. En is vatbaar voor verwondingen en ziektes. En kom je er de grens mee over... Nee, doet mij maar mijn aluminium ezel.

Reageer op dit reisverslag

Je kunt nu ook Smileys gebruiken. Via de toolbar, toetsenbord of door eerst : te typen en dan een woord bijvoorbeeld :smiley

Verslag uit: Argentinië, El Chaltén

Per fiets de wereld rond

Solo per fiets (deels ook te voet) de wereld bereizen: het oorspronkelijke idee was om alle continenten te bereizen van het ene naar het andere uiteinde, maar gaandeweg ontstond het plan om mij vooral te richten op de gebieden die mijn speciale interesse hebben, veelal lege gebieden. De focus van de reis lag dan ook niet zozeer op het kennismaken met andere culturen en het opdoen van sociale contacten, maar op het ondergaan van de grootsheid van de natuur, het aangaan van fysieke uitdagingen en het bestuderen van de psychologische effecten van het reizen.

(2012 Testrit Nederland (9 dgn, 1018 km))
(2012 Testrit Nederland - Spanje (37 dgn, 3511 km))

Deel 1
(2013 - 2014): Nederland – Indonesië, via Alpen, Balkan, Turkije, Georgië, Azerbeidzjan, de Kaspische Zee, Kazachstan, Oezbekistan, Kirgizië, China en Zuidoost - Azië
(365 dgn, 23001 km, €12,39 p.d.)

Deel 2
(2014): Australië: Darwin – Port Augusta en “tegen de klok in” naar Perth, afsluiting in Maleisië
(151 dgn, 11444 km, €12,10 p.d.)

Deel 3
(2015): Zuid - Amerika: Ushuaia (AR) – Atacames (EC), deels te voet (276 dgn, 13403 km, €10,23 p.d.)

Deel 4
(2016): Nederland - Japan (Europa, Kazachstan, Kirgizië, Tadzjikistan, Zuid - Korea, Japan met op de 'terugweg' Thailand en Laos) (360 dgn, 22136 km, €10,50 p.d.)

Deel 5
(2017): Nederland - Roemenië, te voet (73 dgn, 2608 km, €10,06 p.d.)

Deel 6
(2017): Noord - Europa (o.a. IJsland, Scandinavië, de Baltische staten en Polen) (130 dgn, 10832 km, €9,63 p.d.)

Deel 7
(2017 - 2018): Zuid - Amerika II (Buenos Aires (AR) - Lima (PE), intermezzo in Mexico, Cuzco (PE) - Albina (SR)) (349 dgn, 21030 km, €12,84 p.d.)

Deel 8
(2018 - 2019): Marokko (Nice (FR) - Dakhla (EH) - Nador (MA)) (104 dgn, 7484 km, €8,63 p.d.)

Deel 9
(2019 - 2020): Afrika (Namibië, Zambia, Tanzania, Malawi, Mozambique, Zimbabwe, Botswana, Zuid - Afrika en opnieuw Namibië) (283 dgn, 17939 km, €11,81 p.d.)

Deel 10
(2020): West - Europa (233 dgn, 11594 km, €11,57 p.d.)

Totaal aantal reisdagen: 2371
Totaal aantal kms: 146.001
Totaal aantal fietsuren: 11651
Totaal aantal nachten wildkamperen: 1198
Totaal aantal overnachtingen in een tent: 1554
Totaal aantal hotels: 342

(Laatste update: 04/10/2020)
_________________

Landen, van meest naar minst favoriet:

1. Argentinië
Als je van fietsen in eindeloze leegtes en prachtige berggebieden houdt en tegen een windvlaag kunt dan is Argentinië wat mij betreft 's werelds beste optie om maandenlang te kunnen genieten van isolement en omgeving.

2. Australië
Wat een strijd was het, tegen vliegen, wind, hitte en immer hellende wegen. Fietsen in de outback doe je niet voor je lol. Maar fietsen hoeft niet altijd leuk te zijn, soms is het de uitdaging die telt. Wat resteert is de herinnering aan dat heroïsche gevecht in die fantastische bak ellende. Mag ik terug?

3. Kazachstan
Aan het steppeavontuur uit 2013 voegde ik drie ervaringen toe: een mooie tocht van Astana naar Bishkek door opnieuw een (grotendeels) leeg stuk Kazachstan, een verregende tocht door een net even te bevolkt hoekje van het land en een aangenaam verblijf van in totaal 12 dagen in Alma - Ata. Kazachstan is voor mij nu niet meer dat onbewoonde land, maar blijft desondanks een van mijn favoriete leegtes.

4. IJsland
Wow, is dit nog dezelfde planeet? Ik zag de meest wonderlijke landschappen en natuurverschijnselen en genoot van het isolement bij het doorkruisen van het eiland. Trotseer wind, kou, regen en vliegen en je wordt rijkelijk beloond.

5. Japan
Drie maanden lang leefde ik buiten, op een weinig gevarieerd dieet, want ik kon er haast niets betalen. Maar dat gaf niet, want Japan staat vol parken met sanitaire voorzieningen en stroom en je mag daar gewoon kamperen. En ook op het strand. Met name de westkust van hoofdeiland Honshu was mooi, van geïsoleerde strandjes tussen zwart gesteente tot kilometerslange zandleegtes met windmolens. Japan is een beschaafd en schoon land dat negativiteit volledig weggeplamuurd heeft. Maar het is ook een verrekt nat land, met al die regen. Of ben ik nu te negatief?

6. Chili
Chili bleek vooral een druilerig land te zijn, maar het heeft een belangrijke troef: de Atacama - woestijn. En dat is de droogste woestijn op aarde, met een gematigde temperatuur; ideaal voor prachtige fietstochten.

7. Namibië
De droge kustregio is fascinerend, met zijn zand - en steenvlaktes en duinen. Andere smaken: rijden tussen de omheiningen van boerenbedrijven, of langs bush met hutten, vee en mensen. Het land heeft ruimte en een uitgebreide infrastructuur, goed voor maandenlang fietsen, en volop voorzieningen zoals supermarkten en campings. Aantrekkelijk fietsland.

8. Kirgizië
Het land van de bergweiden, de valken, de paarden en de yurts. Maar nu ik ook in het zuiden van het land ben geweest, weet ik dat het ook het land is van landbouwgronden, kuddes op de weg en stront, veel stront. Desondanks een zeer interessant fietsland.

9. Tadzjikistan
Komend vanuit Kirgizië was het eerste deel van de Pamir Highway een fantastische ervaring. Highway dient hier niet vertaald te worden met snelweg maar met hoge weg: de hoogste pas lag op 4655m. Nog nooit fietste ik in zo’n hooggelegen woestijn. Toen de daling inzette ging de spanning er wat vanaf en uiteindelijk werd de omgeving alledaags: landbouw, vee, huisjes. Toch werd deze tocht één van de hoogtepunten uit mijn fietsleven.

10. China
Wonderlijk vreemde wereld, totaal verschillend van welk land dan ook. Lelijkheid, lawaai en slechte wegen, maar de mensen, de hooglanden, het eten, de fysieke uitdagingen en de bijzondere ervaringen maken dit alles meer dan goed.

11. Thailand
Spannende badplaatsen, snelle wegen, fraaie tempels en beelden, uitstekende voorzieningen. Thailand heeft het.

12. Maleisië
Mooie spots, goede wegen en voorzieningen, en een aangenaam verblijf in Melaka.

13. Oezbekistan
Warme herinneringen aan hete dagen in het isolement van de steppe. Aan oriëntaalse verblijven met 's werelds meest fantastische ontbijtbuffetten. En aan mijn kortstondige vriendschap met de kinderen van Üchqorgon. Maar ik draaide volledig door in de bewoonde gebieden. Het joelen, het fluiten, het toeteren, fietsende jongens die me opwachtten en traag voor mijn wielen gingen rijden; het maakte me woest. Ik heb kennisgemaakt met de allerzwartste kant van mezelf.

14. Bolivia
Het was een mooie wereld, die Boliviaanse hoogvlakte. Nooit gedacht dat ik me zou begeven in een gebied waar het uiteindelijk - 18 graden zou worden en dat ik daar nog knap probleemloos doorheen zou reizen. Maar halverwege, toen ik van Sucre via Cochabamba naar la Paz reed, werd de wereld om me heen alledaags en zag ik vooral landbouwgebieden.

15. Guyana
Land bij uitstek voor de avonturier. Tussen Lethem en Linden (evenals de overige plaatsen in Guyana tjokvol koloniale historie) liggen honderden kilometers praktisch onbewoond regenwoud met ongeasfalteerde wegen. En met fraaie lodges. Je waant je in het hart van Afrika. De kustroute kan wat claustrofobisch aandoen, iedere 500m rijd je een nieuw dorp binnen.
16. Brazilië
Dit land verraste me, door de variatie in het landschap, zelfs als het om landbouw ging, door het goede ontbijt, door het avontuur op ongeasfalteerde trajecten in de Amazone en in nationale parken. Minpunt: in het droge seizoen wordt veel droge vegetatie verbrand en dat heeft gevolgen voor de luchtkwaliteit.

17. Zuid - Afrika
In een vrij lege uithoek van Zuid - Afrika fietste ik door prachtige landschappen en keek ik 's avonds vaak naar een schitterende hemel. Maar wat staan er extreem veel hekken in dit land!

18. Marokko / Westelijke Sahara
Zeer gevarieerd land, waarin ik vooral woestijn en bergen opzocht. Vriendelijke, behulpzame bevolking. Fraaie architectuur, mystiek en sterrenpracht. Maar... Marokko is een politiestaat en dat kan beklemmende vormen aannemen. Grand frère te regarde. En dat kost Marokko strafpunten.

19. Georgië
Bijzonder mooie trajecten, en bijzonder leuke verblijven in hostels.

20. Vietnam
De vlakke kustroute na die slopende bergen in Noord - Laos, het spontane volk, het Phong Nha Ke Bang National Park en het Easy Tiger hostel, een week in Hoi An... Onverwacht aangenaam land.

21. Laos
Zware trajecten, slechte voorzieningen, uitputting. En bier in Luang Prabang en Vientiane. Dat was tijdens mijn eerste verblijf, in het noorden van Laos. Mijn tweede tocht voerde door de Middeleeuwen in het hart van Laos. Kraampjes, bewoning langs de weg, veel kinderen, vuurtjes. Alleraardigst. Voor een paar weken.

22. Spanje
Mijn eerste grote uitdaging, dwars door het hart van dit land. Bergen, kaal gesteente, meren, uitgestorven dorpjes en een mooi nationaal park. Ook mijn tweede tocht langs de oostkust beviel goed, ondanks de sinaasappelvelden was er genoeg ruimte voor avontuur, m.n. het kamperen bij allerlei soorten ruïnes. Op de derde tocht kriskras door het binnenland had ik gemengde ervaringen: in het zuiden vooral landbouw, in het noorden veel variatie in het landschap.

23. Nederland
Zeer uitgebreid fietsnetwerk en opvallend veel natuur voor zo’n bevolkt land, al zijn provincies als Drenthe, Overijssel en Noord - Brabant geschikter om te fietsen en wildkamperen dan de Randstad.

24. Zuid - Korea
Tot in de puntjes verzorgd land met uitstekende fietsvoorzieningen, en ook nog eens erg aardige mensen. Of: rijstveld met tamme kust, vol werkende en recreërende mensen. Ondanks de zomerse hitte was dit een comfortabel land, maar spanning moet je elders zoeken.

25. Peru
Mijn eerste tocht door Peru die vooral door de Andes liep was een serieuze tegenvaller. Het Andesgebergte bleek ontbost, overbevolkt en beklemmend te zijn; misschien dat slechts 5% van de route door mooie canyons en over lege hoogvlaktes voerde, verder reed ik vooral langs akkers, honden en mensen. Hoe langer ik er fietste, hoe meer Peru een nachtmerrie werd, mede door het zware terrein en de dreiging van beroving. Mijn tweede tocht door de woestijn aan de kust was een geweldige ervaring: een desolate omgeving die tot de verbeelding sprak, goede voorzieningen onderweg en een prettige sfeer. Gemengde gevoelens dus bij dit land.

26. Zweden
Pretentieloos; eindeloze bossen bomvol muggen. En laat ik nou net houden van schier eindeloze stukken natuur met een uitdaginkje.

27. Duitsland
Mijn waardering voor dit land is gegroeid in de loop der jaren. Ik voel me er prettig, de mensen zijn aardig, de voorzieningen zijn goed, er is veel ruimte en veel bos langs de weg om te kamperen.

28. Mexico
Goede voorzieningen op het vasteland, maar de omgeving inspireerde me niet. Bovendien kreeg ik het aan de stok met de luchtvervuiling. Dat was allemaal anders op het prachtige schiereiland Baja California met zijn woestijnen en cactussen. Toch krijgt Mexico net als Cambodja strafpunten vanwege de veiligheidsproblemen waarmee het te kampen heeft.

29. Botswana
Genoeg leegte voor lange ritten in isolement. Zand, struiken en veepoep; met meer variatie in het landschap had dit land hoger geëindigd. Ook nét even te bewoond en teveel prikkeldraad om relaxed te kunnen kamperen.

30. Turkije
Tien meter omhoog, en weer omlaag, omhoog, omlaag, met links en rechts landbouwgrond. Geregeld saai, daar in centraal Turkije. Ik had mijn eerste dip. Maar er waren ook fantastische snelle stukken langs de Zwarte Zee, schitterende berggebieden en vriendelijke mensen.

31. Indonesië
Indonesië pakt je bij je lurven en blijft je door elkaar schudden. Lachend blijft het land prikken met een wijsvinger in je borst: ‘Hello, misteeeeeeeer!’. Na een paar weken dacht ik: ‘Hou daarmee op’. Maar dat kon ik vergeten. Het land dreef me tot op de rand van de waanzin, met name op Java. Maar Indonesië was ook het land waar ik rondfietste alsof ik een popster was, zo vaak wilde de jeugd met mij op de foto. De voorzieningen onderweg waren nergens ter wereld zo goed als hier en ook was er geregeld korting op chique hotelkamers, met een ontbijtbuffet in de ochtend. En op Bali had ik een leuke week in Ubud én in Kuta, tussen de backpackers. Ik kreeg het niet cadeau maar wat resteert is een waardevolle herinnering.

32. Azerbeidzjan
De echte waardering voor dit land kwam pas na een half jaar. De stijgende temperatuur, die lange hete weg naar Baku met links en rechts prairies en spoorlijnen, het verlangen naar de uitdaging in Kazachstan, het verblijf in Baku, wachtend op het moment dat ik de Kaspische Zee kon oversteken. Het drukt de herinnering aan al die aandachttrekkende wegarbeiders naar de achtergrond. Ik denk er met genoegen aan terug.

33. Oostenrijk
Altijd mooi. Maar beide keren dat ik er was, in april en juli, waren zonnige dagen uitzonderingen en regen de norm.

34. Bulgarije
Het was een beetje alsof ik weer in Kazachstan reed. Cyrillisch alfabet, monumenten, pleinen en Sovjetkunst. En: echte natuur. Dat had ik, komend uit olijfgaard Griekenland, gemist.

35. Zwitserland
Mooi, verzorgd land. Wel wat aan de krappe kant, de Zwitserse leefwereld bevindt zich altijd tussen twee bergwanden.

36. Zimbabwe
Prima verblijf in Harare en Bulawayo, ruimte voor rust en cultuur. Soms mooie natuur, met grote stenen in het landschap. Financieel is dit land een uitdaging, met zijn gebrek aan contant geld. Gastvrije mensen, maar ook veel gestaar.

37. Suriname
Tropisch land vol fascinerende herinneringen aan Nederland en ook veel gesprekken met leuke mensen, in het Nederlands. Een serieus probleem echter zijn de vele branden die er woeden, met een desastreuze invloed op de luchtkwaliteit en de leefbaarheid.

38. Zambia
Vier weken fietste ik door dit land, maar heb ik het ook gezien? Mijn zicht werd namelijk nogal beperkt door struiken en bomen langs de weg. Wat wel indruk maakte waren de Victoria Falls, de gastvrijheid van de mensen en de sfeervolle lodges.

39. Kroatië
Schitterende afdaling naar de kust, mooi zicht op de vele eilanden. Leuke avond op een camping in wording, aan een meer. Maar ook veel regen.

40. Montenegro
Lang was ik er niet, maar toch maakte dit bergstaatje indruk. De omgeving maar ook de mensen. Gratis op de camping, aangeboden fruit. Leuk.

41. Noorwegen
De laaggelegen delen van Noorwegen konden me niet zo bekoren omdat Noren overal in de natuur lukraak hun tweede huis neerzetten; ik kreeg het idee dat ik door een eindeloos bungalowpark reed. Maar ik reed ook over hoogvlaktes met resten sneeuw en keek er mijn ogen uit.

42. Slovenië
Imponerende entree in een nationaal park, komend vanuit een hoekje van Italië. Leuke nacht op een camping. Eerste hostel in Ljubljana, veel contact met medereizigers.

43. Cambodja
Mooie ervaringen, met name de overnachtingen bij NGO’s en in een bamboehut. Maar wel steeds die donkere wolk van dreigende onveiligheid.

44. Frankrijk
Lange aaneenschakeling van rotondes. Maar toch ook mooie natuur, stille dorpen en stijlvolle vrouwen.

45. Denemarken
Alleraardigste gratis kampeerstekken met eenvoudige voorzieningen. Verder vlak, winderig en met een tamelijk bewoonde kuststrook (veel woningen in de duinen).

46. België
Wat België zo interessant maakte voor mij was de mogelijkheid om lange stukken rechtuit te fietsen, hetzij op of langs provinciale wegen, hetzij langs kanalen (jaagpaden). Wildkamperen is er ook vrij goed te doen.

47. Portugal
Interessant waren de kust en het Parque Natural da Serra da Estrela. Verder is Portugal toch vooral een verzameling valleitjes vol honden.

48. Tsjechië
Praag blijft een mooie stad. Verder had ik vooral te maken met een glooiend landschap met geregeld bos en soms een dorp. Prima land om doorheen te trekken, maar niet speciaal.

49. Slowakije
Glooiend landschap met geregeld bos en soms een dorp. Prima land om doorheen te trekken, maar niet speciaal.

50. Polen
Landbouw, bossen waarin het goed kamperen is, en de voorzieningen zijn in orde. Wel veel glas op de weg en dronkenschap.

51. Hongarije
De tocht door een waterrijk natuurgebied bleef hangen, evenals de liederlijke bevolking bij mijn entree in het land. Prima land om doorheen te trekken, maar niet speciaal.

52. Italië
Tuinbouwgebied met honden.

53. Griekenland
Olijfgaard met honden.

54. Mozambique
Doodzonde. Dit had één van de mooiste fietslanden op aarde kunnen zijn. Een Australië zonder overdreven veel vliegen of hitte. Maar Mozabikanen steken graag hun natuur in brand. Dat is hun goed recht, het is hun land. Maar ik hoef die zwartgeblakerde aarde niet te zien. Doei.

55. Malawi
De soms prachtige lodges aan Lake Malawi redden de eer van dit land. Want de routes zijn saai, de lucht is ongezond, het is er druk en nergens kwam ik kinderen tegen die vervelender waren dan in dit armoedige land.

56. Tanzania
Veel accommodatie, vaak in orde. Zeer goedkoop land ook. Vleugje avontuur in bossen vol tseetseevliegen. Wel een land waar bijna niets te krijgen is, waar smakeloos eten geserveerd wordt, waar overal land in brand staat en slechte muziek klinkt en waar ik nergens een oord aantrof met een beetje sfeer. Tanzania is armoedig en zonder enige franje.

57. Ecuador
Enorm gevarieerd land: jungle, duinen, bergen, polders, plantages. Toch slaat de meter door naar de verkeerde kant. Eigenlijk is het gewoon een druk, lawaaiig en onveilig ontwikkelingsland.

58. Finland
In potentie een interessant land met veel bossen en meren. Maarja, het regent er permanent. Mijn tocht veranderde in een vluchtpoging.

59. Roemenië
Mijn verblijf in Boekarest was geweldig en ook andere steden waren aangenaam om te vertoeven. Maar wat ben ik geschrokken van het platteland. Het staren, het bedelen, de valse honden, in een decor met paardenkarren en lijkstoeten. Was dit Europa anno 2017? Of had dit land eigenlijk tussen Armenië en Azerbeidzjan moeten liggen? Er waren ook mooie ervaringen met behulpzame en vrijgevige mensen, maar het beeld van een sterk achtergebleven land bleef hangen.

60. Albanië
Sterk vervuild, achtergebleven, Kaukasus - achtig landje in een anoniem hoekje van Europa. Curieuze nachten op een Nederlandse camping, met een ‘huurmoordenaar’ en ‘maffiabaas’ in een hostel en in mijn tent voor het hotel van een innemend pisventje. Toch een beetje een domper, dit land.

In Bosnië, Hongkong, Singapore, Luxemburg, Monaco, Estland, Letland, Litouwen, Andorra en Liechtenstein fietste ik te kort om een oordeel te kunnen geven.

Grootste dagafstand
01 Haccourt (BE) - Hellevoetsluis (NL) - 31/07/2020 257,51 km
02 Vittangi (SE) - Grens FI - NO (FI) - 08/08/2017 215,20 km
03 Coober Pedy (AU) - Glendambo (AU) - 08/09/2014 209,15 km
04 Kempele (FI) - Viitasaari (FI) - 26/08/2017 203,77 km
05 Alta (NO) - Nordkapp (NO) - 11/08/2017 201,30 km
06 Dorotea (SE) - Sorsele (SE) - 02/08/2017 191,15 km
07 Akçakale (TR) - Arhavi (TR) - 12/06/2013 184,71 km
08 Probollingo (ID) - Gilimanuk (ID) - 15/03/2014 182,76 km
09 Hellevoetsluis (NL) - Kluisbergen (BE) - 28/04/2012 179,82 km
10 Noordwolde (NL) - Houten (NL) - 14/08/2020 178,27 km

Grootste dagklim
01 Buena Vista - Canta (PE) - 28/03/2018 2389m
02 Huara (+13km) - Huara (+73km) (CL) - 07/07/2015 2246m
03 Vilar Seco - Covilhã (PT) - 25/03/2020 2212m
04 Baiyangxiang - Baiyangxiang (+70km) (CN) - 07/10/2013 2202m
05 Fiesch - Tavanasa (CH) - 17/07/2020 2140m
06 Valdelosllanos - Los Molinos (ES) - 04/03/2020 2076m
07 El Pla de Sant Tirs (ES) - Vaychis (FR) - 08/07/2020 2012m 0
8 La Poma - Abra del Acay (+13) (AR) - 14/01/2018 1980m
09 Yuanyang (+15km) - Luchun (+5km) (CN) - 16/10/2013 1905m
10 Los Molinos - Navalmoral de la Sierra (ES) - 05/03/2020 1874m

Langste fiets - /loopdag (excl. pauzes)
01 Haccourt (BE) - Hellevoetsluis (NL) - 31/07/2020 15:02:00
02 Alta (NO) - Nordkapp (NO) - 11/08/2017 14:51:23
03 Vittangi (SE) - Grens FI - NO (FI) - 08/08/2017 14:17:17
04 Dorotea (SE) - Sorsele (SE) - 02/08/2017 13:12:08
05 Haurvig (DK) - Svankaer (DK) - 12/07/2017 12:17:35
06 Noordwolde (NL) - Houten (NL) - 14/08/2020 12:01:00
07 Junin ( - 32km) (PE) - Huánuco ( - 82km) (PE) - 31/08/2015 11:46:00
08 Matasaru (RO) - Boekarest (RO) - 15/04/2017 11:45:32
09 Nyjidalur airport (IS) - Thorisvatn (IS) - 26/06/2017 11:43:40
10 Talavera (ES) - Navalvilar (ES) - 22/02/2020 11:35:00

Hoogste pas
01 Abra del Acay (AR) - 14/01/2018 4895m
02 Paso de Jama - San Pedro de Atacama (CL) - 05/02/2018 4831m
03 Abra Pirhuayani (PE) - 15/07/2018 4725m
04 Abra Yanashalla (PE) - 04/09/2015 4720m
05 Ak - Baital pas (TJ) - 17/06/2016 4655m

Langste verblijf land
01 Argentinië - 149 dagen (5x bezocht)
02 Portugal - 127 dagen (2x bezocht)
03 Australië - 123 dagen (1x bezocht)
04 Peru - 115 dagen (3x bezocht)
05 Chili - 112 dagen (4x bezocht)

Langste verblijf stad
01 Nabainhos (PT) - 92 dagen (1x bezocht)
02 Boekarest (RO) - 16 dagen (2x bezocht)
02 Upington (ZA) - 16 dagen (2x bezocht)
04 Bishkek (KG) - 15 dagen (5x bezocht)
05 Paramaribo (SR) - 14 dagen (3x bezocht)

Langste onafgebroken reeks fiets-/loopdagen (halve dag: 1,75 - 5,25 uur, hele dag: 5,25 uur of meer)

01 Málaga (ES) - Douro (PT) - 2020 32,5d (3290 km)
02 Fukuoka (JP) - Miyako ( - 42km) (JP) - 2016 30d (2538 km)
03 Hellevoetsluis (NL) - Praag (CZ) - 2017 26,5d (1033 km, te voet)
04 Trelew (AR) - San Rafael (AR) - 2017 25d (2265 km)
05 Nabainhos (PT) - Feldkirch (AT) - 2020 23d (2622 km)
06 Mazatlan (MX) - Mexicali (MX) - 2018 21,5d (1933 km)
07 Sorgues (FR) - Manfredonia (IT) - 2016 20,5d (1757 km)
08 Roda de Bera (ES) - Bouarfa (MA) - 2018 20,5d (1696 km)
09 Manaus (BR) - Georgetown (GY) - 2018 20,5d (1597 km)
10 Bouarfa (MA) - Dakhla (EH) - 2018/2019 19,5d (2257 km)

Langste onafgebroken reeks wildkampeernachten (kamperen op niet-toegewezen plekken en zonder gebruikmaking van douche of elektriciteit)
01 Castro Verde (PT) - Douro (PT) - ‐ - 2020 27x
02 Hellevoetsluis (NL) - Praag (CZ) - 2017 26x
03 Nabainhos (PT) - Feldkirch (AT) - 2020 23x
04 Praag (CZ) - Debrecen (HU) - 2017 19x
05 San Rafael (AR) - Cafayate (AR) - 2017/2018 19x
06 El Chalten (AR) - Coyhaique (CL) - 2015 18x
07 Buenos Aires (AR) - Trelew (AR) - 2017 18x
08 Puerto Montt (CL) - Malargüe (AR) - 2015 17x
09 Darwin (AU) - Alice Springs (AU) - 2014 16x
09 Hellevoetsluis (NL) - Sorgues (FR) - 2016 16x

Langste onafgebroken reeks tentovernachtingen
01 Darwin (AU) - Perth (AU) - 2014 123x
02 Mutoko (ZW) - Karasburg (NA) - 2019 96x
03 Fukuoka (JP) - Osaka (JP) - 2016 79x
04 Kristiansand (NO) - Hellevoetsluis (NL) - 2017 74x
05 Igoumenitsa (GR) - Sofia (BG) - 2016 39x
06 Hellevoetsluis (NL) - Manfredonia (IT) - 2016 38x
06 Keflavik (IS) - Keflavik (IS) - 2017 38x
08 Aus (NA) - Opuwo (NA) - 2019 36x
09 Windhoek (NA) - Monze (ZM) - 2019 35x
10 Nabainhos (PT) - Hellevoetsluis (NL) - 2020 35x

Langste onafgebroken reeks dagafstanden >= 100 km
01 Vilariça (PT) - Feldkirch (AT) - 2020 18x (2164 km)
02 Warschau (PL) - Hellevoetsluis (NL) - 2017 11x (1442 km)
03 Hellevoetsluis (NL) - Sorde de l'Abbaye (FR) - 2012 10x (1465 km)
04 Hellevoetsluis (NL) - Nørre Rubjerg (+2km) (DK) - 2017 10x (1243 km)
05 Tumpen (AT) - Hellevoetsluis (NL) - 2020 9x (1165 km)
06 Bouanane ( - 40) (MA) - Assa ( - 17) (MA) - 2018/2019 9x (1010 km)
07 Faset ( - 33km) (NO) - Jokkmokk ( - 15km) (SE) - 2017 8x (984 km)
08 B'xiang (+70km) (CN) - Yuanyang (+15km) (CN) - 2013 8x (970 km)
09 Kununurra (+90km) (AU) - Broome ( - 20) (AU) - 2014 8x (931 km)
10 Kulgara (+85km) (AU) - Afsl. B55 Wilmington (AU) - 2014 7x (895 km)

Recente Reisverslagen:

08 November 2020

De bij voorkeur absurdistische titel

08 Oktober 2020

Een honds verlangen naar kwark

11 September 2020

Groningen leeuwvrij!

16 Augustus 2020

De uiige zeeëend

21 Juli 2020

Europees kampioen motorwerpen
Richard

Actief sinds 16 Feb. 2013
Verslag gelezen: 1252
Totaal aantal bezoekers 313585

Voorgaande reizen:

03 April 2013 - 22 September 2020

Per fiets de wereld rond

31 Oktober 2020 - 30 November -0001

Wederwaardigheden in een klein bestaan

Landen bezocht: